‘Op het Zuid in Antwerpen wordt zelfs gesnoven op de terrassen. Daar zeggen obers soms drie keer op een avond: ‘Willen jullie dat niet in het openbaar doen?’’
Zolang er vraag is, zal er aanbod zijn. Niet alleen het drugsgeweld laait op in Antwerpse straten, cocaïne was nog nooit zo alomtegenwoordig als nu. In alle lagen van de bevolking en steeds openlijker. Een jonge bediende, een arbeider van in de vijftig, een high-class escort en een Vlaamse topadvocaat getuigen over hun cokegebruik. ‘Jonge advocaten gaan met drie tegelijk snuiven in een wc-hokje, alsof het niks is.’
“Wat ik echt shokkend vind? Dat coke zo normaal is geworden dat het spul op feestjes onder jongeren gewoon standaard klaar op tafel ligt.” Dixit een Vlaamse topadvocaat van 38 - papa van jonge kinderen - die zelf zo verslaafd geraakte aan ‘snowflakes’ dat hij bijna alles verloor. “Ik word gek van mensen die het probleem minimaliseren. Coke is razend gevaarlijk.”
Alleen al zijn prachtige villa in het groen, in een upperclass Vlaamse buurt, verraadt dat hij buitengewoon succesvol is als advocaat. En wanneer je kijkt naar de vele foto’s van zijn jonge kinderen en beeldschone vrouw aan de muur, valt haast niet te geloven dat hij dat perfecte plaatje op het spel heeft gezet. En toch was het zo. Alexander* kon zijn cokegebruik - “onder vrienden, tijdens het uitgaan en voor die leuke roes, het gevoel van totale ontspanning” - jarenlang beperken tot een keer of vier per jaar. Maximaal twee lijntjes per avond, een vijfde van een grammetje. Maar de grenzen schoven op. Er volgde een periode van anderhalf jaar waarin hij wekelijks coke gebruikte. En waarin het niet bleef bij één lijn, maar bij een gram per avond. En waarin hij ook al eens thuis gebruikte, wanneer zijn vrouw al in bed lag.
“Hier speelde de beloningsreflex, een enorme trigger voor wie sowieso al verslavingsgevoelig is. Niet onbelangrijk in mijn verhaal: al van in mijn studententijd was ik een bovengemiddelde verbruiker van alcohol. Omdat ik enorm hard werkte, vond ik dat ik op tijd en stond wel een verzetje verdiende. Vanaf dat punt wordt het gevaarlijk. Want je gaat altijd maar meer willen. Eén whatsappje naar mijn dealer, een halfuur later werd het spul geleverd. In weken waarin ik veel dronk, gebruikte ik bijna geen coke. En in periodes dat ik coke nodig dacht te hebben als uitlaatklep, dronk ik weinig. Drank en coke waren als communicerende vaten. En ik vond nog altijd dat ik geen probleem had. Ik heb dat trouwens heel, heel lang voor mezelf ontkend.”
Vluchten van de stress
“En dan ineens, op anderhalve maand tijd, escaleerde het naar dagelijks gebruik, tot soms wel twee gram per dag”, schetst Alexander het problematische verloop van zijn verslaving. “De trigger? Ik zat professioneel in heel onrustige tijden die enorm veel stress veroorzaakten, waardoor de vlucht in het product compleet werd. Aanvankelijk gebruikte ik nog voornamelijk ’s nachts, terwijl mijn vrouw dacht dat ik beneden nog aan het werken was. En dan zat ik daar in mijn roes op de zetel, wég van de wereld. Vaak kroop ik pas om drie uur in bed en lag dan nog uren wakker. Gevolg? Ik begon doodvermoeid en prikkelbaar aan de dag. Op den duur gebruikte ik ook overdag. Dan zei ik tegen mijn vrouw dat ik naar kantoor ging, terwijl ik in werkelijkheid naar een parking reed, mij vanachter in mijn auto zette en coke nam. Echt zielig.”
“Ik voelde mij enorm schuldig tegenover mijn vrouw, ging kapot vanbinnen. Toch kon ik niet stoppen. Mijn kinderen hebben er - omdat ze zo klein waren - weinig van gemerkt. Ik probeerde er ook nog wel voor mijn gezin te zijn, deed thuis nog de praktische dingen. Maar ging ik naar de winkel om boodschappen, dan nam ik onderweg nog snel een lijn en bleef twee uur weg. Mijn vrouw zei: ‘Je bent er wel, maar je bent niet echt aanwezig.’ Dat was ook zo. Want in mijn hoofd zat ik, zoals elke verslaafde, al te denken: ‘Straks kan ik weer gebruiken.’ Ik dacht ook dat ik op mijn werk nog functioneerde, maar achteraf bekeken was dat niet zo. Ik praatte wel met mijn cliënteel, maar was er minder bij. Klanten die hun dossier goed kenden, hebben vast gemerkt dat ik niet echt helder was. Als je constant moe bent, ben je niet at the top of your game.”
