‘Spiraal van drugsgeweld is begonnen na conflict tussen Antwerpse bende en hun Nederlandse opdrachtgevers’: kenners over drugsoorlog

Antwerpen telde begin augustus vijf aanslagen met granaten en ander zwaar vuurwerk in één week tijd. De geviseerde doelwitten, waaronder enkele appartementen en een pannenkoekenhuis, hadden banden met de grootschalige cocaïnesmokkel. En het geweld lijkt te escaleren: vorige week werd de broer van een drugscrimineel neergeschoten in zijn woning in Hoboken, een dag later brak aan het Centraal Station een schietpartij uit. De laatste twee jaar staat de teller van het aantal drugsgerelateerde aanslagen op meer dan 150, in de meest geviseerde wijken durven buurtbewoners ’s avonds niet meer de straat op.

Wat is er aan de hand?

Van der Aa (Gazet van Antwerpen): “Er zijn duidelijk weer een aantal conflicten. Die ontploffende brievenbussen maakten al veel indruk, maar je ziet het: als het echt serieus is, rollen er koppen.”

Paul Vugts (Het Parool): “In Amsterdam heb je ook zulke aanslagen. Vorige week heeft de burgemeester nog twee clubs gesloten die waren aangevallen met granaten.”

Van der Aa: “Ah, dan is de stand 2–3! Bart De Wever deed hetzelfde met drie geviseerde handelszaken, waaronder dat pannenkoekenhuis. Dat is ook het doel van de criminelen: met hun bommetjes plaatsen ze die families in de spotlights van de politie, die zich afvraagt waarom zij worden aangevallen.”

Vugts: “Vaak weten de geviseerde families uit welke hoek de aanvallen komen, maar de uitvoerders hebben daar niet per se iets mee te maken: dat zijn jongetjes van zeventien die snel geld willen verdienen.”

Gaat het in Antwerpen en Amsterdam om dezelfde bendes?

Vugts: “In België en Nederland zijn vijf à zeven grote clans met internationale vertakkingen actief. De kopstukken zitten in Amsterdam, Dubai en Turkije, daaronder zit een tussenlaag van luitenanten die de operaties aansturen, en dan heb je de mannetjes in de havens die de drugs uithalen en verdelen. Het is een diffuse wereld: je hebt groepen die elkaar beconcurreren en groepen die samenwerken. Ze investeren samen in een lading, maar als er wat misloopt, begint de ellende. Wie moet dan betalen? De vrienden van vandaag kunnen de vijanden van morgen zijn.”

Van der Aa: “De spiraal van geweld is begonnen in 2012 na een conflict tussen de Turtles, een beruchte uithalersbende uit Antwerpen, en hun Nederlandse opdrachtgevers, de groep rond ex-Ajax-speler Gwenette Martha en Houssine A. Het gerucht ging dat de Turtles een partij coke van 225 kilo hadden gestolen – de film Patser van Adil El Arbi en Bilall Fallah is daarop gebaseerd. De Turtles werden zwaar onder druk gezet: hun jonge broertje werd ontvoerd en boven een industriële vleesmolen gehangen. De beelden werden opgestuurd om de familie te doen betalen. Die gasten hádden ook geld, dat lieten ze graag merken.”

Volgens een anonieme bron zouden de Turtles hun schuld vereffend hebben: ‘Er zijn huizen in Marokko verkocht. De auto’s waarmee de Turtles begin 2012 door Borgerhout reden: ook verkocht. Alles is terugbetaald.’

Van der Aa: “Voor mij blijft het flou: hebben de Turtles die lading gestolen of heeft de politie ze onderschept? Maar het is opvallend dat de Turtles de bloedige vendetta nadien hebben overleefd.”

Vugts: “Het conflict verplaatste zich naar Amsterdam, waar Gwenette Martha ruzie kreeg over de verdwenen partij met zijn vroegere vriend Houssine A. Dat werden twee kampen die mekaar naar het leven stonden. Het eerste schot viel in Antwerpen, toen Najib Bouhbouh, de rechterhand van Martha, werd doodgeschoten voor het Crowne Plaza Hotel (Bouhbouh zou ‘bemiddeld’ hebben in het conflict met de Turtles, red.). Martha was razend en wilde zijn vriend wreken. De schutters werden geliquideerd, waarschijnlijk kwam de opdracht van hem. Er volgde een hele reeks doden langs beide kanten. In mei 2014 werd ook Martha vermoord, uitgerekend op de dag dat ik mijn boek Doorgeschoten presenteerde, over de afrekeningen in het milieu. Ik had net geborreld met enkele van hun advocaten, waaronder die van Martha, toen ik het bericht kreeg dat mijn hoofdpersoon was neergeschoten. Ik heb dan maar een vervolg geschreven: Afrekeningen.

