Maaike Cafmeyer vanaf vanavond te zien in "Chantal": "Blij dat zoveel vrouwen en mannen naar politie gestapt zijn"

In "Chantal" zien we hoe politieagente Chantal verhuist naar een ander dorp in de Westhoek. Ze komt er in een nieuwe wereld terecht. "Chantal" is geschreven door acteur en scenarist Mathias Sercu, die zelf ook meespeelt in de reeks. "Natuurlijk is dit nog spannend voor mij, het is spannend voor iedereen", zegt Cafmeyer. "Het is wel het werk geweest van een ploeg. Ik denk dat we er wel in geslaagd zijn om er iets moois van te maken." 

"Chantal trekt zich niets aan van wat andere mensen van haar zouden kunnen denken", zegt Cafmeyer. "Ze heeft de voeten keihard in de klei. Het is een valse trage." Van het personage heeft Cafmeyer zelf dan ook nog heel wat geleerd. "Ik ben totaal het tegenovergestelde, ik ben een pleaser, ik heb altijd geprobeerd om te zwemmen en iedereen te vriend te houden, maar dat gaat gewoon niet."

Dat heeft Cafmeyer ook gemerkt toen ze tv-maker Bart De Pauw beschuldigde van grensoverschrijdend verdrag. Cafmeyer stuurde in de aanloop naar de uitzending enkele uitspraken van toneelschrijver George Bernard Shaw door naar presentatrice Friedl' Lesage, waaronder deze: "De straf van de leugenaar is niet, dat men hem niet gelooft, maar dat hij niemand anders kan geloven."

"Dat moet zo eenzaam zijn als je liegt, als je zo overtuigd bent van je verhaal", aldus Cafmeyer. "Dat je niet meer kan luisteren naar andere mensen, dat je zo'n controle wil over je eigen wereld, dat je bereid bent om andere mensen je verhaal op te dringen. Je onthoudt andere mensen ook een blik op wat de waarheid zou kunnen." 

De uitspraak heeft Cafmeyer geholpen in de zaak-De Pauw. De actrice hoorde in 2017 dat er weer een jonge vrouw aan het gedrag van De Pauw ten onder aan het gaan was. "Ik wilde waarschijnlijk de leugen wel doorbreken. Mijn onmacht met de situatie... Ik ben eerder geneigd om me niet te mengen, maar als je ziet dat er onrecht gebeurt voor je ogen en je weet dat jij zou kunnen helpen en je doet het niet, dan had ik mezelf nooit meer in de spiegel kunnen bekijken en was ik zelf een grote leugenaar en daar kon ik echt niet mee leven." 

De actrice heeft zich in de hele zaak enorm geschaamd, legt ze uit. "Ik ben wel altijd bereid om te veranderen en om mijn eigen ongelijk en schaamte in de ogen te zien, ik  vond het moeilijk hoor, maar ik denk dat schaamte zoveel kapot maakt bij jezelf, maar ook naar andere mensen." 

Aan Friedl' Lesage probeert ze uit te leggen hoe diep ze zich geschaamd heeft. "Ja, tot in het diepste van… Stel je een moment voor waarop je je zo hebt geschaamd dat je zelfs niet meer in de ogen van je broer, je zus of je moeder kon kijken... en dan mag je dat gaan vertellen in het nieuws… Mijn cirkel is niet groter dan die van iemand anders, dan die van bijvoorbeeld de kassierster in de Delhaize. Ik heb ermee moeten leren omgaan. Ik wil er niet alles over zeggen, maar ik wil wel aan vrouwen blijven zeggen: het is belangrijk dat je wel praat, dat je je over de schaamte heen zet, dat je verandert. Na alle zeik wil ik nog even zeggen dat zoveel mannen en vrouwen blij zijn met wat wij hebben gedaan en ook dat ze blij zijn dat zij zelf de stap hebben durven te zetten om naar de politie of een vertrouwenspersoon te gaan, wat toch niet onbelangrijk is."

Dat ze mogelijk andere mensen kon helpen door haar verhaal te doen, is wat Cafmeyer mee rechtgehouden heeft. "Dat is het enige wat hielp, ergens betekenis zoeken, verder voelde ik mij gefaald op elk vlak. We moeten door, dit is mijn cirkel, ik ben actrice, ik speel graag, ik maak mensen graag aan het lachen. Wat "Chantal" betreft, wil je kijken: be my guest, wil je het niet, zap dan. Het is wat het is." 

Want Cafmeyer heeft wel degelijk overwogen om te stoppen met acteren. "Ik dacht: het is het mij allemaal niet meer waard, ik ga mezelf toch niet meer in de schijnwerpers zetten. Ik dacht dat ik het niet meer kon en dat het me geen goed zou doen. Dat het me zou beschadigen, maar uiteindelijk is dat wel mijn speelveld: de schijnwerpers."

Haar liefdevolle omgeving: haar man, de Nederlandse cellist Frans Grapperhaus, en haar twee dochters Bess (10) en Martha (12) hebben haar er weer door gehaald en de theatervoorstelling "Hellup", met Peter De Graef, over machtsverhoudingen. "Dat was een mooi cadeau, het was bijna therapeutisch, een stuk waar we alle twee het beste van onszelf konden laten zien."

En ook het proces, waarin De Pauw veroordeeld werd wegens stalking van 5 vrouwen en overlast met elektronische communicatiemiddelen bij 1 vrouw, is op een bepaalde manier louterend geweest. "Het was een onderstreping: je hebt het toch allemaal niet zo verkeerd gezien. Maar je merkt ook wel dat er een grote grijze zone is waar de wet/de regels de dingen niet kunnen benoemen." De beschuldigingen van Cafmeyer aan het adres van De Pauw werden ongegrond verklaard omdat ze onvoldoende bewezen konden worden. 

Toch was de periode van het proces weer vreselijk voor de actrice. "Ik had drie jobs: ik moest werken, ik ben moeder en we kregen ook allemaal conclusies van de tegenpartij die we moesten lezen. We wisten wat ons te wachten stond, wat het publiek dan niet weet, is dat je weet dat er een tactiek zal gebruikt worden waarin je zal afzien. Je gaat naar de slachtbank en je kan het niet tegenhouden." 

"Ik vond wel dat wij zwaar aangepakt zijn, maar goed, dan nog vond ik het mijn taak (en ik denk dat ik in ieders naam mag spreken) om er te blijven staan en rechtstaan, het is tijd voor verandering en begrip. Dat hebben wij -binnen de rechtbank- altijd gehad. Wij wilden alleen maar een "sorry", meer moest het niet zijn, maar die hebben we niet gekregen. Ik vrees dat het daar nu een beetje te laat voor is. Dit is geen spel, dit is mijn leven. Snap je? Ik kan vanalles begrijpen, maar ja, zoals advocate Christine Mussche zei op het proces: het is too little, too late." 

De vele negatieve reacties die ze op sociale media kreeg, hebben Cafmeyer diep geraakt, op een bepaald moment is ze ook gestopt met ze te lezen. "Dat was hard, overvloedig en misselijkmakend. Maar er waren ook stemmen die heel positief, ondersteunend en lief waren. Die reacties beperken je als mens, je geraakt er ook niet mee vooruit. Een negatieve opmerking ga je langer onthouden dan een positieve. Tegenover 1 negatieve heb je er 10 positieve nodig. En op een bepaald moment heb ik beslist: er zijn mensen die heel lief zullen blijven en mensen die mij het licht in de ogen niet meer gunnen, dat is nu eenmaal zo, maar life goes on."