Veel ruzies
“Ik begon psychoses te krijgen”, gaat hij verder. “Werd paranoïde. Verkeerde in de waan dat mensen mij in ’t zak wilden zetten, dat mijn eigen vrouw mij bedroog. Ze dacht dat ik gek aan het worden was. ‘Wat is er eigenlijk met u aan de hand? Wat is uw probleem?!’ We hadden altijd een heel goeie relatie gehad, nu herkende ze mij niet meer. Ik was niet meer haar maatje van daarvoor. We vrijden nog amper. Zij duwde me weg omdat ze in mij niet meer de man zag die ze kende, terwijl ik door al die lustopwekkende coke net veel meer goesting had. Ook dat zorgde voor frustraties, bovenop de vele ruzies. Ik was in die periode snel geïrriteerd. Was iets niet naar mijn zin, dan zou ik dat oplossen door mijn stem te verheffen, snel en agressief. En het verslaafde deel van mijn brein bleef maar zeggen: ‘Goe bezig, jong!’”
“Tot mijn vrouw op een ochtend zei: ‘Dit gaat niet meer, je bent alles kapot aan het maken.’ Dan heb ik mijn verslaving opgebiecht. Mijn vrouw reageerde deels boos - vooral omdat ik er zo lang over gelogen had - en deels opgelucht, omdat ze nu wist wat er loos was. Ze zei: ‘Misschien hebben we nog een kans.’ Dát is mijn geluk geweest: dat ze mij een kans heeft gegeven, op voorwaarde dat ik zou afkicken. Ik kan mij perfect voorstellen dat vele anderen hun gezin kwijtspelen. Een ander groot geluk is dat die periode van dagelijks gebruik - die me ongeveer 6.000 euro kostte - maar drie maanden heeft geduurd, wat relatief kort is.”
“Ik heb mij laten opnemen in een afkickkliniek, op mijn werk was er gelukkig veel begrip. Een ijzeren bed met een dunne matras, nul comfort, geen privileges. Ik kreeg wetenschappelijk onderbouwde lessen die mij leerden hoe een brein werkt en wat je moet doen om valkuilen te vermijden. Nog maanden na mijn laatste bestelling coke kreeg ik pushberichten van dealers die mij lokten met promoties. ‘Hey makker, iets nodig? Ben in de buurt!’ Als je die berichten niet binnen de seconde wist, denkt je brein al dat je ‘misschien later gaat bestellen’. Meteen wissen dus. Nummers van dealers blokkeren heeft geen zin. Want die geven onderling je nummer door, ze blijven je van alle kanten bestoken.”
“Mijn vrouw - die altijd, altijd mijn droomvrouw is geweest - verdient een standbeeld. Ik heb haar door een hel gesleurd. Had zij niet ingegrepen, mij geen nieuwe kans gegeven, dan was ik alles kwijtgespeeld. Mijn gezin, mijn job, mijn leven. Ook de mensen van de afkickkliniek ben ik erg dankbaar. Ik ben nu twee jaar clean - ik drink ook geen alcohol meer - en dat gaat me goed af, bijna zonder moeite. Ik sport heel veel, ben opnieuw de familieman van weleer. Ik geniet weer intens van het gezinsleven, van het on top zijn in mijn business, van het simpelweg helder zijn.”
Razend gevaarlijk
“Dat het gebruik van coke de jongste vijf jaar is genormaliseerd en doorgedrongen tot alle lagen van de bevolking, baart mij grote zorgen”, zegt hij. “De meest shockerende evolutie? Dat coke er nu openlijk bij hoort. Tien jaar geleden werd coke nog stiekem doorgegeven, wilde je zelfs niet dat je vrienden het wisten en ging het om enkelingen die gebruikten. Nu zeggen jonge mensen die bij mij op kantoor komen werken: ‘Op feestjes thuis ligt de cocaïne gewoon klaar op tafel.’ Op banketten van de balie gaan jonge advocaten met drie tegelijk een kotje van de toiletten binnen, alsof het niks is. Dat zag je tien jaar geleden niét. In Knokke kan je even snel aan coke raken als in grootsteden als Brussel en Antwerpen, met dat verschil dat dealers daar geen straatjochies zijn, maar goed geklede yuppies die niet opvallen in de strandbars.”
Op het Zuid in Antwerpen wordt tegenwoordig zelfs gesnoven op de terrassen. Daar moeten obers soms drie keer op een avond zeggen: ‘Willen jullie dat alstublieft niet in het openbaar doen?’
“Op het Zuid in Antwerpen wordt coke tegenwoordig zelfs gesnoven op de terrassen van bepaalde cafés. Daar moeten obers soms tot drie keer op een avond tegen klanten zeggen: ‘Willen jullie dat alstublieft niet in het openbaar doen?’ In bepaalde cafés daar zie je in het weekend enorme rijen wachtenden aan de toiletten. Ook in veel bierkelders van cafés ligt de coke gewoon klaar voor het horecapersoneel. Je kan niet geloven hoeveel horecamensen aan de coke zitten. Het cocaïnegebruik is zelfs in sommige fabrieken een dermate groot probleem dat daar regelmatig speekseltesten worden uitgevoerd. En vergis je niet: arbeiders die per se op de werkvloer willen gebruiken, weten exact welke middeltjes ze eerst in hun mond moeten stoppen om de speekseltest te verstoren. Het is echt… ronduit problematisch geworden.”
“Gebruikers penaliseren of culpabiliseren, helpt niet”, besluit de advocaat. “Je moet hen sensibiliseren, iets wat nu totaal onbestaande is. Campagnes opzetten, de ellende tonen die vasthangt aan cokegebruik. Begin eraan, verdomme! Maak ook meer middelen vrij om de invoer zoveel mogelijk te beperken, hou jonge criminelen uit de criminaliteit, verbeter scholing in achterstandsbuurten. Coke is de volledige maatschappij aan het ondergraven. Het zit tot op het niveau van de politieke elite. Als ik mijn verhaal nog maar één verslaafde kan sensibiliseren om het probleem op tafel te gooien binnen zijn of haar gezin, dan heeft dit gesprek nut gehad. Gek word ik van mensen die roepen dat recreatief gebruik van coke geen kwaad kan. Kijk alleen nog maar naar mij. Coke is razend gevaarlijk. En vroeg of laat loop je tegen het mes.”
Arbeider Werner (53): “Vrachtwagenchauffeur of arbeider: iederéén doet het”
De tijden dat vijftiger Werner dagelijks boven zijn lijntje cocaïne hing voor die verdovende ‘flash’ in zijn hoofd zijn voorbij. Af en toe laat hij zich toch overhalen: “Soms vraag ik me tijdens het snuiven al af waar ik in godsnaam mee bezig ben.”
15 jaar heeft Limburger Werner zwaar gesnoven, zowel cocaïne als speed, samen met zijn ex-vrouw. Als twintiger had hij zijn vrienden maar een berichtje te sturen of die nog ‘kerstballen’ hadden en fuifbeest Werner was 50 euro armer en een gram cocaïne rijker, die meestal al langs de kant van de weg grotendeels weggewerkt werd. Als vrachtwagenchauffeur kroop hij zelfs geregeld onder invloed achter zijn stuur.
“En ik was lang niet de enige. Rij- en rusttijden bestonden nog niet, we hadden zes dagen per week ritten tot 15 uur vol te houden. Nooit ben ik betrapt of veroorzaakte ik een ongeval, maar ik herinner me één rit - ik was toen vier dagen op rij wakker, met dank aan cocaïne - dat de verkeersborden voor mijn ogen dansten. Intussen ben ik arbeider en al mijn jongere collega’s hebben cocaïne op zak. Ge zou ze uit compassie een frankske geven, maar die koeterkes zijn soms nog de zwaarste gebruikers.”
Lijf van 80
Geen gram drugs ligt vandaag nog in Werners lades. Zijn routine - stappen, snuiven, drinken, en gaan werken - ruilde hij in toen zijn kinderen opgroeiden. “Ik haalde cocaïne bij gezinnen waar de heroïne klaar lag en kinderen in hun pamper rondliepen. Niet oké. Maar wat heeft het opgeleverd? Mijn ex gebruikte verder en ook mijn kinderen - nu twintigers - zitten aan de drugs. Had ik aan die leeftijd geweten hoeveel jobs, relaties en geld het me had gekost, ik was nooit aan het spul begonnen. Volgens mijn kinesist heb ik een lijf van 80 jaar, zo hebben die drugs me indertijd verkrampt.”