“Ondertussen bezette de groep rond Ridouan Taghi het terrein en werden de partijen drugs alsmaar groter. Bij de Turtles ging het nog om een ‘verloren’ blok van 225 kilo, nu spreken we over tonnen. De belangen zijn zo immens dat je de gekste dingen ziet: martelcontainers, afgeknipte vingers en geweld tegen de bovenwereld, met als bekendste voorbeeld de moord op Peter R. De Vries.”

BearCats

Intussen smeken de Antwerpenaren om een oplossing. Burgemeester Bart De Wever wijst steevast naar de federale regering, die ‘de georganiseerde misdaad niet als een prioriteit ziet’. Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden kaatst de bal terug door te zeggen dat er extra mensen worden aangeworven bij de gerechtelijke politie, en dat de rijkelijk bedeelde Antwerpse politie ook haar deel moet doen. Wie heeft gelijk?

Van der Aa: “Die extra manschappen zijn goed, maar de aanwervingen gaan traag. Ook de parketten klagen over een tekort aan mensen en middelen. De realiteit is dat de georganiseerde drugsmisdaad ons boven het hoofd is gegroeid. Er is een grote inhaaloperatie nodig, op alle niveaus, maar ik heb niet de indruk dat onze politici dat beseffen. Ja, als er een granaat ontploft, hoor je hen van alles roepen, maar ze zijn niet écht met het thema bezig.

“Dat moet je De Wever wel nageven: hij heeft in 2012 als eerste ingezien dat het drugsprobleem in de stad uit de hand was gelopen. De economie in sommige wijken ging kapot, de dealers waren baas op straat. Daarom maakte hij een verkiezingsthema van de war on drugs. Je hoort voortdurend roepen dat die niet werkt, maar als je in Antwerpen wordt gepakt met wiet, krijg je onmiddellijk een boete, en als minderjarige kom je in een opvolgtraject met sociale begeleiding terecht: dat is toch een goede aanpak? Antwerpen heeft gewoon meer middelen nodig, de stad kan het probleem niet alleen oplossen.”

De voorganger van Verlinden was Jan Jambon, die vooral bespaarde bij de veiligheidsdiensten. Toen hebben we De Wever niet horen klagen over de regering.

Van der Aa: “Hij zal wel vinden dat Jambon ook te weinig heeft gedaan. Maar De Wevers probleem is dat hij tegelijk burgemeester van Antwerpen én nationaal oppositieleider is. Dat hij in die rol voortdurend op de regering kapt, helpt niet om dingen gedaan te krijgen. Bij Vivaldi denken ze: ‘Laat ze maar knallen in Antwerpen, dat treft hem meer dan ons.’”

Twee jaar geleden zette De Wever Amerikaanse pantserwagens in die bestand zijn tegen kalasjnikovs.

Van der Aa: “Ken je het verhaal achter die BearCats? De speciale arrestatie-eenheden van de federale politie hadden er te weinig: een voor Limburg en een voor Antwerpen. De Wever zei: ‘Wij zullen er één extra kopen voor Antwerpen en dan mogen jullie die gebruiken.’ Wat deed de top van de federale politie? Ze haalden de BearCat voor Antwerpen naar Brussel. Dat was een dikke middelvinger naar De Wever. Terwijl hij de enige politicus is die iets onderneemt, wellicht omdat zijn bewoners voortdurend bij hem komen klagen over het geweld. Ze vragen hem zelfs of hij de geviseerde families niet kan verplichten om te verhuizen.”

Vugts: “In Amsterdam is dat al gebeurd. Bij ons kan een woning ook verzegeld worden als er veel drugs worden gevonden. En onze arrestatieteams hebben ook BearCats.”

Criminoloog Tom Decorte zei in De Morgen: ‘Een war on drugs leidt altijd tot een drug war. Door de repressieve aanpak van de overheid gaan de zware criminelen elkaar bekampen om de macht.’

Vugts: “Hoe cynisch! Moet de overheid die zware jongens dan maar hun gang laten gaan? Dan laat je de kanker overal uitzaaien.”

Van der Aa: “Dat is even onnozel als de pleidooien van Jinnih Beels, Antwerps schepen van Vooruit, om druggebruik te legaliseren: ‘We moeten naar een toekomst waar je coke bij de overheid kunt kopen.’ Dát is het niveau in België, en dat wordt haar ingefluisterd door Decorte, een criminoloog die maar één liedje kent: ‘De war on drugs werkt niet, we moeten drugs depenaliseren.’ Een journalist die De Wever wil kloten, belt gewoon Decorte.”

