In ongeveer 1 op de 5 pepervaatjes zit meer dan gemalen peper alleen: "Iedereen heeft recht op eerlijk product"

De resultaten over de gemalen peper komen uit een grootschalig onderzoek van de Europese Commissie waarin frauduleuze praktijken bij het op de markt brengen van verschillende kruiden en specerijen onderzocht werden. Stalen uit alle regio's van Europa die verkocht worden in de winkel werden in het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek van de Europese Commissie (in het laboratorium in Geel) geanalyseerd om te ontdekken wat er precies in zit. Het Onderzoekscentrum is gespecialiseerd in de analyse van voedingsstalen. 

Het hoofddoel van het onderzoek was het vaststellen van mogelijk illegale praktijken bij het op de markt brengen van kruiden en specerijen. Die "fraude" werd de voorbije jaren al in enkele internationale rapporten gesignaleerd, maar ze blijft nog al te vaak onder de radar.

"Het voordeel van dit onderzoek is dat we alle stalen (in totaal een kleine 2.000) op dezelfde manier geanalyseerd hebben en dat er minder foutenmarge is", legt Guy Van den Eede, directeur van het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek, uit aan VRT NWS. De oregano-keten bleek het meest kwetsbaar. 48% van de gecontroleerde stalen was onzuiver, in veel gevallen zaten er versneden olijfbladen tussen. 

Daarna volgde peper, waarbij 17% van de Europese stalen geen zuivere peper bleken te zijn. 70 van de 421 stalen uit heel Europa waren mogelijk aangevuld met niet-aangegeven plantaardig materiaal. Peper is de specerij die het meest ingevoerd wordt in Europa. Velen onder ons gebruiken het zo goed als dagelijks in de keuken. 

In de aflevering van "Over eten" van vandaag toont Guy Van den Eede wat er zoal fout gelopen kan zijn met gemalen peper die je nietsvermoedend uit het winkelrek neemt.

"In de totaliteit van 100 geteste stalen zijn er 17 waar er iets mee is dat verdacht is", zegt Van den Eede. Hij geeft enkele voorbeelden. "Dit is geen witte peper, maar koriander. Dit lijkt op zwarte peper, maar is papaya." In een ander staal is er 6 gram zand op 100 gram tussen gemengd. "Zand is neutraal en gaat geen enkele wijziging aan de smaak geven", legt Van Den Eede uit. 

Wanneer je zo'n vermengd staal proeft, valt het verschil in smaak niet op te merken, getuigt "Over eten"-presentator Kobe Ilsen in de uitzending. Gemalen peper is makkelijk te manipuleren omdat het op zichzelf zo'n overheersende smaak is dat het mogelijke andere smaken overstemt. 

Mensen hoeven zich wel niet meteen zorgen te maken over hun gezondheid. "De hoeveelheid peper die we consumeren, is bijzonder laag", legt Van den Eede uit. "Zelf heb ik het er nog nooit voor gelaten, maar we moeten er ook niet licht overgaan. Mensen betalen voor een bepaald premium product, dat verkocht wordt omwille van specifieke karakteristieken. Ze hebben dan gewoon recht op een eerlijk product." 

Soms kan zo'n onzuivere mix wel gevaarlijk zijn. Zo werd er in het laboratorium een mengsel geanalyseerd waar raapzaad aan toegevoegd was, een plant die bij sommige mensen een allergische reactie kan uitlokken. "Dat is potentieel schadelijk voor de gezondheid", aldus Van den Eede. Ook mosterdzaad, dat soms teruggevonden werd, is een allergeen (een voedingsbestanddeel dat een allergische reactie of intolerantie kan veroorzaken bij sommige mensen). 

Wie zo weinig mogelijk risico wil lopen, koopt volgens Van den Eede best gewoon bolletjespeper om zelf te malen. "De kans dat daar iets anders in zit, is relatief klein." 

Het grootschalige Europese onderzoek van eind vorig jaar moet ervoor zorgen dat in eerste instantie vooral de producenten zelf initiatieven gaan nemen om die vermenging in hun producten tegen te gaan. "Er mag gewoon geen afwijkende inhoud in die stalen zitten", benadrukt Van den Eede. "Bedrijven moeten er zelf voor zorgen dat wat zij toegeleverd krijgen te goeder trouw is en dat er doorheen de ganse keten correct wordt gewerkt. In sommige gevallen gaat dat uiteraard om zeer lange productieketens met veel tussenpersonen." 

De eindverantwoordelijkheid voor de controle hierop (overtredingen vaststellen en indien nodig gerechtelijk ingrijpen) ligt bij de lidstaten. "De resultaten zijn ook besproken met de lidstaten", aldus Van den Eede. Het laboratorium werkt op Europees niveau en zorgt voor een goeie coördinatie. "Na verloop van tijd zal het een logische stap zijn dat we opnieuw een controle opstarten en dat er dan -indien nodig- nog meer maatregelen genomen worden."