Toch laat Werner zich om de paar maanden overhalen om tijdens een voetbalmatch, fuif of bij vrienden thuis cocaïne te gebruiken. “Dan deel ik met iemand een gram op het toilet of salontafel, voor elk 25 euro. Maar soms vraag ik me tijdens het snuiven al af waar ik in godsnaam mee bezig ben. Ik gebruik puur voor dat ‘verdoefd’ gevoel. Ik had een zware jeugd die zich elke dag als een film voor mijn ogen afspeelt. Dan moet ik daar op z’n minst even niet aan denken.”
High-class escort Noa Aliya (27): “Het feestpoeder laten? Nee, daar is de seks gewoon te lekker voor”
“De meeste mannen die mij boeken voor een hele nacht, hebben de cocaïne gewoon bij”, zegt de Kruibeekse high-class escort Noa Aliya die toegeeft dat ze dan zelf ook mee een lijntje legt.
Noa Aliya houdt van haar job, houdt van luxe en is één van de weinige high-class escorts die openlijk over hun vak praten in de media. Ze verheelt niet dat ze zelf ook coke snuift. “Ik ben een sociale gebruiker, wat er in mijn geval op neerkomt dat ik coke neem wanneer klanten het spul mee hebben”, zegt ze. “En dat is bijna altijd zo wanneer ik word geboekt voor een hele overnachting. Dan weet ik al op voorhand hoe laat het is. Heel soms gebruik ik ook wanneer ik uitga met vrienden. Laat ons zeggen dat ik gemiddeld drie keer per maand cocaïne snuif. Het zou belachelijk zijn om te zeggen dat ik niet gebruik. Sekswerkers die beweren dat het in onze sector niet bestaat, liegen. Coke hoort bij onze job. En sinds de lockdowns voorbij zijn, méér nog dan daarvoor. De knaldrang gaat bij velen gepaard met meer drugs. Dat is toch wat ik zie.”
“Coke is het nieuwe normaal geworden”, gaat de rondborstige schoonheid verder. “Coke was er altijd al wel, maar nu lijkt het toch méér rond te gaan. Vooral bij mannen met stresserende en zware jobs: deurwaarders, vastgoedmakelaars, advocaten en… bakkers. Ook in de swingerswereld maakt het opgang. Soms denk ik dat coke in Antwerpen precies in het kraantjeswater zit. Onlangs zat ik met vrienden op restaurant op het Eilandje. Eén van de jonge gasten aan de toog - hij was al behoorlijk dronken - nam zijn zakje coke uit zijn jaszak, stak er de punt van zijn huissleutel in en snoof het poeder zo van zijn sleutel op. Niemand die opkeek.”
“Klanten die mij na middernacht bellen voor een afspraak, hebben per definitie gesnoven”, zegt Noa. “Want het is laat en ze willen kunnen blijven gaan. Het is geen geheim dat coke enorm lustopwekkend is, dat zowel mannen als vrouwen er heel opgewonden van raken. Veel mannen die gesnoven hebben, durven meer, hebben veel meer zelfvertrouwen, kunnen seksueel langer presteren. Vrouwen voelen zich dan weer heel sensueel, zijn supergevoelig. Ik kan ook alleen maar gewoon zeggen zoals het is: dat seks mét coke vaak nog beter is.”
“Maar wat ik voor corona nooit zag, is dat coke er op high society-feestjes nu even hard bij hoort als drank. Ik bedoel daarmee feestjes met zakenmannen, advocaten, mannen uit de vastgoedsector en soms zelfs ook politici. De ene keer gaat zo’n party door op een heel discrete locatie in the middle of nowhere, de andere keer in een poepchique villa of in de privéruimte van een chique bar. Soms ben ik daar de enige callgirl, soms zijn er meerdere meisjes geboekt. En op voorhand wordt dan gevraagd of ik bereid ben om met meerdere mannen uit het gezelschap seks te hebben. Welnu, op zulke feestjes gaan tegenwoordig altijd diensters in sexy lingerie met een bord vol feestpoeder rond. En wordt er volop gesnoven terwijl gasten aan het babbelen zijn en een glas drinken. Zo houden ze er op dat soort feestjes de sfeer in.”