Linkse politici pleiten voor meer wijkagenten en straathoekwerkers, Filip Dewinter van Vlaams Belang wil dat het leger in Antwerpen patrouilleert en eist permanente camerabewaking in de geviseerde wijken.

Van der Aa: “Als er één politicus bevriend is met de georganiseerde misdaad, is het Dewinter wel. Hij heeft altijd banden gehad met Maurice De Velder, een veroordeelde witteboordcrimineel, en met de familie Van Mechelen. Willy Van Mechelen is een ex-rijkswachtbaas die werd veroordeeld voor corruptie en drugshandel. Zijn broer Hugo maakte grote sier als pooier en oplichter, terwijl zijn vrouw jarenlang secretaresse van Dewinter en VB-gemeenteraadslid in Brasschaat was.”

Vugts: “Wat kan het leger doen? Extreemrechts roept maar wat. Een stadsbestuur moet vooral de omstandigheden in de wijken verbeteren, waardoor die jongens niet allemaal willen dealen en drugs uithalen. Dan kom je er niet met een paar extra jeugdwerkers. In Amsterdam hebben ze masterplannen gemaakt voor de achterstandswijken. Veel organisaties hebben te lang naast elkaar gewerkt en slaan nu de handen in elkaar om de voedingsbodem van de drugswereld weg te nemen. Je moet ook de foute handelszaken bestrijden, de stadskankers, de verloedering. Het probleem is: geld. Op korte termijn is dat er wel, maar in de politiek duikt elke week een nieuwe crisis op: klimaat, stikstof, woningcrisis. Een langetermijnplan volhouden is tegen de natuur van politici. Terwijl de grote drugsbendes maar één focus hebben: geld verdienen met cocaïnesmokkel. Hun budgetten zijn veel groter dan wat de overheid inzet om hen te bestrijden. Dat los je niet zomaar op.”

Van der Aa: “Die rotte voedingsbodem neem je ook niet zomaar weg. Wij kunnen niet op tegen Louis Vuitton, Rolex en Bentley. Veel jongens uit de wijken zien maar twee manieren om het te maken: als profvoetballer of in de drugs. Zij lachen met leeftijdsgenoten die braaf naar school gaan en een cent bijverdienen in een hamburgertent.”

Vugts: “Er zijn deftige banen genoeg, maar ze kiezen voor het snelle geld. Ze willen meteen die Mercedes AMG, dure horloges, een viptafel in de club en twee meisjes aan elke arm.”

Van der Aa: “Maar vergeet ook de goed verdienende havenarbeider niet die wel even een container op de juiste plaats zet. Of de douanier die een oogje dicht knijpt. Voor een container met een paar ton coke krijgen zij bedragen van 100.000 euro.”

Vugts: “Dat is wisselgeld voor de grote clans. Een kilo onversneden cocaïne kost vandaag 22.000 euro. Een lading van 4 ton is dus 88 miljoen euro waard, en die moet dan nog versneden worden, dus de uiteindelijke straatwaarde ligt nog hoger.”

Van der Aa: “In de eerste helft van dit jaar is in de Antwerpse haven 36 ton gevat: drie keer meer dan vijf jaar geleden. En de douane schat dat ze maar tien of twintig procent onderschept van wat er in de Antwerpse haven binnenkomt.”

Minister van Financiën Vincent Van Peteghem wil de haven beter beveiligen met behulp van extra douaniers en moderne scanners.

Vugts: “Dat helpt, maar de haven is een zeef die je niet waterdicht kunt maken. Er zijn zóveel containers die je moet controleren en zóveel havenarbeiders die omkoopbaar zijn. Ahmed Aboutaleb, de burgemeester van Rotterdam, zegt dat we élke risicocontainer moeten scannen, maar dan gaat de haven kapot. Door de lange wachttijden zouden te veel verse groenten en fruit bederven.”

Van der Aa: “Eigenlijk is het simpel: als je geen coke meer wilt in België, stop dan met bananen eten.”

