Het creatieve lab van… Peter Vandermeersch: "Ik wil de beste krant van de wereld maken"

Je bent creatief of je bent het niet, beweren sommigen. Maar klopt dat wel? Zijn er manieren om creatiever te worden? Om meer inspiratie te vinden? Om op betere ideeën te komen? Heb je daar voldoende nachtrust, sport, discipline of speciale voeding voor nodig? Zoals elke zaterdag vragen we het aan een multitalent in de rubriek "Het creatieve lab van…". Deze week: NRC-hoofdredacteur Peter Vandermeersch (56), een Vlaming in Amsterdam. Hij heeft net een hectische verkiezingsweek in de kleren. Maar eigenlijk zijn al zijn weken hectisch.

Hoe schiet je de dag op gang?
Ik word rond kwart over zes-halfzeven wakker, meestal zonder wekker. Het eerste wat ik doe is op Twitter kijken wat er ’s nachts is gebeurd. Dat duurt maar een paar minuten. Ik zet koffie, ga met de koffie weer in bed, en ik lees online krantenwebsites. Dat is één van de gezelliger momenten van de dag.

En dan, als alles gelezen is wat moest gelezen worden?

Een heel kort ontbijt, ongezond denk ik. Maar dan komt een heel fijn moment: dan fiets ik door Amsterdam naar mijn werk, in een stad die nog een beetje slaapt. Dat is een luxe. Ik maak soms een ommetje, om een halfuurtje langs de Amsterdamse grachten te fietsen. Het helpt mij om de dag op gang te trekken.

Als ik op de redactie kom, halfacht-kwart voor acht, komt er een ware lawine op me af. Vergaderingen, praten met mensen, feedback geven, plannen. Daar zit ik in de doe-modus. Inspiratie, creativiteit, die krijg ik als ik alleen ben. Thuis, of op de fiets. Op de redactie krijg ik nog weinig ruimte om na te denken. Een krant maken, en sites maken, dat is de klassieke tien procent inspiratie en negentig procent transpiratie. Mijn rol is vooral om 220 redacteurs creatief te laten zijn, op de grote nieuwsvergadering van tien uur, waar ik de krant en de site evalueer. En dan push ik: hoe gaan we morgen creatiever zijn, hoe gaan we de lat weer hoger leggen? Hoe gaan we de verkiezingen verslaan, welke formats gaan we lanceren?

Er is een andere vorm van creativiteit die ik cruciaal vind. Ik had deze week mijn collega’s van de hoofdredactie bij mij thuis uitgenodigd, we waren met zijn vieren. De hele middag brainstormen: waar moet het met de krant naartoe, met de site, waar staan we in 2020? Alleen kom ik wel op wat ideeën. Maar nog beter is om dat met drie of vier te doen, waardoor je mekaar de bal toespeelt.

Ben je altijd bereikbaar?
Zéér. Ik werk in een glazen kantoor met open deur, met de drie adjunct-hoofdredacteuren in één ruimte. Soms denk ik: waarmee word ik allemaal lastig gevallen? Tezelfdertijd weet ik ook wel dat dat erg geapprecieerd wordt. Ik krijg ook veel inspiratie van die redactie, van mensen die binnenkomen, die een opmerking geven, die een kopje koffie komen drinken, die komen zeuren, het hoort er allemaal bij.

Ik krijg ook veel mails, soms honderden per dag. En WhatsApp. Ik weet wel, als ik ze niet zou lezen worden een hoop dingen opgelost zonder dat ik er ooit mee bezig was. Maar de mensen appreciëren dat ik meedenk, dat ik dingen zie passeren. Ik ben een kind van mijn tijd. Zonder iPhone voel ik me naakt en nutteloos. Behoorlijk stresserend, maar in mijn job kan ik hem niet missen.

De sociale media, zoals Facebook, hoe zit het daarmee?

Ik gebruik Facebook vooral privé, maar niet zoveel. Ik ben behoorlijk actief op Twitter, om stukken te verspreiden van de krant, om te kijken wat er leeft, om mij in allerlei belangrijke en minder belangrijke debatten te mengen.
 

Heb je een favoriete plek om creatief bezig te zijn?
Nee, dat kan overal. Op de trein bijvoorbeeld. Ik moest een paar weken geleden op de redactie van The Guardian zijn, en zowel op de Eurostar als op wandel in Londen kan ik heel goed nadenken, weg uit mijn eigen omgeving, weg van mijn bureau, mijn computer en mijn boeken. Ik heb daar niet de stilte van de natuur en de vogeltjes voor nodig, dat kan daar ook, maar ook als ik op Schiphol zit te wachten voor een vlucht. Of in de auto tussen Amsterdam en Brussel. Daar komen soms oplossingen voor een managementsprobleem, of een onderwerp voor mijn volgende column.

