Vakbonden en werkgevers bereiken geen akkoord over 900 miljoen euro om uitkeringen op te trekken

De zogenaamde welvaartsenveloppe is een budget om de komende twee jaar de uitkeringen - vooral de laagste uitkeringen - op te trekken, bovenop de index. Het gaat in het bijzonder om werkloosheidsuitkeringen, de uitkeringen voor ziekte en invaliditeit en de pensioenen. In die enveloppe zit meer dan 900 miljoen euro. Het was de bedoeling dat de sociale partners tegen 15 september een advies uitbrachten over de verdeling. Maar dat overleg is mislukt, zo blijkt vandaag.

De sociale partners wijzen elkaar met de vinger voor het mislukken van het overleg. Volgens de vakbonden weigerden de werkgevers systematisch om de werkzaamheden op te starten. De werkgevers ontkennen. “De vakbonden proberen ons de schuld in de schoenen te steken. Het is nog nooit gelukt om voor 15 september een gemeenschappelijk advies over de uitkeringen uit te brengen”, legt Monica De Jonghe, directeur-generaal van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO), uit. “Nu houden ze wel vast aan de wet, terwijl ze de loonwet niet willen respecteren”. De werkgevers willen wel degelijk onderhandelen over de uitkeringen, aldus de VBO-topvrouw. “Maar wij willen onderhandelen over een globaal pakket, dus ook over de actieven.”

Het gemeenschappelijk vakbondsfront vraagt de regering nu een snelle beslissing om de welvaartsenveloppe te verdelen, gezien de “ongekende koopkrachtcrisis” en de “zeer moeilijke winter voor de deur”. Dat moet er voor zorgen dat heel wat sociale uitkeringen op 1 januari 2023 kunnen stijgen.

Concreet bepleiten ACV, ABVV en ACLVB een verhoging van de minima met minstens 2 procent over twee jaar, met bijzondere aandacht voor de minima die zich sterk beneden de Europese armoedegrens en soms zelfs beneden het leefloon bevinden. Ze vragen ook een verhoging van de berekeningsplafonds voor de pensioenen over twee jaar tijd met 4 procent. En ze vragen een verhoging van de lopende uitkeringen - zoals de oudste pensioenen -, het vakantiegeld voor gepensioneerden en de inhaalpremie voor langdurig zieken.

De werkgevers van hun kant vrezen dat een nieuwe werkloosheidsval ontstaat als de uitkeringen stijgen, terwijl de lonen niet in dezelfde mate zouden stijgen. De Jonghe wijst ook op het beperkt budget van de regering. “De vakbonden willen iedereen iets geven. Maar misschien kunnen we een deel van de enveloppe ook gebruiken voor de actieven. Misschien zouden we de eenoudergezinnen wat extra kunnen geven.” Al vreest De Jonghe dat ook de regering niet zal kunnen beslissen. “Dezelfde tegenstelling is ook in de regering terug te vinden.”

Minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) gaf eerder op de dag al aan dat de voogdijministers tegen begin volgende week aan een voorstel zouden werken. Dat lijkt evenwel geen uitgemaakte zaak. Elders binnen de regering valt immers te horen dat het de bedoeling is de sociale partners nog even aan zet te houden. Mogelijk komt er op korte termijn een ontmoeting met de Groep van Tien, het hoogste overlegorgaan tussen de vakbonden en de werkgevers.

Daarbij valt te horen dat de deadline van 15 september in het verleden ook nooit zo scherp werd afgedwongen. Daarbij loert steevast ook het debat over het interprofessioneel akkoord (IPA) - dat dan weer slaat op de lonen van de werkenden - om de hoek. “Het is begrijpelijk dat in deze economisch moeilijke tijden de spanningen wat hoog oplopen”, luidt het. “Maar als we van iedereen verwachten dat ze in deze crisis boven zichzelf uitstijgen, dan geldt dat zeker ook voor de sociale partners.”