Vugts: “Er zijn nog andere grote lekken in ons systeem. Een belangrijke strijd is die tegen ondermijning – zo noemen we het als criminelen gebruikmaken van legale diensten en bedrijven. Nederlandse topcriminelen beleggen hun fortuin steeds vaker in luxevastgoed in Dubai, Marokko en Zuid-Amerika. Dan is het handig als je een beroep kunt doen op een corrupte ambtenaar die valse paspoorten aflevert: zo kun je vrij over de hele wereld reizen zonder dat iemand weet waar je zit. De groep-Taghi maakte daar uitvoerig gebruik van – de ambtenaar die hun paspoorten leverde, is nog jaren in dienst kunnen blijven. Ongelofelijk! Hetzelfde met de verkeersdienst: als je daar iemand hebt die een valse nummerplaat kan afleveren, of kentekens van rivalen of politiemensen kan natrekken, handig toch?”

Van der Aa: “Na Operatie Sky, waarbij de gerechtelijke politie het versleutelde Sky-netwerk wist te kraken en een tijdlang meelas in het berichtenverkeer van het drugsmilieu, zijn een aantal belastingambtenaren gearresteerd: via hen kwamen criminelen te weten welke havenarbeiders in de schulden zaten, en dus geneigd zouden zijn om mee te werken. Je houdt het niet voor mogelijk wie in België allemaal toegang heeft tot het rijksregister. Zelfs de secretaresse van de tandarts! Dat kan de dochter van een bendelid zijn, hè: zij kan opzoeken waar je woont, zodat ze ’s nachts een pistool tegen je kop kunnen houden.”

Vugts: “In Nederland worden magistraten, journalisten en getuigen beveiligd, maar als hun adressen via allerlei registers raadpleegbaar zijn, is dat zeer gevaarlijk.”

Taghi’s dodenlijst

In het kader van Operatie Sky werden ook twee advocaten, een parketmedewerkster en een agent van de Antwerpse drugssectie opgepakt voor hand- en spandiensten aan drugscriminelen. Zijn België en Nederland narcostaten geworden?

Vugts: “Een narcostaat wordt bestuurd door de kartels. Zover zijn we nog niet, maar met het huidige narcoterrorisme zitten we op een gevaarlijk kantelpunt. De moord op Peter R. De Vries vorige zomer, op klaarlichte dag, midden in één van de drukste buurten van Amsterdam: dat was terreur. Peter was na de koning de bekendste Nederlander. Die moord werd van dichtbij gefilmd en de beelden werden bliksemsnel verspreid om maximaal te choqueren. Zoiets past in een narcostaat. Vroeger wilden criminelen niet in de kijker lopen, maar deze generatie verlegt de grenzen. Het gemak waarmee sommige groepen geweld tegen de bovenwereld plegen, is stuitend.”

De Vries was de vertrouwenspersoon van Nabil B., de kroongetuige in het nog lopende Marengo-proces tegen zeventien leden van de bende van Ridouan Taghi, die wordt verdacht van tientallen liquidaties en moordpogingen.

Vugts: “Peter was al het derde slachtoffer uit de entourage van de kroongetuige. Een week nadat Nabil B. was overgelopen naar justitie werd zijn broer vermoord. En in 2019 werd Nabils advocaat Derk Wiersum doodgeschoten. Het is nog niet bewezen dat Taghi de opdrachtgever was, maar het gerecht heeft sterke aanwijzingen. Het motto van Ridouan Taghi is: ‘Wie praat, die gaat.’”

Taghi werd in december 2019 opgepakt in Dubai en zit al jaren in de zwaarst beveiligde gevangenis van Nederland. Toch kon hij zijn orders blijven uitsturen naar de buitenwereld.

Vugts: “In de drie maanden voor de moord op De Vries kreeg hij in de gevangenis vaak bezoek van zijn neef en advocaat Youssef. Wellicht is Peter via die lijn vermoord. Er waren al langer aanwijzingen dat Taghi zijn organisatie bleef aansturen via Youssef. Na de moord werd hun communicatie afgeluisterd en bleek dat ze ook praatten over zeer gewelddadige ontsnappingspogingen, en een plan B waarin vier leidinggevenden uit de gevangenis ontvoerd of gechanteerd zouden worden. Via een corrupte belastingambtenaar had Taghi hun adressen laten opzoeken. Dan zijn we toch op weg naar narcoterreur?

