Ramen open of dicht deze winter? "Het wordt een moeilijke keuze tussen ventileren of energie besparen"

De coronacrisis heeft ons geleerd hoe belangrijk goede luchtkwaliteit is. Door voldoende verluchting wordt het risico om een coronabesmetting of andere virussen op te lopen immers kleiner. Daarom gingen de ramen op school of het werk wijdopen vorige winter, en werd de verwarming hoger gedraaid toen die ramen weer dicht gingen.

Maar of dat ook de komende winter nog een optie is, daar heeft Siel Verbeurgt haar twijfels bij. Ze is directeur van basisschool De Trampoline in Herzele, en vreest dat de ramen open zetten voor een veel te hoge energierekening zal zorgen. "Wij moeten op het einde van de maand onze facturen kunnen betalen. Schoolgebouwen zijn over het algemeen wat ouder en niet altijd even goed geïsoleerd, dus het wordt een zoektocht naar een goed evenwicht."

Het probleem stelt zich ook bij zalen die met een ventilatiesysteem werken. Het Gentse kunstencentrum VIERNULVIER kaartte aan dat de hogere ventilatienormen tot een hoger verbruik zullen leiden. Logisch, zegt ingenieur en ventilatie-expert Leen Peeters. "Ventileren is binnenlucht vervangen door buitenlucht. Die buitenlucht is doorgaans kouder, en moet dus opgewarmd worden. Het is evident dat dat meer energie vraagt, en dus een extra kost zal zijn."

Al zal ventilatie niet altijd doorwegen op de energierekening, tenminste als de ruimte is uitgerust met moderne energiezuinige systemen. "Bij de nieuwe systemen geeft de lucht die naar buiten gaat warmte af aan de lucht die naar binnen gaat. De thermische energie wordt voor een groot deel gerecupereerd", legt Leen Peeters uit. Maar helaas zijn die zuinige systemen lang niet overal geïnstalleerd. "Daar had men op moeten anticiperen. Een jaar geleden stegen de energieprijzen ook al, en wisten we dat corona niet snel verleden tijd zou zijn."

"Tegelijk heeft de bevolking wel geleerd om naar CO2-meters te kijken. Nu kunnen we moeilijk het signaal geven dat dat allemaal niet zo belangrijk was. Je kunt niet zomaar weer zeggen: doe de ramen van de klas maar dicht, of stop met de concertzaal te ventileren. Met als vervelend gevolg: sta je bijvoorbeeld voor de klas, dan moet je oordelen of je voor de schoolfactuur kiest of voor het thermisch comfort."

Viroloog Marc Van Ranst erkent dat het een moeilijke afweging wordt, maar ziet ventileren of energie besparen niet als een of-ofverhaal. "We moeten compromissen zoeken. Probeer geen radicale, maar verstandige keuzes te maken, en het raam bijvoorbeeld iets minder ver of iets minder lang open te zetten."

Maar moeten we de verhoogde groepsimmuniteit tegen het coronavirus niet in rekening nemen? Mogen de ramen niet volledig dicht blijven deze winter? Geen goed idee, volgens Van Ranst. "Bij kinderen is de vaccinatiegraad lager. En je ventileert ook niet alleen vanwege corona, er circuleren nog andere virussen. Bovendien is ongezonde lucht niet goed voor het leervermogen van de kinderen."