Dinsdagavond boog de politieraad van de zone Sint-Truiden-Gingelom-Nieuwerkerken zich in spoedzitting over de wantoestanden bij het lokale politiekorps. De bal ging aan het rollen toen in juli 2021 beelden uitlekten van een masturberende transgender in een Truiense politiecel. Uit het daaropvolgende onderzoek, gevoerd door het toezichtsorgaan Comité P, bleek dat de betrokken inspecteur niet aan zijn proefstuk toe was.

Zo filmde hij een naakte en huilende asielzoeker op de achterbank van een combi. De 42-jarige man werd deze zomer uit zijn ambt ontslagen. Parallel loopt er een strafonderzoek, onder andere voor feiten van racisme, discriminatie, voyeurisme en politiegeweld. Ook een tweede inspecteur kwam door het tuchtonderzoek in opspraak en zou intussen volgens bronnen met medisch pensioen zijn gestuurd.

“Verbod” van Comité P

Naast een onderzoek naar de twee individuele dossiers voerde het Comité P ook een breder onderzoek naar de werking van de politiezone Sint-Truiden-Gingelom-Nieuwerkerken. De vraag is immers of het om alleenstaande uitwassen gaat, dan wel om bredere normvervaging en een gebrek aan integriteit binnen het korps.

Dinsdagavond werd de politieraad in spoedzitting bijeengeroepen om dat rapport van het Comité P te bespreken, maar tijdens de vergadering bleek dat er alleen een powerpointpresentatie was met de 13 aanbevelingen van het Comité P. Daarop vroegen verschillende raadsleden om inzage in het volledige toezichtsrapport van het Comité P.

Dat werd hen geweigerd door Veerle Heeren, die voorzitter is van de politieraad. Ze werd daarin bijgetreden door de korpschef. Heeren had het in de besloten zitting over “een verbod” van het Comité P om het document te delen. De twee andere burgemeesters, Patrick Lismont (Vooruit) van Gingelom en Dries Deferm (cd&v) van Nieuwerkerken schaarden zich achter Heeren.

De beslissing werd volgens Heeren genomen na mailverkeer met het Comité P. Dinsdagmiddag “om half drie”, net voor de zitting dus, zou het Comité P verboden hebben om het rapport te verdelen onder de politieraadsleden.

Omdat het om een besloten zitting ging, vroeg onze redactie verschillende leden van de politieraad, zowel van cd&v, Open Vld, Vooruit als N-VA, om hun versie van de feiten. Allemaal bevestigden ze dat het er inderdaad op deze manier aan toeging.

Mailverkeer

Raadslid Carl Nijssens (cd&v), een in ongenade gevallen partijgenoot van Heeren, liet het daar niet bij en vroeg het Comité P meteen na de politieraad om meer uitleg. Woensdagmiddag kreeg Nijssens antwoord. Uit die mail, die onze redactie integraal kon inkijken, blijkt het tegendeel: het Comité P gaf net wel toestemming om het rapport te delen met de politieraad.

“De toelating om het rapport te mogen bespreken werd ons gisteren (dinsdag, red.) per mail gevraagd door de politiesecretaris [...], aan wie wij dezelfde dag nog per mail geantwoord hebben. De korpschef stond mee in het mailverkeer als bestemmeling”, zo schrijft Kathleen Stinckens, de voorzitster van het Comité P in de bewuste mail.

“In dit antwoord stelden we te begrijpen dat het zinvol is om het rapport kenbaar te maken zodat iedereen over dezelfde informatie beschikt om met kennis van zaken te kunnen ageren waar nodig. Anderzijds vroegen we wel om er de aandacht van de leden van de politieraad op te vestigen dat dit rapport niet publiek gemaakt werd en drongen we eropaan dat dit verslag met de nodige discretie zou worden behandeld.”

“Het Vast Comité P stelde tot slot erop te vertrouwen dat het rapport binnen de beslotenheid van de politieraad zou blijven om eventuele andere procedures in alle sereniteit te laten verlopen en deze niet in het gedrang te brengen.”

Het Comité P bevestigt tegenover onze redactie de echtheid van het mailverkeer, maar toont zich wel ontstemd over de politieke heisa in een bijzonder gevoelig dossier.

Opvallend: woensdagmiddag net voor drie uur, anderhalf uur na de bewuste mail van het Comité P aan Nijssens, kregen de leden van de politieraad een nieuwe uitnodiging voor een extra politieraad, aanstaande maandag, waarop alsnog het volledige rapport zou worden toegelicht. Het document werd woensdagmiddag ook ter inzage aangeboden aan de politieraadsleden.

“Niets geleerd”

Heerens partijgenoot Carl Nijssens trekt zware conclusies uit die gang van zaken. “Veerle Heeren heeft gewoon gelogen. En dat net in een dossier dat over integriteit gaat. Ze heeft duidelijk niets geleerd uit de fouten van het verleden”, zo wijst Nijssens naar het vaccinatieschandaal in Sint-Truiden, waarbij de Truiense burgemeester begin 2021 in opspraak kwam omdat ze zich vervroegd liet inenten en daar eerst over loog.