“Helaas heeft het vreselijk lang geduurd voor onze overheid inzag dat het geweld van de onderwereld ook de bovenwereld zou treffen. In 2016 werd misdaadblogger Martin Kok vermoord, na enkele mislukte pogingen. Eén keer werd een bom onder zijn auto geplaatst terwijl hij op restaurant zat. Als die was ontploft, zouden er tientallen doden zijn gevallen. Toch maakte zijn liquidatie niet veel los, omdat hij als gangster zelf mensen had gedood. Maar Kok werd wel doodgeschoten nadat hij op zijn website voor het eerst bepaalde criminelen had geout, waaronder Taghi. Daarna kregen ook verschillende journalisten te horen dat ze op Taghi’s dodenlijst stonden. Er volgden aanslagen op de redacties van bladen die over Taghi hadden geschreven. Pas na de moord op Derk Wiersum werd de overheid wakker. De minister van Justitie stond met tranen in de ogen voor de camera: ‘Dit is een aanslag op de rechtsstaat.’ Maar na een paar maanden was de regering alweer met andere dingen bezig. Tot de moord op Peter R. De Vries de natie opnieuw schokte.”

Van der Aa: “Ook in België beginnen veel mensen zich onprettig te voelen. De tijd dat parketmagistraten en rechters onbekommerd door Antwerpen fietsten, is voorbij. Ze vragen om geen foto’s meer te nemen en hun namen niet meer te vermelden. Sinds Operatie Sky krijgen sommigen ook beveiliging.”

Vugts: “Dat is bij ons ook zo. Telkens als Taghi en zijn kornuiten vanuit de gevangenis naar de rechtbank worden gebracht, komen er enorme veiligheidsprocedures op gang. Niemand heeft nog zin in dat Marengo-proces, de spanning in de rechtszaal is te snijden. Iedereen zit daar met buikpijn omdat er al zoveel mensen zijn vermoord. Iedereen vraagt zich af: ben ik de volgende?”

Wie is Ridouan Taghi eigenlijk?

Vugts: “Een typische jongen van de straat: geboren in Marokko, opgegroeid in Nederland, op z’n 14de gestopt met school om hasj te gaan dealen, lid van een jeugdbende. Op zijn 15de werd hij al veroordeeld voor inbraken en wapenbezit. Eerst organiseerde hij een hasjtrafiek van Marokko naar Zuid-Spanje, later stapte hij over op cocaïne. Hij bleef twintig jaar lang onder de radar, tot drugshandelaar Ebrahim B. in 2015 naar de politie stapte en zei dat Taghi achter hem aan zat. De politie kénde die naam niet eens, maar in zijn thuisbasis werd een loods ontdekt vol met revolvers, automatische wapens, granaten en munitie. Het was de grootste wapenvondst aller tijden in Nederland. Nadien volgde een hele resem liquidaties waarvoor Taghi’s organisatie verantwoordelijk wordt geacht. Ebrahim B. werd begin dit jaar ook dood aangetroffen in de Spaanse havenstad Cadiz: zijn lichaam lag in een uitgebrande auto en hij was door het hoofd geschoten.”

Dankzij Operatie Sky heeft de overheid een beter beeld van hoe drugsnetwerken opereren. Wat hebben jullie nog geleerd?

Van der Aa: “Hoe weinig een mensenleven waard is voor die gasten.”

Vugts: “Hoe ze praten over liquidaties! ‘Die hond moet slapen’, schreven ze over De Vries. En meteen daarna de euforie: ‘Overal bloed, het spoot in het rond!’ Afschuwelijk. Vroeger gebeurden die liquidaties door professionele huurmoordenaars, nu zijn het wanhopige malloten die indruk willen maken in het milieu of snel geld nodig hebben. Die moordenaars van De Vries, dat is kanonnenvoer. Er was níéts voor hen geregeld: geen nieuwe vluchtauto, geen onderduikadres. Pakkans: 100 procent. De opdrachtgevers weten tóch dat ze hun mond zullen houden, anders schieten ze hun familie dood. De 22-jarige schutter die Peter heeft vermoord, zet in de gevangenis nog steeds een grote mond op, omdat hij ‘de grote misdaadjournalist heeft omgelegd’.”

In 2017 belandde je zelf een halfjaar in het zwaarste beveiligingsregime. Wat was de aanleiding daarvoor?

Vugts: “Ze wilden me doodschieten omdat ik te veel wist over liquidaties – niet over Taghi maar over andere Marokkaanse criminelen uit Amsterdam. Na een halfjaar werd duidelijk dat de politie ook over die informatie beschikte, mede door het kraken van versleutelde data. Zo viel de reden om mij te elimineren weg.”

Hoe bang was je?

Vugts: “De eerste dagen maakte ik mezelf wijs dat ik geen gevaar liep. Toen het toch acuut bleek te zijn, ben ik in de zwaarste beveiliging gegaan. Mijn vrouw en ik zaten een halfjaar in een safehouse. Bodyguards in gepantserde auto’s vergezelden me overal waar ik ging. Als we vrienden wilden zien of op vakantie wilden, moesten we dat een week op voorhand plannen. Alle spontaniteit werd uit ons leven gezogen, privacy was onbestaande – maar ik had wel extra supporters als ik een partijtje ging bowlen. (lacht)”

Heb je nooit overwogen om te stoppen met werken?

