Te weinig leraren, maar waarom zou je nog leerkracht worden? Beluister onze jongerenpodcast

Het lerarentekort wordt elk jaar erger. Toch lijkt er licht aan het einde van de tunnel te komen: voor het eerst in jaren zijn er meer inschrijvingen in de Vlaamse lerarenopleidingen. De hogeschool UCLL heeft maar liefst 40 procent meer inschrijvingen voor het secundair en 50 procent meer inschrijvingen voor het lager onderwijs. Dat is niet genoeg om het lerarentekort weg te werken, maar het is wel een stap in de goede richting. Ama, Dries en Lien zijn net begonnen aan hun carrière in het onderwijs en leggen uit waarom zij voor hun job kozen.

Dries Boudewijns (23) is het beu dat zijn beroep zo'n slechte reputatie heeft. Zelf geeft hij Geschiedenis en Nederlands op het KNMC-College in Merksem, and he loves it. "Mijn eerste jaar is super goed verlopen, ik heb geen enkele keer gedacht aan stoppen." Volgens Dries komt het lerarenberoep veel te vaak negatief in het nieuws. "Ik zou ook schrik hebben om leraar te worden als ik het zo hoor. Het positieve is wel dat alle starters nu in het onderwijs stappen ondanks alle slechte reclame.” Op het KNMC is het lerarenteam dit jaar bijna volledig. Er staan nog maar 2 uren Godsdienst open, een hele verwezenlijking. "Vorig jaar hadden wij geen Frans en Wiskunde in bepaalde jaren. Dat was vreselijk."

Dries vindt het belangrijk om ook zijn positief verhaal te vertellen, "want leraar zijn is zo'n mooi beroep". Al dat extra werk kan er voor hem wel bij. "Onze job stopt nooit. Als een leerling beslist om om 23 uur te studeren, dan vind ik het belangrijk dat die nog een vraag kan stellen en dan ga ik nog antwoorden op mails." Dries wil ook een steun en toeverlaat zijn voor leerlingen die thuis niet goed terecht kunnen. "Je hebt ergens ook een opvoedende rol. Dat maakt het verschil tussen leerkrachten die stoppen om 4 uur, en de leerkrachten die iets willen veranderen".

Lien De Petter (24) is drie jaar geleden vol goede moed begonnen als leerkracht Nederlands en Economie in Het Atheneum van Vilvoorde. Maar al snel bleek de job veel zwaarder dan ze had verwacht. "Er komt heel wat extra werk op je bord terecht, en daar was ik niet op voorbereid in mijn lerarenopleiding. Die was heel zweverig en heeft me niet klaargestoomd om 20 uur les per week te geven." Lien vond het moeilijk om een evenwicht te vinden tussen haar werk en privéleven, en heeft zelfs overwogen om uit het onderwijs te stappen. "Ik ben hulp gaan zoeken en ik heb geleerd hoe ik mijn grenzen moet bewaken. Ik beantwoord geen mails meer om 23 uur, zoals Dries." Nu gaat het beter en heeft ze met hernieuwde energie het schooljaar ingezet. "Maar betere begeleiding voor starters is echt belangrijk. Het zou al enorm helpen als sommige taken, zoals toezicht houden of verbeteren, overgenomen worden door anderen."

Lien voelt zich niet echt gewaardeerd als leraar, en krijgt weinig positieve feedback van haar klassen. "Ik hoor soms van mijn leerlingen: “Mevrouw, waarom bent u leraar geworden? Omdat u niets anders kon?" Dat vind ik moeilijk. Ik doe zo m'n best, maar ze zien het niet." Zelfs in haar eigen vriendenkring wordt het lerarenberoep erg onderschat. "Als je eens een slechte dag hebt op een bureaujob, dan kan je je wat verstoppen en het rustiger aan doen. In het onderwijs gaat dat niet. Je moet constant een 'performance' neerzetten."

Ama Amitai (29) heeft onderzoek gedaan aan de UGent naar het welbevinden en de uitval van leerkrachten. Zelf geeft ze ook les op het Imelda-instituut in Molenbeek. Uit haar onderzoek bleek dat het lerarentekort het grootst is in de grootsteden. "En daar zitten nu net de meest kwetsbare leerlingen. Die hebben leraren nodig die hen motiveren en kansen geven in het leven. Dat heeft me zelf ook geïnspireerd om les te gaan geven in Brussel." Een belangrijke oorzaak voor het lerarentekort is de waardering van de job, zegt Ama. "Volgens een Europese studie in 2013 gaf 25% van de Vlaamse leerkrachten aan zich niet gewaardeerd te voelen. In 2018, amper 5 jaar later, was dat gestegen naar 45%."

In Vlaanderen stopt bijna de helft van de jonge leerkrachten binnen de eerste 5 jaar. Volgens Ama heeft dat te maken met de hoge werkdruk die starters ervaren als ze net uit de opleiding komen. "Terwijl er veel oudere leerkrachten stoppen omdat ze de job saai vinden na verloop van tijd. Ik denk dat er daar veel winst te boeken valt. Die leerkrachten hebben we nodig om de jongeren te coachen. We kunnen veel doen om elkaar te versterken in team."