Heb je truken om bij de les te blijven?
Ik heb niet echt truken, behalve weg zijn uit mijn omgeving. Ik neem dan notities in mijn iPhone, wat steekwoorden, waardoor gedachten vorm kunnen krijgen. Maar echte truken, eerst vijftien minuten yoga of zoiets, dat doe ik niet.

Heb je zwakke momenten, momenten dat je je hoofd er niet kan bijhouden?

Als ik moe ben. Vermoeidheid en creativiteit gaan echt niet samen. Ik ben nogal een ochtendmens. Ik leef graag ’s avonds, en ik vind de nacht interessant, om leuke dingen te doen, om te gaan eten, om naar de film of het theater te gaan. Maar het creatieve is in de ochtend.

Is sport een onderdeel van je hoofdhygiëne?
Ja. Ik probeer te tennissen in het weekend, en dan eens te gaan rennen, vroeger ook fietsen, nu doe ik dat ook te weinig. Na zo een tenniswedstrijd voel ik me ook echt heel goed. Daarna kan ik creatief echt goede momenten hebben.

Zijn vakanties voor jou een moment om op te laden?
Heel zeker. Mijn baan is vooral praten en mensen motiveren, mensen leiding geven. Dus is opladen ook alleen zijn, weg zijn van mensen. Ik heb hem nu weggedaan, maar vroeger kon ik op mijn motorfiets wegrijden, helemaal op mijn eentje, soms voor twee-drie dagen, met een boek, met als doel één of ander restaurant in Bourgondië. De beslotenheid op die motorfiets, met die helm op, en dan op mijn eentje koffie drinken of eten. Eenzaamheid kan me behoorlijk opladen. Ik denk soms, ik moet dat eens een paar maanden doen, alleen zijn. Maar na twee weken word ik het ook wel langzaam beu.

Zijn er dingen die je aan jezelf wil verbeteren?
Ik ben fel door emotie gedreven. Dat heeft veel voordelen. Daardoor kan ik andere mensen stimuleren en inspireren. Maar het heeft ook nadelen. Nog niet zo lang geleden ben ik luidop uitgevlogen tegen iemand op de krant omdat er een fout gemaakt was. Dan ga ik me een half uur later excuseren, maar het kwaad is geschied. En dan denk ik: waarom heb ik weer zo emotioneel gereageerd? Waarom heb ik niet even tot tien geteld, en die fout gerelativeerd voor ik zo hard uitvloog. Ik zou de positieve emotie willen behouden en de negatieve indammen.

 

Hoe zien je avonden er uit?
Ik heb met mijn assistente afgesproken dat ik één avond per week vrij heb. De andere avonden doe ik meestal ook wel leuke dingen: voor televisieprogramma’s of radioprogramma’s of andere media. Veel etentjes ook met collega’s, met politici, met bedrijfsleiders. Ik probeer ook de culturele scene een beetje in het oog te houden, film, theater, tentoonstellingen. Die ene avond thuis kan ik twee uur koken voor mezelf, maar evengoed voor de tv hangen met een meeneempizza.

Meestal ben ik rond elf-twaalf uur thuis, en dan eindigt de dag zoals hij begon, ik kijk op de nieuwssites wat er gebeurt in de grote boze buitenwereld. En dan val ik altijd als een blok in slaap. Dat is een groot geluk: ik ken geen slapeloosheid.

Wat is je levensmotto?
The best is yet to come. Mijn leven ligt niet achter maar voor mij, en ik kijk daar zeer naar uit. Mensen die altijd bezig zijn met het verleden zijn meestal minder interessante mensen dan zij die plannen maken en vooruitkijken. Dat heeft heel weinig met leeftijd te maken. Een goeie vriend van mij is bijna 70 en hij is nog altijd bezig met plannen, vooruitblikken. Dat, gecombineerd met: leef elke dag alsof het je laatste is, gulzig leven.

Ik wil kunnen zeggen: ik heb een steen verlegd. In mijn persoonlijk leven wil ik iets betekend hebben voor mijn drie kinderen en mijn twee kleinkinderen, en de twee die op komst zijn. Als ik dat kan zonder al te veel mensen te kwetsen, veel meer moet het niet zijn, dat is gewoon heel veel. En professioneel wil ik de beste krant en de beste site ter wereld maken, niet de beste van Nederland, de beste van de wereld.

Meest gelezen