Volgens Bart De Wever houdt zijn vrouw amper iets over aan loonindexering, maar klopt dat ook? “Het zijn de perverse gevolgen”
“De loonindexering die mijn vrouw als leraar krijgt, zal de fiscus dus bijna helemaal afromen”, zegt Bart De Wever in een interview met het Nieuwsblad. Maar klopt het dat het economisch gezien voor sommigen amper voordeel halen uit die indexatie, zoals de N-VA-voorzitter aanhaalt?
Door de inflatie, die volgens de recentste cijfers van Statbel 9,94 procent bedraagt, is er een automatische loonindexering waardoor werknemers meer gaan verdienen. Voor de helft van de Belgische werknemers gebeurt die indexering slechts één keer per jaar, meestal op één januari. Maar voor de andere helft wordt die indexering meteen doorgevoerd, wat dus niet samenloopt met de verhoging van de jaarlijkse belastingschaal. Die schaal bepaalt hoeveel personenbelastingen een werknemer moet betalen op zijn brutoloon.
Werknemers die meteen geïndexeerd worden, kunnen doorheen het jaar in een hogere belastingschaal terechtkomen waardoor ze dus ook elke maand meer personenbelastingen moeten betalen. “Het is niet altijd het geval dat je dan in een hogere schaal terechtkomt. Maar als dat wel het geval is, dan kom je in een situatie waarbij er 10 procent inflatie is, de producten worden dus duurder. Je loon stijgt maar wat in jouw eigen zak belandt is daar slechts een fractie van door die loonschalen die zwaarder belast worden. En dus verlies je als werknemer of consument koopkracht”, zegt Tom Simonts, senior financial economist bij KBC. “Die perverse gevolgen van de indexatie, zoals Bart De Wever aangeeft, kloppen dus.”
Belastingschaal aanpassen
Het probleem zorgt al een tijdje voor discussie. In de Kamer kwam het in juni zelfs tot een felle discussie tussen de regeringspartijen en de oppositie. N-VA-Kamerfractieleider Peter De Roover beschuldigde Vivaldi er toen van een sluipende belastingverhoging door te voeren. “Vandaar dat er gepleit wordt om ook die belastingschalen mee aan te passen zodat je door de loonindex ook meer nettoloon overhoudt maar niet pe se meer belastingen moet betalen”, zegt Simonts.
Dat zou niet alleen nadelen hebben voor onze portefeuille maar ook voor de Belgische bedrijven. “Want als de mensen minder verdienen, dan is er concurrentieverlies op werkgeversniveau. Want als buitenlandse bedrijven goedkopere producten gaan aanbieden, dan gaan we misschien gemakkelijker naar het buitenland trekken voor onze producten”. Dat gebeurt trouwens nu ook al. Heel wat Belgen steken namelijk de grens al over om hun boodschappen te doen.
De loonindex het heeft trouwens ook een invloed op de beslissing van buitenlandse bedrijven om zich al dan niet in ons land te vestigen. “Want door de loonindex ligt de prijs om een werknemer aan te nemen hoger maar tegelijkertijd hebben werknemers door die loonindex geen hogere koopkracht. En dus kan het heel duur worden om zich hier te komen vestigen”, zegt Simonts.
Indexsprong?
Waarom die loonindex dan nog blijven invoeren? “Het voordeel van die indexatie is dat je de koopkracht beschermt en het de werknemer toelaat een buffer aan te leggen. Maar dat werkt alleen goed als het geleidelijk is en de inflatie drie tot vier procent bedraagt. Wanneer het gematigd is, is het een goed mechanisme”, zegt Simonts. Maar met een inflatie van 10 procent is dat dus anders.
Een indexsprong, zou volgens Simonts mee een deel van de oplossing kunnen vormen. Dan wordt de index één jaar lang niet doorgerekend. Dat gebeurde al in 1984, 1985, 1986 en in 2015. “Die laatste keer hadden de bedrijven aan de alarmbel getrokken door de plotse dure olieprijzen. Maar elke politieke partij heeft er z’n nek voor moeten uitsteken en de vakbonden hebben toen een ongelooflijke geste gedaan. Dat nu gaan doorvoeren lijkt nu onmogelijk. De sociale partners lieten namelijk al weten absoluut niet akkoord te zullen gaan”, zegt Simonts.
Simonts noemt het mechanisme daarom nadelig: “Omdat het te rigide is. Het is niet stuurbaar. Mensen willen niet afgeven, tot bedrijven het land verlaten omdat het te duur is. Die fiscale lekken moeten daarom echt gedicht worden want zo klopt het niet meer.”