Voelt ze zich als gebruiker niet mee verantwoordelijk voor het geweld in Antwerpen dat voortvloeit uit de cocaïnehandel? “Nee”, zegt ze. “Want ik kan die handel niet stoppen. Degenen die zich schuldig zouden moeten voelen, zijn politici die aan het spul zitten. Want zij zijn degenen die er iets aan kunnen doen en ze gebruiken zelf. Wie ben ik om mijn klanten te verbieden om coke te snuiven? Daarmee snij ik alleen in mijn eigen vel.” En of ze zelf niet bang is om verslaafd te geraken aan het spul? “Ook niet”, zegt Noa tot besluit. “Ik gebruik om te beginnen al niet veel en ik heb een heel sterk karakter. Ik raak niet snel verslaafd aan iets, heb totaal niet het gevoel dat ik coke nodig heb. Ik waak er ook over om er geen gewoonte van te maken, om niet over mijn grenzen te gaan. Want het is en blijft brol dat je kapot kan maken als je er niet mee oppast. Maar het feestpoeder afzweren? Nee, daar is het gewoon te lekker voor.”
Kenny (29): “Elk maand stonden vijftig dorpsgenoten aan mijn deur: van de cafébaas tot de advocaat”
Bediende Kenny (29) ging van sporadische cocaïnegebruiker naar verslaafde en dealer, en weer terug. “Ik verdiende er 92.000 euro mee, maar ik heb wel vijf jaar van mijn jeugd verspeeld.”
‘Tim’, die bijnaam heeft de man die Kenny nodig heeft wanneer hij op een feestje tóch nog eens alle remmen los wil gooien en een lijntje wil snuiven. Hij kent ‘Tim’ nog van toen hij verslaafd was aan cocaïne én zelf dealde, zo’n vijf jaar geleden. Altijd was het iemand anders maar altijd kwam hij uit Antwerpen en steeds ontmoette Kenny hem in een huurwagen, aan de kerktoren van zijn dorp.
“Toen ik zelf nog dagelijkse gebruiker was, kocht ik één keer per maand voor 2.000 euro aan cocaïne bij hem. Daar kreeg ik zo’n 60 gram voor - hoe meer ik kocht, hoe aantrekkelijker de prijs. De helft hield ik voor eigen gebruik. De helft verkocht ik door aan de volle pot. Dokters, advocaten, cafébazen: maandelijks passeerden zeker vijftig dorpsgenoten aan mijn deur die het puur voor ‘de kick’ en als partydrug gebruikten. Soms kwam ik ze gewoon tegen op straat en had ik toevallig de cocaïne niet waar ze naar vroegen, stond de koerier er een half uur later. Zo werd ik de pion in mijn eigen dorp. Twee weken geleden kreeg ik van de koerier nog een berichtje, dat doet hij altijd wanneer hij van nummer of wagen verandert. De ‘bron’ zal zelf nooit die risico’s nemen.”
“Op die manier heb ik zeker 92.000 euro verdiend aan mijn periode als dealer”, gaat Kenny verder. “Maar ik heb wel de mooiste jaren van mijn leven verspeeld. Had ik mijn maandloon als bouwvakker gespaard in plaats van uitgegeven aan drugs, had ik veel méér overgehouden. Door het cocaïnegebruik at ik amper nog en geraakte ik ondervoed. Ik werd agressief en kwam in aanraking met het gerecht, werd veroordeeld tot een jaar cel en heb 25.000 euro gerechtskosten moeten terugbetalen. Eén keer ben ik gepakt op druggebruik achter het stuur, maar ik ben er nooit voor gestraft. Aan mij heeft de politie niets, het zijn de big fish die ze zoeken.”
Vier plus één gratis
“Elke dag gebruikte ik één gram en wanneer ik snoof, dronk ik ook te veel. Ook in mijn ploeg op de werf gebeurde het vaak genoeg, dat hoorde erbij. Met de hulp van mijn huidige vriendin ben ik van de ene op de andere dag gestopt. Een jaar is het moeilijk geweest, maar de drang om te gebruiken en het onoverwinnelijke gevoel dat ik die eerste keer op mijn zeventiende had, verdween. Ik gebruik nu alleen nog op speciale gelegenheden, zoals mijn verjaardag of oudejaarsavond. Dan bel ik ‘Tim’ en koop ik een gram. Nooit méér - ook al is het vier gram plus één gratis - en ik zal zeker ook niet meer doorverkopen aan mijn vrienden. Dat moeten ze zelf maar regelen. Die jaren zijn voorbij.”
“Of ik me schuldig voel wanneer ik de beelden van het drugsgeweld in Antwerpen zie? Waarom zou ik? Ik ben er zeker van dat 10 tot 15% van de bevolking aan de cocaïne hangt en die paar gram die ik op een jaar gebruik zullen het verschil niet maken. Als ik het niet doe, komt er wel iemand in mijn plaats. Zo gaat het altijd.”