Nieuw schooljaar van start met aantal nieuwigheden: psychologen op school, lerarenbonus en nieuwe inschrijvingsregels

Beginnende leerkrachten - zij-instromers en anderen - die nog geen pedagogisch diploma hebben, kunnen vanaf 1 september een lerarenbonus krijgen. Daarmee kunnen ze met volledig behoud van loon tot 3 uur per week verlof krijgen voor hun lerarenopleiding.

Ze zullen die uren ook kunnen opsparen en bundelen in bepaalde (examen)periodes, wanneer die het meeste nodig zijn. Ze kunnen daarover dan binnen de school afspraken maken.

Scholen kunnen vanaf 1 oktober personeelsleden aanstellen als er een tekort is aan onderwijzend personeel. Bedoeling is dat ze taken overnemen van leerkrachten, die zich dan op hun kerntaak kunnen focussen.

Het personeel kan dan bijvoorbeeld bijspringen door toezichten over te nemen of te helpen bij differentiatie in de klas. In het buitengewoon onderwijs kan het ook gaan om paramedisch, medisch, sociaal en orthopedagogisch personeel.

De school mag daarvoor tot 20 procent van haar vacante lestijden of -uren omzetten in punten of in het buitengewoon onderwijs in uren en die dan aanwenden in ambten van het beleids- en ondersteunend personeel.

Nog nieuw dit schooljaar is het inschrijvingsrecht. Scholen in het basisonderwijs en het eerste jaar van het secundair onderwijs die niet voldoende plaats hebben om alle leerlingen in te schrijven, moeten verplicht leerlingen digitaal laten aanmelden om ze te kunnen weigeren op basis van capaciteit.

De nieuwe regel heeft betrekking op de inschrijvingen tijdens schooljaar 2022-2023 voor schooljaar 2023-2024. Er wordt een aanmeldingssysteem ontwikkeld, maar scholen zijn niet verplicht om dat te gebruiken. Ze kunnen zelf kiezen hoe ze de aanmeldingen organiseren.

De nieuwe regels gelden nog niet voor het buitengewoon onderwijs. Dat gaat nog twee schooljaren verder met de bestaande regels.

Psychologen krijgen een prominentere plek op school. Vanaf dit schooljaar kunnen ze op school onder meer groepssessies aanbieden om te voorkomen dat kinderen en jongeren zwaardere mentale problemen ontwikkelen. De plannen maken deel uit van de hervorming van federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) rond psychologische zorg.

Er zullen externe psychologen - niet die van de Centra voor Leerlingenbegeleiding - naar scholen komen om preventief rond de mentale gezondheid van kinderen en jongeren te werken.

Leerlingen die jonger zijn dan 5 jaar kunnen vanaf dit schooljaar al starten in het lager onderwijs, als ze een gunstig advies krijgen van de klassenraad of van het CLB. Tot nu moesten kinderen minstens 5 jaar zijn voordat ze naar het lager onderwijs mogen gaan.

Daarnaast is er ook geen minimumleeftijd meer voor het behalen van het getuigschrift basisonderwijs. Vroeger was dat 9 jaar. Het getuigschrift kan ook gedurende heel het schooljaar uitgereikt worden.

CLB’s moeten niet langer verplicht betrokken worden bij elke beslissing om leerlingen een jaar te laten overdoen. De klassenraad krijgt dat vertrouwen, wat minder planlast betekent voor de CLB’s.

De school mag natuurlijk altijd overleggen met het CLB en ook de ouders hebben altijd het recht om het advies van het CLB in te winnen.

In het Franstalig onderwijs starten leerlingen het schooljaar niet langer traditioneel op 1 september, maar wel op de laatste maandag van augustus. Dit schooljaar is dat dus maandag 29 augustus. Het schooljaar eindigt ook niet langer op 30 juni, maar op de eerste vrijdag van juli. De volgende zomervakantie start dus op 7 juli 2023.

In Vlaanderen verandert er voorlopig niets. Het schooljaar start op 1 september en loopt tot eind juni.

Scholen die extra inschrijvingen krijgen van Oekraïense leerlingen (of andere anderstalige nieuwkomers), ontvangen daarvoor bijkomende middelen. Om een zicht te krijgen op het aantal nieuwkomers, wordt op 1 oktober een extra teldag georganiseerd.