Zoeloes in Zuid-Afrika krijgen vandaag eindelijk hun nieuwe koning, ondanks de familievetes
Vandaag vindt in Zuid-Afrika de kroning van de nieuwe Zoeloekoning plaats. Misuzulu ka Zwelithini (48) wordt officieel de negende koning van de Zoeloemonarchie. Die kroning laat al lang op zich wachten, meer dan een jaar geleden al overleed de vorige Zoeloekoning. De reden voor dat uitstel? De familie was (en is) diep verdeeld over de vraag wie de nieuwe koning mocht worden, met allerlei vetes tot gevolg.
De Zoeloes zijn de grootste bevolkingsgroep van Zuid-Afrika. Ongeveer 11 miljoen inwoners, een vijfde van de bevolking, is een Zoeloe. De meesten wonen in de provincie Kwazoeloe-Natal. Ze hebben vandaag geen eigen koninkrijk meer, maar de monarchie bestaat nog wel. Ze vervult een louter ceremoniële functie, zonder politieke macht. Maar de Zoeloekoning heeft als leider van een groot deel van de Zuid-Afrikaanse bevolking nog altijd veel invloed. Wie die functie bekleedt, heeft dan ook enig belang.
BEKIJK fragmenten van de kroningsplechtigheid:
Een beetje geschiedenis
De Zoeloes staan in de geschiedenis van Zuid-Afrika bekend als een machtig krijgersvolk. In de jaren 20 van de 19e eeuw breidde het koninkrijk sterk uit door militaire veroveringen, onder leiding van de legendarische koning Shaka ka Senzangakhona ("Shaka Zoeloe"). In de tweede helft van de 19e eeuw kwamen ze in opstand tegen de Britse kolonisator. Hun overwinning tegen de Britten in de slag bij Isandlwana in 1879 staat in de geschiedenisboeken, ook al wonnen ze de oorlog niet.
Op 12 maart vorig jaar overleed koning Goodwill Zwelithini (72) aan de gevolgen van diabetes en corona. Hij zat sinds 1968 op de troon, meer dan 50 jaar dus, wat van hem de langst regerende Zoeloekoning maakte. Meteen na zijn overlijden barstte de onenigheid over zijn opvolging los. Zwelithini had 6 vrouwen en 28 kinderen. In zijn testament duidde hij zijn derde vrouw, koningin Mantfombi Dlamini Zoeloe, aan als regentes, in afwachting van het moment dat een mannelijke troonopvolger aangeduid werd.
Mantfombi Dlamini had de hoogste status van alle echtgenotes, omdat zij de enige van koninklijken bloede was. Ze was de zus van koning Mswati van Swaziland, nu eSwatini, een onafhankelijk koninkrijk midden in Zuid-Afrika. Door haar huwelijk werden de twee koninkrijken met elkaar verbonden. het zou de afspraak geweest zijn dat haar eerstgeboren zoon de eerste in lijn voor de troonsopvolging zou zijn.
Die eerstgeboren zoon, dat is Misuzulu ka Zwelithini (48). Het leek door het testament van zijn vader vanzelfsprekend dat hij de troon zou overnemen. Hij had ook als enige traditionele wapens geërfd van zijn grootvader, koning Cyprian Bhekuzulu ka Solomonde. Alleen was Misuzulu op het moment van diens overlijden nog niet getrouwd, iets wat belangrijk is voor de Zoeloegemeenschap. De aanstelling van een regentes betekende dus tijdswinst.
Maar eind april 2021, iets meer dan een maand na de dood van haar man, overleed ook koningin Mantfombi Dlamini (65). Ze stierf plots na een korte ziekte. Ook in haar testament werd Misuzulu aangeduid als troonopvolger. En toen barstte de strijd om de opvolging pas helemaal los. De testamenten werden betwist en er doken nog andere familieleden met koninklijke ambities op.
Familieleden met koninklijke ambities
De koninklijke familie is uiteengevallen in drie groepen, die elk een kandidaat ondersteunen. Naast prins Misuzulu is er ook prins Simakade. Hij is de oudste zoon van koning Goodwill en door enkele leden van de koninklijke familie de meest voor de hand liggende keuze. Een week geleden kondigden ze Simakade officieel aan als hun nieuwe koning, maar dat werd door de traditionele Zoeloepremier afgedaan als een belachelijke provocatie.
Eerder van de week hielden drie broers van koning Goodwill dan weer een persconferentie waarin ze prins Buzabazi naar voren schoven. Volgens hen had hij van alle zonen de meest nauwe band met zijn vader, koning Goodwill. Maar prins Misuzulu wordt wel sterk gesteund door andere familieleden, die stellen dat hij volgens de voorschriften de echte troonopvolger is. In maart erkende ook de Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa prins Misuzulu formeel als de nieuwe Zoeloekoning.
Traditionele ceremonie
Vandaag is er dan -eindelijk- de traditionele ceremonie waarin hij tot koning gekroond wordt. Die vindt plaats in het koninklijk paleis in KwaNongoma. Misuzuli zal er het ritueel ukungena esibayeni (wat je vrij kan vertalen als "het koninklijke dorp binnentreden", red). Hij zal op een heilige plaats om de steun van zijn voorouders vragen, waarna hij voor alle levende en dode Zoeloes tot nieuwe koning wordt uitgeroepen. Misuzulu zal ook de huid van een leeuw dragen die hij voor de kroningsceremonie geschoten heeft.
Verwacht wordt dat duizenden Zoeloes de ceremonie zullen bijwonen, ook leden van de koninklijke familie en traditionele leiders van andere etnische groepen. Volgende maand vindt er een officiële staatsceremonie plaats waar Misuzulu ontvangen en erkend wordt door de regering en de president.