De befaamde historicus Niall Ferguson kijkt niet door een roze bril naar de toekomst. Volgens hem stevenen we op een situatie af die vergelijkbaar is met de jaren ’70, of zelfs erger. “Er hebben al gebeurtenissen plaatsgevonden die ons in die richting duwen”, klinkt het.
Het gaat niet goed met de westerse economieën. Om te beginnen duwen de energieprijzen de inflatie naar omhoog. Zo is het leven in de eurozone in augustus 9,1 procent duurder geworden. In juli kwam de geldontwaarding uit op 8,9 procent. De Verenigde Staten moet het inflatierapport voor augustus nog publiceren. Hoe dan ook dwingt de torenhoge inflatie de centrale banken om aan de handrem te trekken, waardoor het risico op een recessie toeneemt.
Vergelijking met de jaren ’70
Door de stijgende levensduurte in combinatie met een economische krimp – ook wel stagflatie genoemd – maken veel experts de vergelijking met de jaren ’70. Ferguson is daar één van. Volgens hem stevent de wereld al slaapwandelend af op een tijdperk van politieke en economische onrust. Hij zei dat vrijdag in een interview met de Amerikaanse nieuwssite CNBC.
Ferguson merkte op dat de ingrediënten die hebben bijgedragen aan de economische teloorgang in de jaren 70 al aanwezig zijn. “Alleen zouden de schokken deze keer waarschijnlijk ernstiger zijn en langer duren”, voegde hij er nog aan toe.
Hij maakt onder meer de vergelijking tussen het geldbeleid van de centrale banken nu en in de jaren ’60. Gedurende die periode was er ook sprake van toezichthouders die massaal geld aan het creëren waren, met een hoge inflatie als gevolg. In 1974 heeft de Amerikaanse geldontwaarding bijvoorbeeld de kaap van 12 procent gerond. Gevolg: de banken moesten, net zoals nu, de rentes fors verhogen.
Oorlog
“Daar komt nog eens bij dat we ons, net als in 1973, in een oorlogssituatie bevinden”, aldus Ferguson. Zo’n vijftig jaar geleden was er een militair conflict aan de gang tussen Israël en een coalitie van Arabische staten onder leiding van Egypte en Syrië, ook wel de Jom Kippoer-oorlog genoemd.
Toen was er, net zoals vandaag het geval is bij de oorlog in Oekraïne, sprake van internationale betrokkenheid. De Verenigde Staten stonden in die strijd loodrecht tegenover de toenmalige Sovjet-Unie, wat een energiecrisis in de hand werkte. Alleen duurde het conflict toen slechts 20 dagen. Het militaire conflict in Oost-Europa is nu al meer dan zes maanden bezig. Daardoor kan de impact op de energiemarkt nog groter zijn dan in de jaren ’70.
Ferguson sluit zelfs niet uit dat de jaren 2020 slechter kunnen zijn dan de jaren ’70. “Vandaag moeten de economieën het hoofd bieden aan een lagere productiviteitsgroei, een hogere schuldenlast en een minder gunstige demografie dan 50 jaar geleden”, verduidelijkte hij.