Vugts: “Nee, want dan ziet het milieu dat intimidatie wérkt en kan straks geen enkele journalist nog normaal functioneren. Ik had het gevoel dat ik de situatie nog wel aankon. En mijn vrouw was cool, dat hielp ook. Maar mijn collega John van den Heuvel krijgt al vijf jaar de zwaarst mogelijke beveiliging: dat is verschrikkelijk.”

Werd jij ooit bedreigd, Joris?

Van der Aa: “Het zou raar zijn als dat niet zo was, maar ik praat daar niet over. Ik betwijfel wel of ik zo moedig zou zijn als John van den Heuvel, die ondanks alles zijn werk blijft doen. Mijn partner zou het wellicht ook niet accepteren.”

Jullie moeten contact leggen met het milieu zonder betrokken te raken of op zere tenen te trappen. Dat is balanceren op een smalle richel.

Van der Aa: “Ik ben twintig jaar geleden begonnen met misdaadverslaggeving, in een tijd dat journalisten hier nog geen doelwit waren.”

Vugts: “Mijn collega Wouter Laumans vergelijkt ons met kikkers: die gaan het water in als het nog koud is en merken niet dat het steeds heter wordt.”

Van der Aa: “Ik ben wel een paar illusies armer geworden. Ik had een goede band met een paar avontuurlijke advocaten die door Sky in de problemen zijn gekomen. Een medewerker van Pol Vandemeulebroucke (advocaat die vorig jaar werd veroordeeld wegens lidmaatschap van een criminele organisatie, red.) verkocht zijn contact met mij voor grof geld. Hij zei tegen zijn cliënten: ‘Ik kan via Van der Aa achterhalen wat er met verloren partijen drugs is gebeurd.’ Vandemeulebroucke zelf ging nog verder: hij beweerde dat ik 30.000 euro vroeg voor een artikel dat rust zou brengen in het wereldje, maar hij stak dat geld zelf in zijn zak. Tegen mij zei hij: ‘Joris, er zijn grote spanningen in het drugsmilieu, we gaan afrekeningen krijgen. Kun jij eens achterhalen wat er met die partij drugs is gebeurd?’ Dan checkte ik bij het parket of ze die lading hadden onderschept, want dat is nieuws. Meestal bleek dat het geval en maakte ik een klein stukje. En Pol incasseerde, zonder dat ik het wist. Een jaar voor Vandemeulebroucke werd gearresteerd, zeiden een paar topcriminelen: ‘Ik heb twee keer 30.000 euro voor je afgegeven bij Pol, heb je dat dan nooit gekregen?’ Pol heeft over mijn rug een paar honderdduizend euro verdiend.”

Vugts: “Mij hebben ze ook al gevraagd of ik in de krant kon vermelden welke ladingen de politie had onderschept. Zoals Joris zegt: als het klopt, is het nieuws.”

Van der Aa: “Mij moeten ze ’t niet meer vragen. Dan schieten ze mekaar maar omver.”

Hebben jullie ook rechtstreeks contact met de kopstukken?

Vugts: “Ik heb Gwenette Martha meermaals ontmoet: die was zeker niet onvriendelijk. Taghi heb ik nog nooit gesproken. Gasten zoals hij verdragen het niet dat je ook maar één letter over hen schrijft. Maar de laatste tijd nemen steeds meer figuren zelf contact op om hun kant van het verhaal te brengen. Of ze vragen: ‘Weet jij hoeveel ze tegen me hebben? En hoe ver die onderschepte berichten teruggaan?’”

Kun je aan hen zien dat ze criminelen zijn?

Vugts: “Meestal niet, maar bij Taghi wel: die kijkt dwars door je heen. Als hij in de rechtszaal medeverdachten aanstaart, bevriezen ze. Maar sommige kopstukken zouden best een gewone ondernemer kunnen zijn. Met iemand als Willem Holleeder (gevreesde maffiabaas die tot levenslang werd veroordeeld voor zes liquidaties, red.) kon je een normaal gesprek hebben.”

Van der Aa: “Sommige gasten zien eruit als keurige boekhouders, maar kunnen lelijk uithalen. Een collega bij de krant heeft dit jaar nog tien dagen in een safehouse gezeten omdat hij over ‘de vingerknipper’ had geschreven.”

Dat artikel ging over Flor B., een Belgische topcrimineel met een diploma in de criminologie die begin dit jaar werd opgepakt in een luxeappartement in Zürich. Hij was veroordeeld voor de ontvoering en foltering van een Nederlandse bloemist die een lading van 40 kilo heroïne was kwijtgeraakt.

Van der Aa: “Sommige figuren worden echt niet graag genoemd. De Belgische politie heeft zijn naam en foto als eerste verspreid: de journalisten die enigszins bij hun verstand waren, durfden dat niet.”

Vugts: “Ridouan Taghi heeft via zijn advocaten geëist dat we de naam van onze Taghi-podcast veranderen. We hebben per brief geantwoord dat we dat niet gaan doen, maar zo heb je dus wel ruzie met Taghi. Ik denk steeds meer na over wat ik schrijf. Je moet bijvoorbeeld opletten met onnodige details over iemands familie.”

Martelingen

Kan het dat Taghi ook achter de huidige golf van geweld in Antwerpen zit?

Van der Aa: “Nee, dat lijkt me sterk.”

Vugts: “Er zijn nog andere machtige clans, maar die blijven meer onder de radar. Als je extreem geweld tegen de bovenwereld begint te gebruiken, is het einde spel.”

Van der Aa: “Maar intern gebruiken die andere groepen ook grof geweld. Denk maar aan de marteling van Naima Jillal, de ‘godmother van de coke’. Zij handelde met verschillende bendes, maar op zeker moment heeft ze blijkbaar geld aangenomen om iets in orde te brengen en dat is niet gebeurd. ‘Ze heeft gestolen’, luidde het.”

Vugts: “In oktober 2019 is ze verdwenen in Amsterdam. Bij de arrestatie van Taghi, twee maanden later, werden op zijn telefoon foto’s aangetroffen van een naakte vrouw die met tape was vastgebonden aan een stoel. Op een andere foto zag je haar buik met daarop een afgeknipte vinger en een teen. Op een derde foto lag ze naakt op haar buik. De speurders gaan ervan uit dat die vrouw Naima was, omdat die foto’s dateren van de dag na haar verdwijning. Maar het is niet omdat ze op zijn telefoon stonden dat Taghi de opdrachtgever was. Die beelden zijn duchtig rondgegaan in de onderwereld. Naima deed ook zaken met andere beruchte drugsbaronnen, zoals Flor B. en Bolle Jos. Vooral die laatste wordt door de speurders in verband gebracht met haar verdwijning.”

Van der Aa: “Vorig jaar hebben speurders in een Antwerpse loods naar haar lichaam gezocht. Onder de grond vonden ze kledingstukken en een handtas, maar het is nog niet bewezen dat die van haar zijn. Een jaar eerder hadden ze in diezelfde loods een groep jonge Nederlandse uithalers van de Octopusbende geklist, waarvan Bolle Jos het kopstuk zou zijn. Dat was een grote vangst, verstopt onder een lading ingevroren inktvissen – vandaar de bijnaam van de bende.”

Zijn martelpraktijken zoals bij Naima uitzonderlijk?

Van der Aa: “Nee, dat hoort er tegenwoordig gewoon bij. Ik heb zelf ook al beelden gekregen van een gast die ze met een mes aan het bewerken waren. Ik herkende hem nog ook. Maar wat moest ik doen? Ik kan daar niet zomaar mee naar de politie, want dan vragen ze van wie ik dat heb. Maar als ik vrees dat iemand echt in gevaar is, meld ik dat wel bij het gerecht. Desnoods door het ergens anoniem te droppen.”

Vugts: “Sommige dingen wíllen wij niet weten, omdat het te gevaarlijk is. Iemand zei me: ‘Die kerels gaan binnenkort van de wereld af.’ Ik schrok: ‘Gást, zulke dingen mag je me niet vertellen.’ Twee dagen later schoten ze er eentje neer, hij heeft het nipt overleefd.”

Van der Aa: “Onlangs waren er verschillende incidenten bij de Ben Saddiks, een bekende familie in Antwerpen. Voor het ouderlijk huis waren al twee ontploffingen gebeurd. Plots kreeg ik het bericht dat er een aanslag was gepleegd bij Poké Bowl Place, een Antwerps restaurant van de familie. Ik reed erheen, keek door het venster, maar zag niets ongewoons. Diezelfde nacht werd ik uit bed gebeld: bij een carwash van de Ben Saddiks zou een granaat zijn ontploft. Ik ging ter plaatse en reed daarna nog eens langs het eethuis: niks te zien. Een halfuur later: een granaat tegen de gevel! Ik was gewoon te vroeg getipt. En ik stond twee keer op de camerabeelden. Bij de politie moeten ze gedacht hebben: wat staat die Van der Aa daar naar binnen te gluren? (lacht) De daders werden snel gepakt, ook mijn tipgever werd gearresteerd in Marokko.”

