Topontmoeting Xi en Poetin: "China en Rusland willen stabiliteit brengen in chaotische wereld"

Xi Jinping en Vladimir Poetin zagen elkaar in het kader van een top van de Shanghai-Samenwerkingsorganisatie (SSO) in de Oezbeekse stad Samarkand. De Euraziatische organisatie is de grootste en snelst groeiende regionale organisatie ter wereld en vertegenwoordigt ongeveer 40 procent van de wereldbevolking. (Lees er meer over in deze analyse.)

De laatste persoonlijke ontmoeting tussen Xi en Poetin dateert van begin februari, aan het begin van de Olympische Winterspelen in de Chinese hoofdstad Peking, drie weken voor het begin van de Russische invasie in Oekraïne. De ontmoeting van vandaag is de eerste sinds de start van de oorlog. Voor Xi is het meteen ook zijn eerste buitenlandse reis sinds de start van de coronapandemie eind 2019.

Het is algemeen geweten dat de twee landen zich blauw ergeren aan de dominantie van de (westerse) wereld door de Verenigde Staten. En dat kwam ook tot uiting in het begin van hun gesprek, toen de televisiecamera's en andere perslui even toegelaten werden.

De Russische president klaagde de pogingen van de VS aan om een unipolaire wereld te creëren. Een wereld gedomineerd door de VS dus. Xi beloofde dat China samen met Rusland zijn rol als grootmacht zal spelen. "China wil samen met Rusland stabiliteit brengen in een chaotische wereld", zei hij. 

Poetin ziet voor de tandem Moskou-Peking een belangrijke rol weggelegd om de "wereldwijde en regionale stabiliteit te garanderen". De Russische president zei ook dat hij de Shanghai-Samenwerkingsorganisatie wil versterken. Hij ziet in de SSO een geloofwaardig alternatief voor regionale en internationale organisaties die gedomineerd worden door westerse landen.

Dat net Rusland momenteel chaos creëert, past duidelijk niet in het narratief van de twee landen. China heeft de Russische invasie in Oekraïne nooit veroordeeld en ook nooit als een invasie bestempeld, geheel in de lijn met de richtlijnen van het Kremlin. Poetin benadrukte tijdens hun ontmoeting dan ook dat Rusland de "gebalanceerde positie" van China over de "Oekraïense crisis" erg waardeert. Hij begrijpt wel dat China "vragen en zorgen" heeft over het conflict. Want hoewel China de invasie nooit veroordeeld heeft, zit Xi er wel erg mee verveeld.

De Verenigde Staten vinden al langer dat China forsere taal mag gebruiken tegen Rusland. Dat liet het Witte Huis vandaag nog eens verstaan, naar aanleiding van de topontmoeting tussen Xi en Poetin. "Het is niet het moment voor business as usual met Rusland", reageerde de woordvoerder van het Witte Huis. "De hele wereld zou moeten opstaan tegen Poetin." Hoever China zal gaan in zijn steun voor Rusland, moet echter nog duidelijk worden, voegde hij eraan toe.

Als Xi Poetin steunt in de oorlog in Oekraïne - of zich er niet openlijk tegen verzet - dan wordt van Poetin hetzelfde verwacht als het over Taiwan gaat. China beschouwt het eiland als een afvallige provincie en het Westen vreest dat China het Russische voorbeeld zal volgen en Taiwan wil binnenvallen.

Poetin zei dat Rusland de één-Chinapolitiek steunt, waarbij China en Taiwan als één land worden gezien en hij veroordeelde de "provocaties" van de VS "en zijn satellieten" in de Straat van Taiwan.