"Geen enkele regering heeft al alles uit de kast gehaald": politici reageren op Demir die verwachtingen voor Overlegcomité tempert
Verbazing, verontwaardiging en een oproep tot meer solidariteit: zo reageren politici op de uitspraken van Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) over het Overlegcomité over de stijgende energieprijzen. “Wij hebben op Vlaams niveau al veel gedaan en komen niet met nieuwe voorstellen”, zei zij. “Nochtans kan ook Vlaanderen nog bijkomende maatregelen nemen”, vindt haar federale tegenhanger Tinne Van der Straeten (Groen). Minister Frank Vandenbroucke (Vooruit) denkt luidop aan een pauzeknop op de hypothecaire leningen voor gezinnen die het moeilijk hebben.
Premier Alexander De Croo (Open VLD) roept woensdag alle regeringsleiders en bevoegde ministers samen om de koppen bij elkaar te steken over de energiecrisis. De verwachtingen zijn hooggespannen, behalve bij Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA). “Het is een slecht idee om hoge verwachtingen te creëren, zoals enkele politici dat al hebben gedaan. Ze moeten daarmee stoppen”, reageert zij vandaag.
Een houding die bij verschillende collega-politici in het verkeerde keelgat schiet. “Ik ben een beetje verbaasd over die uitspraak, want onze gezinnen en bedrijven worden geconfronteerd met historisch hoge prijzen", klinkt het bij federaal minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen). "Het is de plicht van elke regering om de nodige maatregelen te nemen."
Zij heeft naar eigen zeggen van een aantal leden in het Vlaams Parlement goede voorstellen gehoord over wat op Vlaams niveau nog meer kan gebeuren. “Zowel uit de meerderheid als de oppositie. Denk maar aan voorstellen rond zonnepanelen en ondersteuning voor bedrijven.”
Federaal zet Van der Straeten volop in op een prijsplafond op Europees niveau. “Verder moeten we kijken welke bijkomende maatregelen mogelijk zijn voor mensen die vandaag geen sociaal tarief hebben, zodat ook hun factuur min of meer betaalbaar blijft.”
"Pauzeknop voor hypothecaire lening"
Ook minister van sociale zaken Frank Vandenbroucke (Vooruit) vindt dat er “concrete en ambitieuze plannen moeten komen”. “De gasprijs moet Europees aangepakt worden, al zal dat niet morgen geregeld zijn. Ondertussen zitten we wel met een gigantisch probleem. De verlaging voor btw op gas en elektriciteit moet duurzaam zijn, op termijn moeten we werken met een eerlijk en rechtvaardig systeem van accijnzen. Het is ook dringend tijd om werk te maken van woekerwinsten.”
Wat Vandenbroucke betreft, kunnen ook banken een versnelling hoger schakelen. “Voor gezinnen die het heel moeilijk hebben, moet een pauzeknop op de hypothecaire lening bijvoorbeeld mogelijk zijn. Dito voor een uitstel van betaling bij bedrijven, zoals we tijdens de coronapandemie zagen. Alles wat kan helpen en haalbaar en realistisch is, is voor mij bespreekbaar. Er moet actie zijn, zonder de mensen iets wijs te maken, weliswaar.”
"Ik denk dat nog geen enkele regering alles uit de kast heeft gehaald", besluit Vandenbroucke. "Niemand kan zeggen 'we hebben al alles gedaan wat we kunnen'. In een crisis als deze is er maar één oplossing: solidariteit, ook binnen de politieke regeringen."
"Voor eigen deur vegen"
Demir, die woensdag mee aan tafel van het Overlegcomité schuift, benadrukte eerder vandaag dat ze wel degelijk openstaat voor overleg, maar dat de Vlaamse regering - waarin N-VA zetelt - zelf niet met voorstellen komt. "Wij hebben niet stilgezeten", zegt ze. "Het zou vreemd zijn om nu nog met voorstellen te komen alsof we er nu pas over nadenken. Dat zou betekenen dat we ons werk niet hebben gedaan."
De minister verwijst daar onder andere mee naar de subsidies voor energiebesparende verbouwingen en de administratieve vereenvoudiging bij het aanvragen van premies. "Ondertussen gaat het op federaal niveau - waar N-VA in de oppositie zit - al maanden over het belasten van overwinsten, zonder resultaat. Ik vind het ook bijzonder frustrerend dat er al twee jaar gediscussieerd wordt over de kerncentrales. Er wordt veel gepraat, maar niks gedaan. Ik zie wel veel vingerwijzen, naar elkaar én naar de Vlaamse Regering. Iedereen zou maar beter voor zijn eigen deur vegen."
"Ik weet nog niet eens wat de concrete agendapunten zijn van de federale regering. Er zijn de laatste maanden op dat niveau al heel veel discussies geweest, maar ik heb nog niks zien gebeuren. We zullen zien wat ze nu te zeggen hebben. Het is alleszins een slecht idee om hoge verwachtingen te creëren, zoals enkele politici dat al hebben gedaan. Ze moeten daarmee stoppen."
BEKIJK - Bart Verhulst in de Wetstraat: "Demir ergert zich aan het feit dat er te hoge verwachtingen zijn gecreëerd":
"Geen politieke spelletjes"
CD&V en Open VLD riepen al op om geen politieke spelletjes te spelen. "Veel gezinnen zijn in paniek. Dit is het moment waarop regeringen en ministers de handen in elkaar moeten slaan om de problemen aan te pakken en zeker niet het moment om de hete aardappel door te schuiven", reageert Robrecht Bothuyne van CD&V. "Dit is te ernstig om politieke spelletjes over te spelen. Laat ons hopen dat iedereen daar morgen met een zeker sérieux zit."
Willem-Frederik Schiltz van Open VLD reageerde via Twitter: "Armoede, verval en verdeling dreigen. Een oorlogsplan is op zijn plaats. Niet tussen partijen en bestuursniveau's, maar met elkaar."
De Vlaamse coalitiepartners vinden een overlegcomité wel broodnodig.