Hebben die kopstukken een fantastisch leven?

Van der Aa: “De middenlaag leidt een luxueus bestaan. Die jongens rijden met dure auto’s en imiteren het leven uit de rapclips. Sommigen klimmen op, anderen belanden in de gevangenis. De echte topfiguren zitten op een berg geld en leven als koningen in Dubai of Marokko, met een hele hofhouding rond zich. Zij regelen alles met geëncrypteerde telefoons, maar nu het Sky-netwerk is gekraakt, zijn de hoofdrolspelers van de laatste jaren er gloeiend bij. Velen leven ondergedoken en betalen zich blauw aan bescherming en steekpenningen aan corrupte regimes.”

Vugts: “Saïd Razzouki, de rechterhand van Taghi, werd in februari gearresteerd in de Colombiaanse stad Medellín. Volgens de politie woonde hij in een vuil, stinkend appartement. Om buiten te komen vermomde hij zich als een oude man met een grijze baard. Bij zijn arrestatie is hij van drie hoog naar beneden gesprongen en heeft hij z’n been gebroken. Het is zoals met de Iraakse leider Saddam Hoessein: uiteindelijk worden ze als een bange rat in een hol aangetroffen.”

Van der Aa: “Bernardo Provenzano, de leider van de Cosa Nostra, heeft vijftig jaar in een stal geleefd.”

Vugts: “Taghi kon in Dubai ook niet meer buitenkomen. Bij zijn arrestatie heeft hij eerst drie dagen slaag gekregen van de lokale politie: dat is het risico als je in die landen gaat schuilen. Die gasten kunnen wel grote sier maken, maar ze zijn allemaal bang om gepakt of neergeschoten te worden.”

Zijn het dan geen stoere psycho’s die van niemand schrik hebben?

Vugts: “Ken je Dick Vrij? Een beruchte topvechter uit het milieu, met een lichaam als een gebouw. Hij zei in een afgeluisterd gesprek tegen zijn zoon: ‘Jongen, doe nooit wat ik heb gedaan, want ik was altijd doodsbang.’ Vraag of ze twintig jaar geleden niet liever een winkel waren begonnen, en ze zeggen allemaal ja.”

Van der Aa: “Maar de Antwerpse kopstukken rijden in Dubai nog altijd vrolijk rond in de dikste bakken, hoor. Eentje zelfs met een nummerplaat die verwijst naar een bekende kaai in de Antwerpse haven. De Nederlanders zijn de harde jongens, maar onze criminelen hebben een gestoord trekje, alsof ze besmet zijn door het Belgische surrealisme.

“Ik heb eens een zitting bijgewoond waar veertien leden van de Y.-clan terechtstonden, Assyrische christenen uit Antwerpen. Ze waren met succes in de coke gegaan en dat zoog die hele gemeenschap mee. Zelfs de pastoor: die hield het misdaadgeld bij in zijn sacristie en reed met een dure auto van de baas. In de zitting zat ik tussen dertig Y.’s. ‘Ben jij al eens bedreigd geweest, Joris?’ Ik zei: ‘Ja, door mensen die hun advocaat een brief laten sturen.’ ‘Neenee, heb je al eens in een kofferbak gelegen?’ Ze vonden dat ik leugens schreef in de krant. Gelukkig kwam het met een beetje gezwans nog goed. Uiteindelijk maakten we een groepsselfie op de trappen van het hof van beroep. (lacht)

“Ik heb ook hard gelachen met hun misdaaddossier. Na één van hun uithaaloperaties vond de politie een hoop zwarte sporttassen in een vuilnisbak. Die hadden ze gekocht bij de Decathlon, opgestuurd naar Colombia en vol met coke teruggekregen. In die vuilnisbak lagen ook de karkassen van twee zwanen. Bleek dat die mannen tijdens de uithaling een hongertje hadden gekregen. In plaats van naar één van de restaurants van de familie te gaan, hadden ze op de kanaaldijk twee zwanen geschoten en die op de barbecue gelegd. Ze zijn daar ’s nachts flink ziek van geworden. Zoiets lezen jullie niet in Amsterdam, hè Paul? (hilariteit)”

© Humo