"Ik zit in het donker of met een kaarsje": OCMW in Gent krijgt 6 keer meer aanvragen voor hulp bij energiefactuur

Eerst even de naakte cijfers. In Gent is bij de eerste zes maanden van dit jaar het aantal gezinnen waarbij het OCMW achterstallige facturen op zich heeft genomen, gestegen met 108 procent in vergelijking met dezelfde periode van vorig jaar. En het aantal burgers dat zich aanmeldt met een vraag om hulp rond energie is verzesvoudigd: in augustus vorig jaar waren dat er 26, nu 158. 

Belinda De Backer is een van de mensen achter deze cijfers. Ze is door ziekte zonder werk gevallen. “Mijn energiefacturen kan ik als alleenstaande niet betalen, dus ben ik bij het OCMW hulp gaan vragen.” Voordien was het voor haar nog haalbaar om haar facturen te betalen dankzij haar ziekte-uitkering. Maar daar kan ze nu niet meer mee rondkomen. “Als je uitrekent dat je als alleenstaande zo’n 270 euro per maand moet betalen, dat kan je gewoon niet.”

Ze heeft een budgetmeter aangevraagd via het OCMW. Dat is een hele grote hulp, maar dat wil niet zeggen dat het OCMW haar volledige factuur betaalt. “Ze vragen een afbetalingsplan als je schulden hebt en geven ook financiële steun door je budgetmeter op te waarderen."

Voor De Backer was het geen moeilijke keuze om naar het OCMW te stappen, maar ze weet ook dat het voor andere mensen wel een hoge drempel is. “Het OCMW is voor armen, dat werd altijd gezegd.” Om kosten te besparen heeft ze al veel maatregelen genomen. Ze doet 's avonds het licht bijvoorbeeld niet meer aan. Daardoor kan ze haar hobby van breien, haken en borduren niet doen. “Als het donker wordt, dan stop ik ermee want het licht branden kost me veel geld. Ik zit dan letterlijk in het donker of met een kaarsje en kijk wel nog naar televisie. Anders heb ik niets meer. En ik zal niet de enige zijn.”

Ook bij het OCMW in Gent zijn ze zich bewust van die hoge drempel. “We proberen laagdrempelig te werken in verschillende wijken, zodat de burger de stap naar ons zet", zegt Christel Herman van het OCMW in Gent. "Zolang die stap niet wordt gezet kunnen we ook niet helpen. Naast alle financiële steun en premies, zetten wij ook sterk in op preventie. Zo kunnen we bijvoorbeeld een gratis energiescan laten aanvragen zodat de burger tips krijgt om energiebesparende maatregelen te nemen."

In Gent merken ze een verschuiving in de doelgroep. “Het is zo dat alleenstaanden met of zonder kinderen het nu extra moeilijk krijgen. Maar ook mensen met een laag inkomen zetten nu meer de stap naar het OCMW dan voor de crisis. 

Christel Herman ziet de grootse doelgroep wel bij die mensen die net niet kunnen genieten van het sociaal tarief. “Hun inkomen valt net boven het plafond om daarvoor in aanmerking te komen en ze moeten hun facturen betalen aan het hoge standaardtarief.” Daaronder valt ook een nieuwe groep: de tweeverdieners in de lage middenklasse. “We zien situaties waarbij de kost van energie hoger is dan de huur.”

De stormloop bij de OCMW's gaat ook gepaard met een nood aan meer middelen. In overleg met het lokaal bestuur konden ze in Gent voor de periode van 1 jaar twee extra maatschappelijke werkers aanwerven om de toestroom van aanvragen bol te werken. Maar dat kost extra geld voor het OCMW. “Het is wel zo dat er een federaal energiefonds is waar alle OCMW’s een subsidie kunnen genieten.” Dat extra geld besteedt het OCMW aan de extra paar handen en aan financiële tussenkomsten voor de doelgroep die op dit moment schulden opbouwt.

Voor Christel Herman is de uitbreiding van het sociaal tarief de belangrijkste maatregel die genomen moet worden. Belinda De Backer vreest op haar beurt voor de winter die er nog moet aankomen, voor de koude, voor haar en voor andere ouderen in dezelfde situatie. “Daar heb ik het moeilijk mee.”