Premier Alexander De Croo (Open Vld) wil vrijdag al een pakketje energiemaatregelen aankondigen om de burgers en onder­nemers te ondersteunen. Vanaf volgende week woensdag zit hij in New York voor de algemene ver­gadering van de Verenigde Naties. Het is ook altijd fijner om niet ná de Vlaamse regering met wat goed nieuws voor de energierekening te komen. Ook de Vlaamse regeringskern zat gisteren samen over een energiepakket en vergadert vrijdag verder.

Om de ondernemingen te steunen wordt teruggrepen naar de ­recepten die tijdens de coronacrisis hun effect bewezen hebben, zoals tijdelijke werkloosheid, het overbruggingsrecht en een uitstel voor de betaling van de sociale ­bijdragen. Daarnaast wordt ook gedacht aan een moratorium op faillissementen voor bedrijven die in moeilijkheden komen door hun energiefactuur.

Tegelijk wordt gewerkt aan een maatregel om de energiefactuur wat te verlichten voor “de middenklasse” die niet van het sociaal ­tarief geniet. Die moet snel ­impact hebben, maar ook gericht zijn op wie het echt nodig heeft. Een Belgische begroting die ­volgend jaar 31,5 miljard euro in het rood gaat laat niet toe om met geld te strooien. Maar die snelheid koppelen aan gerichtheid is geen sinecure.

LEES OOK. Plots kan er 140 miljard afgeroomd worden van energiewinsten, maar wat gaan wij daarvan zien?

Het eenvoudigste zou zijn om de korting rechtstreeks te koppelen aan het inkomen, maar dat ­impliceert dat de fiscus de inkomensgegevens zou doorspelen aan de energieleveranciers. In ­regeringskringen valt te horen dat zoiets allesbehalve evident is. ­Bovendien verzet de MR zich ­hevig tegen een prijs die afhankelijk wordt van het salaris. Herverdeling gebeurt via de fiscaliteit, zei voorzitter Georges-Louis ­Bouchez vorig weekend nog.

Daarom legde De Croo gisteren tijdens de kern de piste op ­tafel om iedereen zonder sociaal tarief een korting op de gas­factuur te geven voor een basispakket van 5.000 kWh verbruik per jaar. Dat zou neerkomen op zo”n 650 euro per jaar per gezin. Het geld zou nadien door de hoogste inkomens via de belastingen terugbetaald worden. Voor een kleinere korting op de elektriciteitsfactuur zou de premier aan een gelijkaardig systeem denken. Strikt genomen gebeurt in dit voorstel de herverdeling via de ­belastingen. Het nadeel is dat het politiek niet interessant is om achteraf aan te kloppen voor een extra belasting, terwijl het voordeel wellicht al lang vergeten is. Deze werkwijze zou momenteel wel het meest gedragen zijn.

Ook de piste om iedereen een belastingkrediet te geven, snel verrekend via de bedrijfsvoorheffing, is nog niet van tafel. Het nadeel daarvan is dat ze helemaal losstaat van de energiefactuur en ook niet als een helpende hand van de overheid gepercipieerd zal worden door de burgers.

Wie is middenklasse?

Werkgroepen bekijken de tech­nische haalbaarheid van de verschillende pistes tegen de volgende vergadering van het kernkabinet, vrijdag. De beslissing over de methode is een technische ­oefening. “Als de kat maar muizen vangt”, valt bij verschillende regeringspartijen te horen. Het afbakenen van de groep die recht heeft op de korting daarentegen is een politiek erg beladen discussie. ­Elke partij heeft een andere definitie van “middenklasse”. Hoe ­groter de groep, hoe meer het geld uitgesmeerd moet worden, tenzij Vivaldi er miljarden tegenaan gooit – die de regering niet heeft.

“Je zult altijd een stuk onelegantie blijven hebben”, klinkt het in regeringskringen. Zodra je maatregelen begint toe te spitsen, kom je in een moeras terecht. ­Iemand met een laag officieel ­(arbeids)inkomen heeft niet perse geen geld. Of een gepensioneerd paar met een afbetaald huis staat er financieel misschien ­beter voor dan een werkend echtpaar dat nog de hypotheek aan het afbetalen is.