Rechter terreurproces: ‘Ik beveel afbraak glazen kooien’

De advocaten van de negen fysiek aanwezige verdachten dreigden maandag met een boycot als het proces zou doorgaan met de omstreden glazen cellen. Volgens hen is het een vorm van “foltering” en betekenen ze een inbreuk op artikel 3 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.

“De vergelijking met een rechtszaal in Moskou gaat niet op”, zo veegde Laurence Massart dat ene bezwaar van tafel, om de advocaten vervolgens over de hele lijn te volgen. “Het hof heeft tijdens de inleidende zitting gemerkt dat de opening onderaan in de box toeliet dat de verdachten overlegden met hun advocaten, maar ook dat die gesprekken hoorbaar waren voor de mensen rondom hen.”

250.000 euro

De rechter maakt vooral bezwaar tegen de manier waarop de verdachten in een “bubbel” van geluidswerend glas zitten. “Een overdreven maatregel”, vonniste ze. “Het federaal parket slaagt er niet in er de noodzaak van aan te tonen. Op deze manier kan de verdachte niet deelnemen aan zijn proces. Een discreet overleg tussen de advocaat en de verdachte is niet mogelijk. Dit systeem is in de assisenrechtspraak ongezien. Hoe dan ook vormen de boxen een inbreuk op artikel 6 van het Europees Verdrag. Dat artikel garandeert ons een aantal fundamentele vrijheden, zoals het recht op een eerlijk proces. Het hof meent dan ook dat er moet worden overgegaan tot demontage.”

De glazen constructie kostte volgens bronnen binnen het federaal parket 250.000 euro. Massart lijkt aan te sturen op een aanpassing in de zin van het terreurproces in Parijs, waar de verdachten ook achter glas zaten, maar niet in individuele boxen. “Het hof heeft geen weet van incidenten die zich daar hebben voorgedaan”, zei Massart.

Massart wees er ook op dat de rechtszaal zich bevindt in het vroegere commandocentrum van de NAVO. “De zaal bevindt zich in een bunker op een op zich al sterk bewaakt domein”, oordeelde ze. “Een supplementaire box voor elk van de verdachten lijkt het hof overdreven. In ons systeem hoort het principe van een eerlijk proces, met een vermoeden van onschuld, gerespecteerd te blijven.”

‘Historisch’

Laurence Massart beval de afbraak van de constructie “voor 10 oktober 2022". Die dag wordt het proces voortgezet met de juryselectie. “Ik ben niet zozeer opgelucht, maar eerder onder de indruk”, reageerde Michel Bouchat, advocaat van Salah Abdeslam. “Dit is een historisch arrest voor de Belgische assisenrechtspraak.”

Sebastien Courtoy, advocaat van Smail Farisi, betwijfelt of het proces op 10 oktober kan doorgaan. “In feite zegt de rechter tegen het federaal parket: los het nu maar op”, zei hij. “Wanneer gaat men eens aan de slachtoffers denken? Gaat men die vanuit de hele wereld laten overkomen om op 10 oktober vast te stellen dat men niet weet met wat voor soort box men verder moet? Was ik federaal procureur, ik diende nu mijn ontslag in. Een politicus deed dat al voor tien keer minder.”

Smail en zijn broer Ibrahim werden vorige week op last van het federaal parket aangehouden, maar donderdag floot een rechter het ook op dat punt terug. De broers, als enige verdachten vrijdag aanwezig in de rechtszaal, zullen het proces nu in vrijheid beleven. “We zullen er elke dag zijn”, belooft Ibrahim Farisi. “Om onze onschuld aan te tonen.”