Uiteindelijk werd ze daarvoor zes maanden geschorst door Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open Vld). “Net als toen probeert ze op dezelfde manier informatie achter te houden, zoals ook gebeurde met het rapport van Audit Vlaanderen over het vaccinatiecentrum in Sint-Truiden”, zegt Nijssens.

Ook Kristof Schiepers, oppositieraadslid voor Open Vld in Gingelom, heeft het over “flagrante leugens”. “Dit is al het tweede verhaal waarin ze op deze manier terechtkomt. En opnieuw worden er feiten onder de mat geveegd.”

“Net dat vind ik hallucinant”, zegt Gert Stas, oppositieleider voor Vooruit in Sint-Truiden. “Iemand die al zwaar onder vuur ligt voor haar integriteit, en dan net in een integriteitsonderzoek bij de politie opnieuw zondigt tegen de integriteit. Net als bij het schandaal over de vaccinatie krijgen we ook hier weer het vermoeden dat we in het duister worden gelaten. Het gaat mij niet over wie die politieagenten zijn, maar wel hoe deze praktijken zo lang hebben kunnen aanhouden zonder dat iemand er iets aan deed.”

Was al gekopieerd

Veerle Heeren heeft een andere lezing van de feiten. “Het was helemaal niet onze bedoeling om zaken achter te houden, integendeel. We wilden dinsdag iedereen tegelijk inlichten: het personeel, de vakbonden en de politieraad. We wilden het rapport dinsdagavond aan de politieraadsleden geven. De 19 gedrukte exemplaren van 50 pagina’s elk lagen zelfs klaar. Ik lieg daar niet over. Waarom hadden we dat anders gedaan? Dat is geen kleine taak. Dat heb ik trouwens ook zo gezegd tijdens de vergadering van de politieraad. Maar we gingen dinsdagmiddag aan het twijfelen omdat het rapport van het Comité P het etiket “confidentieel” en “vertrouwelijk” had.”

Uit het mailverkeer tussen de politiesecretaris en het Comité P (dat niet verschilt van de mail die de redactie kon inkijken, red.) van dinsdagmiddag maakte Heeren op dat het beter was om het rapport niet vrij te geven. Zo wilde ze naar eigen zeggen vermijden dat het toch publiek zou worden. “Het Comité P vroeg om het rapport binnen gesloten deuren te houden, om de rechtsgang niet in het gedrang te brengen.”

Heeren zegt dat ze woensdag opnieuw naar de voorzitster van het Comité belde en toen tot de conclusie kwam dat het rapport beter toch openbaar kon worden gemaakt. Daarop volgde de nieuwe uitnodiging voor een politiecollege maandag. De burgemeester benadrukt dat ze dus niets onder de mat wilde vegen. “We hebben alleen maar belang bij transparantie. Dat er achter gesloten deuren over dit rapport kan worden gesproken.”

Politieke gevolgen?

Maar lang niet iedereen is daarvan overtuigd. “Als straks blijkt dat de politiezone toch grotere problemen heeft op het vlak van integriteit, dan is dat te wijten aan een gebrek aan leiding”, zegt Nijssens. “En dan komt daar ook een politieke verantwoordelijkheid bij kijken.” Volgens hem wilde Heeren die verantwoordelijkheid ontlopen.

Dinsdagavond, net na de politieraad, stuurden de drie burgemeesters en de korpschef een gezamenlijk persbericht de wereld in waarin ze zegden dat er “geen structurele integriteitsschendingen zijn vastgesteld”. Maar aangezien niemand van de politieraad het eindrapport van het Comité P kon inkijken, kon die bewering niet worden getoetst. De eerste leden ontvingen het rapport uiteindelijk woensdagmiddag pas, na de nieuwe uitnodiging van de politieraad, en konden het bij het ter perse gaan van deze krant nog niet lezen.

Of Heeren politieke gevolgen boven het hoofd hangen is onduidelijk. Voorlopig wil niemand het woord ontslag in de mond nemen, maar er wordt wel dringend om opheldering gevraagd. Volgens Hilde Vautmans (Open Vld), schepen in Sint-Truiden, moet de burgemeester morgen (vrijdag) tijdens het schepencollege uitleg geven over de zaak. Bij de andere coalitiepartner N-VA kon of wilde schepen Jelle Engelbosch woensdag niet veel kwijt. Hij verwees ons door naar de politieraadsleden van zijn partij.

Heerens partijgenoot Carl Nijssens vraagt in ieder geval dat de burgemeester maandag, tijdens de nieuwe politieraad, de zaak van naaldje tot draadje uitlegt. “Heeft ze die uitleg niet, dan heeft ze een probleem.”