Wetenschappers ontdekken hoe muggen altijd plan B hebben om ons te bijten

Voor hun maaltijd gaan muggen af op een cocktail van onze lichaamsgeur, warmte en kooldioxide. Die geur verschilt van persoon tot persoon. Dieren hebben doorgaans een specifieke set neuronen om elk type geur te detecteren, maar volgens de onderzoekers hebben muggen verschillende kanalen om geuren op te pikken. Zo stelden de wetenschappers tot hun verbazing vast dat muggen op de een of andere manier nog steeds mensen konden opsnorren om te bijten nadat een hele familie van eiwitten die gevoelig zijn voor menselijke geur uit hun genoom was verwijderd.

“We hebben gezien dat verschillende receptoren kunnen reageren op verschillende geuren in hetzelfde neuron”, verklaart Meg Younger, hoofdauteur van de studie en assistent-professor biologie aan de Universiteit van Boston. Bij de meeste dieren wordt slechts één type receptor in elk reukneuron tot expressie gebracht. “Als mensen één enkele geurreceptor verliezen, dan verliezen alle neuronen die deze receptor tot expressie brengen het vermogen om die geur te ruiken”, legt onderzoeker Leslie Vosshall uit. Maar zij en haar collega’s ontdekten dat dit niet het geval is bij muggen.

Muggen worden aangetrokken tot ons door octenol, een voor hen lekker ruikend stofje dat wij afscheiden. Maar muggen gebruiken ook aminen, een ander stofje, om ons op te sporen. “Verrassend genoeg zijn de neuronen die muggen gebruiken om octenol te detecteren en de aminereceptoren geen afzonderlijke onderdelen”, concludeert onderzoeker Meg Younger. “Hierdoor kunnen alle menselijke geuren het mensdetecterende deel van het muggenbrein activeren, zelfs als sommige van de receptoren verloren gaan.”

Dit betekent dat in één neuron van de mug zich meerdere sensorische receptoren bevinden en dat het verlies van een of meer receptoren geen invloed heeft op het vermogen van muggen om menselijke geuren op te pikken. Muggen beschikken op die manier over een soort van back-upsysteem, dat volgens de onderzoekers zou kunnen geëvolueerd zijn als een overlevingsmechanisme. “Wij zijn in feite de perfecte maaltijd, dus de drang om mensen te vinden is extreem sterk”, aldus Younger.

Een beter begrip van hoe het muggenbrein menselijke geur verwerkt, zal ons toelaten om beter in te grijpen in dat proces en het bijten van de insecten aan te pakken. “We zouden mengsels kunnen ontwikkelen die aantrekkelijker zijn voor muggen dan wijzelf”, aldus Younger. “We zouden ook afweermiddelen kunnen ontwikkelen die gericht zijn op die receptoren en neuronen die menselijke geur detecteren.”

Dit alles kan van groot belang zijn voor de strijd tegen de verspreiding van door muggen overgebrachte ziekten, zoals malaria, dengue en gele koorts.

Lees ook:

Last van muggen? Entomoloog legt uit hoe je beten kan voorkomen en verlichten: “Een goed middeltje tegen de jeuk heb je al voor 6 euro” (+)

Kan je iets eten om te voorkomen dat muggen je meer steken?

“Ze gaan eerst met zijn allen op je hoofd zitten en steken dan allemaal tegelijk”: waar komen knijten vandaan en wat kan je eraan doen? (+)