2 jongeren met een beperking over hun toekomst op de arbeidsmarkt. “Ik doe het even goed als de rest”

“Op mijn eerste werkdag moest ik meteen een werfverslag schijven en een powerpointpresentatie vertalen, van het Nederlands naar het Engels. Ik werd er dus meteen ingesmeten.” Jorrit begon deze zomer net als veel leeftijdsgenoten met een gezonde portie zenuwen aan zijn eerste vakantiejob, maar met één verschil: hij is geboren met een fysieke beperking. “Mijn zenuwen werken niet naar behoren en mijn spieren zijn niet zo krachtig. Dat betekent dat ik bijna niks zelf kan doen. Je moet mij alles aanreiken. Als iemand mij een boterham geeft, kan ik die bijvoorbeeld wel zelf opeten.”

Jorrit wou graag een vakantiejob uitoefenen, en wist ook meteen welke. “Een administratieve functie. Want ik wist: op de computer werken, dat kan ik. Toen ik begon te zoeken naar een studentenjob, kwam ik Onbeperkt Student tegen. Dat is een organisatie die jongeren met een beperking of chronische ziekte aan een studentenjob op maat helpt. Zij brachten me in contact met To B-Seen, een bedrijf dat veiligheidsadvies geeft aan evenementen.”

“Mijn vakantiejob is supergoed meegevallen. Beter dan gedacht: ik was bang dat collega’s me zouden betuttelen, maar die vrees was ongegrond. Ook had ik in het begin stress dat ik te traag zou zijn, maar dat was gelukkig niet het geval. (lachje) Integendeel, ik heb gemerkt dat ik een gezonde goesting en drive heb om te werken. Ik kon gewoon zelfstandig aan de slag en als ik een opdracht had afgerond, vroeg ik om een volgende taak. Als deze ervaring me dus iets geleerd heeft, is het wel dat ik assertiever ben dan gedacht.”

In september start Jorrit de opleiding toegepaste psychologie aan de Thomas More hogeschool. “Ik wil echt een verschil kunnen maken voor mensen. Initieel wou ik dokter worden, maar dat is praktisch onmogelijk. Nu droom ik ervan om als psycholoog mensen met een beperking te helpen. Natuurlijk zit ik nog met twijfels over de toekomst. Gaan mensen wel naar een psycholoog met een beperking willen komen? Hopelijk wel. Maar we zullen zien, dat zijn zorgen voor later.”

Ook Melike (19) had wat drempelvrees om te zoeken naar een vakantiejob. Dat komt omdat ze een aangeboren hersenletsel heeft waardoor haar spieren snel verkrampen en ze scoliose (een abnormale kromming van de rug) heeft ontwikkeld. “Ik kan dus moeilijk lang rechtstaan, lang wandelen, lang zitten of zware lasten dragen.”

Daardoor vond ze het heel moeilijk om een gepaste vakantiejob te vinden. “In sommige winkels of restaurants zoeken ze jobstudenten, maar die fysieke dingen kan ik niet. Online vond ik ook amper iets wat bij mij paste. Een van de weinige functies waarvoor ik kon solliciteren, was bij de Stad Antwerpen, maar daar ben ik bij de eerste screening afgevallen. Wellicht omdat ze een jobstudent zochten met ervaring. Maar ja, als jongere met een beperking krijg je al veel minder kansen op de arbeidsmarkt. Als ze dan enkel mensen zoeken met ervaring, kom je nooit aan de bak.”

Uiteindelijk kon Melike dankzij Onbeperkt Jobstudent starten bij ‘autosupermarkt’ Cardoen. “Mijn taak bestond vooral uit het verwerken van documenten over auto’s. Dat was vermoeiender dan ik dacht. Omdat ik absoluut geen fouten mocht maken, moest ik me voortdurend voor de volle honderd procent concentreren. Heel vermoeiend, maar wel enorm leerrijk.”

“Het moeilijkste vond ik aangeven wanneer iets niet lukte. Alle documenten moesten we bijvoorbeeld in boxen doen, die we vervolgens moesten opbergen in een kast aan de andere kant van de showroom. Op een goeie dag lukte me dat om die afstand te overbruggen, maar zeker niet heel de tijd. Toen ik dat zei, hebben ze daar heel nuchter op gereageerd. ‘Da’s niks, we pakken die dozen dan wel mee.’ Een hele opluchting”, vertelt Melike. “De teammanager heeft ook een paar keer laten vallen dat ik de dingen zeer snel oppik. Ik doe het minstens even goed en even snel als de andere jobstudenten, zei hij. Enorm fijn om te horen én goed voor mijn zelfvertrouwen.”

Die boost voor haar zelfvertrouwen deed haar deugd en had ze ook nodig, geeft Melike aan. “Ik ben nog altijd bang om tijdens een sollicitatie te zeggen dat ik een handicap heb. Die term komt met een heleboel vooroordelen en mensen zullen je minder snel accepteren. Maar ik ben zo veel méér dan die handicap. Hopelijk heb ik de juiste studierichting uitgekozen, eentje waar dat minder uitmaakt. Ik zou namelijk graag schrijver worden. Nu schrijf ik al verhalen, dus hoe fantastisch moest het zijn als ik geld zou kunnen verdienen met boeken? Ik sta dus te popelen om dit najaar te starten met de opleiding taal en letterkunde aan de Universiteit Antwerpen.”

Jongeren praten steeds meer open over hun geldzaken. “Ja, ik ken het loon van mijn vrienden” (+)

Mentale zorg wordt broodnodig, maar wachttijden zijn ellenlang: “Zelfs voor een suïcidale jongere is er nergens plaats” (+)