Schotten nemen afscheid van de Queen: lange rij aan kathedraal van Edinburgh om kist te groeten

De kist met de vorige week overleden koningin werd gisteren in een ruim zes uur durende rouwstoet doorheen Schotland gereden en van Balmoral Castle, waar de Queen overleed, naar het paleis Holyroodhouse in Edinburgh gebracht. Balmoral Castle was de zomerresidentie van de koningin, Holyroodhouse is de officiële verblijfplaats van de monarch van het Verenigd Koninkrijk in Schotland.

Vandaag volgde een nieuwe rouwprocesssie, weliswaar korter, van Holyroodhouse naar de St Giles' Cathedral van Edinburgh. Duizenden Schotten kwamen de straat op om de wagen met de kist te bekijken. Maar ondanks die drukte, kon je op sommige momenten een speld horen vallen. "De mensen staan hier 15 tot 20 rijen dik. Wanneer de kist passeert, wordt het helemaal stil", stelde VRT NWS-journalist Stijn Vercruysse ter plaatse vast.

Achter de kist liepen de kinderen van de overleden koningin: koning Charles, prinses Anne en haar echtgenoot, prins Andrew en prins Edward. Allen in militair uniform, met uitzondering van prins Andrew. Na de beschuldigingen van seksueel misbruik verloor hij zijn koninklijke titels. Als "niet-actief" lid van de koninklijke familie droeg hij geen militair uniform. Dat zal ook zo zijn tijdens de nog komende herdenkingen in Londen en Windsor.

Naast de wagen met de kist liepen leden van de militaire eenheid The King's Body Guard for Scotland. Koningin-gemalin Camilla zat in een auto achteraan in de stoet, samen met de echtgenote van prins Edward.

In de kathedraal vond een viering van dankbaarheid plaats voor het leven van de koningin, waar onder anderen familie, vrienden en vertegenwoordigers van goede doelen en organisaties die door Elizabeth gesteund werden, aanwezig waren. Ook de Britse premier Liz Truss en de Schotse premier Nicola Sturgeon woonden de dienst bij. Sturgeon las ook een passage uit de Bijbel voor.

Het werd een eredienst met sterke Schotse invloeden. Zo was er muziek te horen van de Schotse componist Sir James MacMillan, die in 2015 door de Queen geridderd werd. Er werd ook een psalm gezongen die ook tijdens het huwelijk van Elizabeth en prins Philip in 1947 werd gezongen.

Tijdens de ceremonie werd de Kroon van Schotland op de kist van de Queen geplaatst. De kroon uit 1540 werd gebruikt bij de kroning van de koningen van Schotland. Het is een van de oudste kroonjuwelen op de Britse eilanden en wordt normaal tentoongesteld in Edinburgh Castle.

Vanavond vond ook nog een wake plaats in de kathedraal, waarbij koning Charles, prinses Anne, en prinsen Edward en Andrew even rond de kist gingen staan. De kist van de overleden koningin blijft nu nog tot morgennamiddag in de kathedraal opgebaard staan. Tot dan kunnen de Schotten de kist komen groeten. Daarna wordt ze naar Londen gebracht. 

Aan de kathedraal staat al sinds vanmorgen een flinke rij mensen te wachten, uren vooraleer het groeten kon beginnen. Sommige mensen stonden er naar verluidt al sinds gisteravond. Tijdens het groeten moeten de mensen zich aan strikte regels houden. Ze krijgen een polsbandje waarmee ze binnen mogen in de kathedraal en moeten eerst door veiligheidspoortjes lopen. Foto's nemen of filmen, is verboden.

Dat de Schotten de kist in eigen land kunnen groeten, heeft uiteraard te maken met het feit dat de koningin in Schotland is overleden. Anders zou dat niet het geval zijn geweest. Inwoners van andere delen van het Verenigd Koninkrijk, zoals Wales en Noord-Ierland, krijgen die kans niet en moeten daarvoor naar Londen (of naar Schotland).

Koning Charles had een druk schema vandaag. Tussen de viering van de Queen in St Giles' Cathedral en de wake keerde hij even terug naar Holyroodhouse, zijn officiële verblijfplaats in Schotland. Daar ontving hij de Schotse premier Sturgeon op audiëntie. Charles trok voor die gelegenheid een Schotse kilt aan.

Daarna brachten Charles en Camilla een bezoek aan het Schotse parlement waar de parlementsleden een minuut stilte hebben gehouden en een "motie van deelneming" hebben ingediend. Charles sprak het parlement ook toe. Ook in het parlement droeg hij de kilt.

In de voormiddag, voor de koning naar Schotland vloog, vond een soortgelijke plechtigheid plaats in het Britse parlement in Londen. In Westminster Hall namen de speakers van het Britse Hogerhuis en Lagerhuis het woord, net als de nieuwe koning zelf. Charles bedankte de parlementsleden voor hun medeleven en verwees in zijn toespraak ook naar hun historische, belangrijke rol: "Het parlement is het levende en ademende instrument van onze democratie".