Verenigde Naties stellen scherp: "China schendt wel degelijk mensenrechten van Oeigoeren"
China maakt zich schuldig aan ernstige mensenrechtenschendingen in de autonome regio Xinjiang, zo staat in een langverwacht rapport van de Verenigde Naties. Het rapport verscheen woensdagavond kort voor middernacht, enkele minuten voor de ambtstermijn van VN-mensenrechtenchef Michelle Bachelet verliep. Daarmee bevestigt het grotendeels eerdere rapporten van mensenrechtenorganisaties.
China's "willekeurige en discriminerende opsluiting' van Oeigoeren en andere moslims in de provincie Xinjiang vormt wel degelijk een inbreuk op de mensenrechten, is de conclusie van een langverwacht VN-rapport. Volgens de VN heeft China die misdaden begaan onder het mom van zijn "uiterst problematische anti-terrorismebeleid." Opsporingsinstanties hebben immers ruime en grotendeels ongecontroleerde bevoegdheden om mensen aan te houden en te ondervragen.
De VN noemt de systematische marteling en mishandeling, gedwongen medische behandelingen en seksueel geweld in de zogenoemde heropvoedingskampen in Xinjiang geloofwaardig. Ook hekelt ze de praktijk van gedwongen geboortebeperking onder Oeigoeren. China houdt vol dat het om "jobcentra" gaat die dienen om de extremistische sympathieën bij een deel van de bevolking uit te roeien en ontkent dat het een politiek van geboortebeperking voert.
Wie zijn de Oeigoeren?
De onderdrukking van de moslimminderheden blijft niet beperkt tot Xinjiang of zelfs China. De Chinese autoriteiten oefenen geregeld druk uit op leden van de Oeigoerse diaspora die zich kritisch uitlaten over China of die vertellen over wat er in Xinjiang gebeurt door achtergebleven familieleden te intimideren.
Paragrafen schrappen en herschrijven
Aan het rapport is drie jaar gewerkt. De publicatie werd verschillende keren uitgesteld omdat mensenrechtenchef Michele Bachelet haar bevindingen van een zesdaagse reis door Xinjiang in mei erin wilde verwerken. Maar Bachelet zegt ook dat ze "onder enorme druk" stond en dat ze overstelpt werd met mails en telefoons om het rapport al dan niet te publiceren.
Tegelijkertijd eiste de Chinese overheid dat het correcties kon aanbrengen in het rapport op basis van zijn eigen informatie. Tot op het laatste ogenblik zou het land geprobeerd hebben om paragrafen te schrappen of te herschrijven. De VN baseerde zijn conclusies onder andere op tientallen al dan niet anonieme getuigen, die samen een erg coherent beeld scheppen van de mensenrechtenschendingen.
"Lakeien en handlangers van het Westen"
China leverde meteen snoeiharde kritiek in de vorm van een geschreven antwoord van 131 pagina's, terwijl het VN-rapport er maar 48 telt. Het noemde de conclusie "voorspelbaar en een samenraapsel van desinformatie" en "een politiek wapen tegen Peking". De VN is "een lakei en een handlanger van het Westen" die meehelpt om "de ontwikkeling van China zoveel mogelijk te boycotten", aldus de woordvoerder van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.
De publicatie van het rapport ligt zeer gevoelig. China is een van de vijf permanente leden van de VN-veiligheidsraad en heeft daarom ook een vetorecht, net als Rusland, de Verenigde Staten, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. "De dialoog zoeken en mijn begrip verdiepen is iets anders dan tolereren, negeren of de ogen sluiten", zei Bachelet hierover bij de presentatie van het rapport. "Het sluit ook niet uit dat je je moet uitspreken."
Bekijk hier het verslag van VRT NWS Journaal:
