Na 21 jaar bij het agentschap gooit de directeur-generaal van Fedasil, Michael Kegels, de handdoek in de ring. Zijn vertrek komt op een moment dat de nood aan opvang in geen 20 jaar zo groot was. Hij wordt directeur van maatschappelijke veiligheid van de Stad Antwerpen, meldt het kabinet van Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V). ‘Michael Kegels is sinds twee jaar een zeer betrokken directeur-generaal. Zijn inzet was enorm, wij hebben een mooie samenwerking opgezet met de werkgevers en de VDAB om asielzoekers aan een job te helpen.’

Het nieuws van zijn vertrek sloeg dinsdagochtend in als een bom bij partners en de betrokken diensten. Kegels was niet de eerste de beste. Na een job als directeur van het opvangcentrum in Broechem in 2001 werd hij acht jaar later directeur van de operationele diensten. Begin 2021 werd hij, na een rijke carrière binnen Fedasil, directeur-generaal van het agentschap, een job waarvan hij nu al afscheid neemt. ‘Een bevlogen man, met een grote kennis van zaken’, zegt Dirk Van den Bulck, commissaris-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen.

Zijn overstap komt ook ongelegen: het agentschap verkeert al even in een diepe crisis die culmineerde in een staking eind vorige maand (DS 19 augustus). Honderden mensen moeten al maanden op straat slapen en het aantal dwangsommen per asielzoeker loopt op. Medewerkers vrezen voor hun eigen veiligheid en die van asielzoekers. In een persbericht sprak Fedasil van een ‘humanitaire crisis’.

Dat was een crisis te veel. ‘Alle medewerkers van Fedasil werken zich de ziel uit het lijf om mensen een opvangplek te geven. De laatste jaren is dat een steeds moeilijker opdracht geworden’, liet Kegels optekenen in een officiële reactie. Maar achter de schermen valt te horen dat hij zich scherper uitte voor het beleid. De manier waarop het agentschap moest functioneren, zonder adequate steun, noopte hem uiteindelijk tot zijn ontslag.

In de frontlinie

De crisissen blijven zich opstapelen. Ondanks de verhuis van het aanmeldcentrum van Fedasil naar de Pachecholaan, krijgt nog steeds niet iedereen een opvangplaats. In augustus – na opnieuw een recordaantal registraties dit jaar – liep de dossierachterstand verder op, zegt Van den Bulck. ‘Het hele asielsysteem staat sterk onder druk, en Fedasil in het bijzonder.’

Zondag vindt daarom een protestactie plaats, uit solidariteit met de medewerkers van Fedasil, tegen de wantoestanden in de opvang. ‘We willen mensen herinneren aan het risico voor een tentenkamp in het midden van de stad’, zegt Mehdi Kassou, directeur van het burgerplatform Belrefugees, een van de organisatoren, in een verwijzing naar de opvangcrisis van 2015. ‘Er zullen nog acties volgen.’

Over het vertrek van Kegels zegt Tine Claus, directrice van Vluchtelingenwerk Vlaanderen, die zondag ook aanwezig zal zijn, dat dit ‘wel een heel slecht moment is. Fedasil heeft op dit moment een crisismanager nodig en dreigt, als we het (pers-,red.)bericht goed lezen, een tijd stuurloos te worden.’

Mieke Candaele, woordvoerder van Fedasil, spreekt van ‘een moeilijk moment’ voor het agentschap. ‘Michael is niet licht over zijn beslissing gegaan. Hij heeft hier 20 jaar naartoe gewerkt en had dit zelf anders gewild. We hopen dat er zo snel mogelijk nieuwe sterke leiding komt in deze moeilijke omstandigheden.’

Intussen wordt de procedure opgestart om een nieuwe directeur-generaal aan te stellen. ‘Dit neemt enige tijd in beslag en verloopt via een intensieve selectieprocedure van Selor’, aldus het kabinet-de Moor. In een boodschap voor de staatssecretaris hoopt Kegels nog dat ze ‘samen met Fedasil en de andere asielinstanties erin zal slagen om de broodnodige maatregelen te treffen die de sector nodig heeft om opnieuw in rustig vaarwater te komen.’