Een 25-tal leden van de Antwerpse politiedienst die ­instaat voor de bewaking en het transport van gevangenen gebruikte in 2015 en 2016 een interne WhatsApp-groep om met elkaar te communiceren. WhatsApp is een applicatie waarmee je korte berichten kan ­sturen via je gsm.

De gesprekken gingen over prak­tische ­zaken, zoals het wisselen van shifts, maar de leden schepten ook op over geweld, deelden racistische en seksistische overtuigingen en toonden ­foto’s van gedetineerden die enthousiast werden becommenta­rieerd. Genre: “Precies wel een mottig exemplaar” of “nen echten terrorist”. Of: “Weer kermis in Parijs, ze moeten er maar veel binnenlaten!” en “Er zijn een paar baardapen gesignaleerd”.

Machinegeweren

In de groep werden ook krantenartikels gedeeld, zoals een artikel over een 14-jarig meisje in een jeugdinstelling dat werd neergeschoten met een rubberen kogel. “Wss zo een voos wijf, beter stuk of 10 van die ballekes opschieten”, reageerde L., de oprichter van de chatgroep.

Hoewel er soms smiley’s achter de uitspraken staan, roepen de gesprekken vragen op over de mentaliteit van het team. Op een bepaald moment zegt Be. zelfs: “Het Dolfke in mij raakt weer flink nijdig...” Een enkele keer ook bij een inspecteur, die zijn collega’s aanmaande twee keer na te denken voor ze bepaalde zaken verspreidden. Zijn opmerking werd weggelachen.

Na de aanslagen in Parijs riep U., lid van het veiligheidskorps, op tot actie: “De keet afsluiten en van binnenuit uitzuiveren. Politie en leger zij aan zijn (sic). Gedaan met lullen. Tijd om te handelen.” Een collega reageerde door de geheime locatie van de ­machinegeweren te delen. Iemand ­anders liet weten waar het sleuteltje van de kast met MP5’s (machinepistolen) lag.

De WhatsApp-groep is in april vorig jaar stopgezet, nadat het bestaan ervan was uitgelekt. Een van de favoriete onderwerpen van de chatgroep was immers ook het beschimpen van ­collega’s.

Het team ­Gerechtshoven en Overbrengingen (GEOV), ­zoals de dienst officieel heet, telt in totaal 77 manschappen, zowel leden van de ­lokale politie als van het veiligheidskorps van de federale overheidsdienst justitie. De sfeer binnen het team is al langer ondermaats. Ook zouden verschillende gedetineerden al een klacht hebben ingediend tegen leden van het team wegens geweld.

De afgesloten groep werd in april 2016 besproken op een dienstvergadering, in aanwezigheid van twee commissarissen die aan het hoofd staan van het ­GEOV-team. “Let goed op: de groep is niet zo gesloten als je denkt”, vermeldt het verslag. Verder gebeurde er niets. Pas maanden later begon de dienst intern toezicht een onderzoek na klachten van collega’s.

In een reactie bevestigt korpschef Serge Muyters dat er een intern onderzoek loopt naar de betrokken dienst. “Het is een bekend probleem en de nodige maatregelen worden al genomen. Er is beslist een van de betrokkenen een ordemaatregel op te leggen.”

Meer uitleg wil Muyters niet kwijt. Het ­Antwerpse parket bevestigt dat het niet op de hoogte is gebracht van het dossier. Volgens ­onze informatie zijn alle betrokkenen vandaag nog werkzaam op de dienst.

Groen: “Burgemeester De Wever moet krachtdadig optreden”

Antwerps fractieleider Wouter Van Besien (Groen) roept de Antwerpse burgemeester Bart De Wever op krachtdadig in te grijpen nadat bekendraakte dat Antwerpse agenten grove en racistische praat verkochten via een Whatsappgroep. Van Besien laakt dat een jaar na de feiten nog steeds niets is gebeurd. “De impact van dit soort berichten is verwoestend”, aldus Van Besien in De Ochtend op Radio 1.

Het groene gemeenteraadslid vindt niet alleen de inhoud van de berichten schokkend. Het stoot hem ook tegen de borst dat commissarissen op de hoogte waren gesteld, maar enkel opmerkten dat anderen misschien zouden meelezen. “Ze hadden naar het parket moeten stappen en ingrijpen”, luidt het.

Intussen kwam er wel een intern onderzoek, “maar is er nog altijd niks gebeurd”. Van Besien wijst op de impact van dergelijke berichten. Een deel van de bevolking krijgt het signaal dat het schrik moet hebben van de politie, terwijl een deel van het korps ten onrechte besmeurd raakt, aldus de groene fractieleider.

Hij roept de burgemeester op “maatregelen” te nemen. “Als Bart De Wever nu niet krachtdadig optreedt, dan zegt hij tegen een deel van de bevolking dat ze de politie niet langer kunnen vertrouwen”. Van Besien verwijst naar het diversiteitscharter dat een jaar geleden het levenslicht zag. “We zien dat de cultuuromslag nog niet is gebeurd”, betreurt Van Besien, die erop aandringt dat het Comité P, dat de politiediensten controleert, elk incident tegen het licht houdt.

Geens en Jambon niet te spreken over berichten

Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) kondigt aan dat disciplinair zal worden opgetreden indien blijkt dat politiemensen laakbare feiten hebben gepleegd. Ook volgens zijn collega op Justitie, Koen Geens (CD&V), wordt nagegaan of er tucht- of zwaardere sancties nodig zijn. Zo reageerden beide ministers maandag in De Ochtend op Radio 1 op de grove chatgesprekken die Antwerpse agenten in een Whatsappgroep voerden.

De betrokken agenten staan in voor de bewaking en het vervoer van gevangenen. “Het is niet dé politie van Antwerpen, maar een aantal politiemensen dat over de schreef is gegaan”, zegt minister Jambon. “Als uit onderzoek blijkt dat ze laakbare feiten hebben gepleegd, dan zal disciplinair opgetreden worden”. Dat is overigens de voorziene procedure.

Bij die groep agenten horen ook leden van het veiligheidskorps van de FOD Justitie. “We zullen onmiddellijk grondig bekijken of er reden is om tucht- of zwaardere sancties te nemen”, aldus minister Geens.