Zweden wil hiermee vermijden dat de Russische energiecrisis zou uitdeinen tot “technische faillissementen” bij energiebedrijven en zelfs tot een financiële crisis zoals na de val van de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers in 2008. Sommige energiebedrijven dreigen immers niet meer over genoeg onderpand te beschikken om stroom te kunnen verhandelen, waardoor ze vanaf maandag in de problemen kunnen komen, verklaarde de Zweedse minister van Financiën Mikael Damberg zondag op een persconferentie.

“De kwestie is momenteel beperkt tot energieproducenten, maar als we niet ingrijpen, dreigen de problemen over te slaan naar de rest van de financiële markt”, aldus de minister. “Dat kan een nieuwe financiële crisis veroorzaken”.

“Deze crisis heeft alle ingrediënten voor een soort van Lehman Brothers voor de energie-industrie”, zei de Finse minister van Economische Zaken Mika Lintila volgens persbureau Reuters. “Het steunprogramma van de regering is de optie van de laatste kans voor bedrijven die anders dreigen overkop te gaan”, aldus de Finse premier Sanna Marin.

Door de fors gestegen energieprijzen op de groothandelsmarkt in Europa moeten energiebedrijven veel dieper in de buidel tasten om toekomstige stroom en gas te kopen. Het bedrijf Fortum Oyj uit buurland Finland zei vorige week nog dat zijn onderpand met 1 miljard euro is gestegen op een week tijd, tot 5 miljard euro.

De gasprijs is de voorbije dagen gezakt, maar verwacht wordt dat die maandag weer omhoog zal schieten nu de gaspijpleiding Nord Stream 1 zaterdag niet is heropgestart zoals was beloofd, wegens technische problemen.

De kredietgaranties van Zweden worden verstrekt door het Nationale Schuldagentschap. Ze zijn in de eerste plaats bedoeld voor Zweedse bedrijven, maar ook andere Scandinavische of Baltische bedrijven kunnen er de eerste twee weken een beroep op doen, klonk het zondag. Zowel het Zweedse als het Finse parlement moeten zich maandag uitspreken over de kwestie.

Ook in België is er ongerustheid bij sommige specialisten. Op Twitter uitten professor Damien Ernst van de universiteit van Luik en professor Bruno Colmant hun bezorgdheid. Ze vrezen voor faillissementen in de energiesector indien de gasprijs zou omhoog schieten.