Johannes Vermeer paste ‘Het Melkmeisje’ aan: onderzoekers ontdekken onderschets

De eerste resultaten daarvan werden donderdag gedeeld en geven meer inzicht in Vermeers artistieke keuzes. “Het schilderij is geliefd bij mensen over de hele wereld”, zei onderzoeker Annelies van Loon. “Het is miljoenen keren gereproduceerd op mokken, t-shirts en nog veel meer. Je zou denken dat dit iconische schilderij geen geheimen meer had voor ons.”

Maar met de meest geavanceerde technieken - die ook worden gebruikt voor de restauratie van “De Nachtwacht” - zien de onderzoekers toch meer over hoe het schilderij oorspronkelijk tot stand kwam. Zo is een rek met kannen ontdekt achter het melkmeisje en had de schilder op de voorgrond eerst een vuurmand gemaakt, wat hij later beiden heeft overgeschilderd. Ook troffen de onderzoekers een onderschets aan met zwarte verf, wat duidelijk maakt dat de schilder zijn voorstelling eerst vlug opzette voordat hij overging tot de details. Volgens Gregor Weber, hoofd beeldende kunst bij het Rijksmuseum, geeft dit een beter beeld van zijn techniek die “altijd iets raadselachtigs” had.

Niet alleen ‘Het Melkmeisje’ is onderwerp van onderzoek, ook andere schilderijen van Vermeer worden momenteel onder de loep genomen door een team van het Rijksmuseum, het Mauritshuis en de Universiteit van Antwerpen.

De expositie met 27 schilderijen vanuit de hele wereld is vanaf 10 februari tot en met 4 juni volgend jaar te zien. Museumdirecteur Taco Dibbits verwacht dat het de laatste keer is dat er zoveel werken van de schilder samenkomen. Het gehele oeuvre van Vermeer bestaat uit zo’n 35 doeken.