Canada in de ban van gestolen foto Winston Churchill

De foto werd gemaakt door Yousuf Karsh in 1941, kort nadat de toen 67-jarige Winston Churchill – die op bezoek was in Canada – het parlement in Ottawa had toegesproken over de Tweede Wereldoorlog. Het is het bekendste werk van de Canadees-Armeense portretfotograaf Karsh, die een foto wilde zonder Churchills onafscheidelijke sigaar.

‘Ik hield hem een asbak voor, maar hij wilde de sigaar niet weggooien’, zei Karsh later. ‘Toen liep ik naar hem toe en zei: vergeef me meneer, en ik plukte de sigaar uit zijn mond.’ Op het moment dat de fotograaf terug was bij zijn camera, zag Churchill er ‘zo strijdlustig uit dat hij me had kunnen verslinden’. De foto kreeg de naam ‘Roaring lion’ (brullende leeuw) en is later onder meer gebruikt op het Britse biljet van 5 pond.

‘Het waren onzekere tijden in de Verenigde Staten, in Canada en in de hele wereld’, zegt Jerry Fielder, de beheerder van het archief van Karsh. ‘Het portret straalt kracht uit. Ik denk dat het de mensen moed gaf.’

De leeszaal van de bibliotheek

De originele print van de foto hing in de ‘Reading Lounge’ van het Château Laurier-hotel in Ottawa, waar Karsh lange tijd verbleef en een studio had. In de leeszaal is nog steeds een collectie te zien van zijn werk.

Vrijdagavond zag een medewerker dat de lijst met de foto van Churchill niet recht hing. Daarna ontdekte hij dat de lijst niet paste bij de lijsten van vijf andere foto’s van Karsh, die ook in de lounge hangen. Na onderzoek en overleg met de erven van Karsh werd vastgesteld dat de foto is vervangen door een kopie.

Na een oproep naar het publiek om foto’s van de leeszaal op te sturen, concludeert de manager dat de diefstal moet hebben plaatsgevonden tussen 25 december 2021 en 6 januari 2022. ‘Ik heb de foto bijna dagelijks aan gasten laten zien en we hebben het nooit opgemerkt’, zegt hotelmanager Geneviève Dumas. ‘Het is professioneel gedaan, de kopie lijkt sterk op het origineel.’

Een expert op het gebied van kunstroven denkt dat het de dieven om het geld te doen is, meldt CTV News. ‘Dit was geen opwelling. De persoon die dit heeft gedaan, is geen kunst­liefhebber en geen fotografieliefhebber.’

De waarde van het portret is onbekend. Geschiedkundige Michel Prévost zei dat het hem niet zou verbazen als het hotel een vraag krijgt tot het betalen van vijf miljoen. ‘Maar voor hetzelfde geld zit de foto nu in de privécollectie van een Churchill-fan. Als historicus kan ik alleen spreken over het verleden, niet over de toekomst.’

Het hotel heeft intussen de vervalsing vervangen door een mededeling waarop melding wordt gemaakt van de diefstal.