"Eenmalig cadeautje" en "tijdelijk lapmiddel": gemengde reacties op het energieakkoord van de federale regering

Het steunpakket met energiemaatregelen dat de federale regering vandaag heeft voorgesteld bevat verschillende maatregelen die ondernemingen in deze moeilijke tijden ondersteunen. Zo is er de versoepeling van de tijdelijke werkloosheid, uitstel van betaling van RSZ-werkgeversbijdragen en belastingen en een moratorium op faillissementen. Drie maatregelen die door de werkgeversorganisaties positief onthaald worden.

Toch blijft het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO), de grootste werkgeversorganisatie van het land, voorzichtig. "Dankzij de besliste maatregelen hebben onze bedrijven op korte termijn ademruimte gekregen, vooral de maatregel omtrent tijdelijke werkloosheid is een belangrijke stap vooruit", zegt Pieter Timmermans, CEO van VBO. 

"Maar er is nog een groter probleem dat op ons afkomt, met name dat onze loonkostenhandicap richting 16 procent stijgt, onze handelsbalans die diep in het rood duikt, en dat bedrijfsinvesteringen meer en meer worden uitgesteld. We moeten nu dringend werk maken van een globaal akkoord waarin we de concurrentiepositie van onze bedrijven vrijwaren, anders zal dit leiden tot productiestops, herlocaties en uiteindelijk banenverlies."

Voka, het Vlaams netwerk van ondernemingen, op zijn beurt roept de Vlaamse regering op om ook snel werk te maken van een werkbaar energiesteunpakket. "Vlaanderen moet - net zoals onze buurlanden al deden - uitvoering geven aan het Europees TCF-kader. Europa laat daarbij tijdelijk en gerichte staatssteun toe aan ondernemingen die door de hoge prijzen in moeilijkheden verkeren", klinkt het bij Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder van Voka. 

"De Vlaamse regering kondigt nu een steunpakket aan tegen de Septemberverklaring van 26 september. Ondernemingen wachten hier al een paar weken op. Nu mag er niet verder gedraald worden."

"Dit geeft onze kmo's en zelfstandigen hoop in deze economisch zeer zware tijd", zegt dan weer Danny Van Assche, de gedelegeerd bestuurder van ondernemersorganisatie Unizo. Van Assche vraagt wel overleg over het systeem van tijdelijke werkloosheid, dat "op het eerste gezicht erg selectief is." "In plaats van het systeem voor tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen te versoepelen, creëert men een nieuw systeem waarvan we vrezen dat het voor vele kmo's te hoog gegrepen zal zijn", aldus Voka.

Het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen (NSZ) blijft naar eigen zeggen op z’n honger zitten na de persconferentie van de federale regering waarin de beslissingen die door de kern werden genomen, werden toegelicht. “Het is goed dat er eindelijk werk gemaakt wordt van specifieke maatregelen voor zelfstandigen en KMO’s, maar de ingrepen gaan niet ver genoeg. De energieproblematiek voor zelfstandigen en bedrijven is hiermee niet van de baan. Dit pakket is slechts een tijdelijk lapmiddel dat niet opweegt tegen de torenhoge facturen”, zegt Saskia De Leeuw, woordvoerder van NSZ.

“Dit zijn allemaal goede intenties, maar dit gaat niet ver genoeg. Het zijn vooral maatregelen die vanonder het coronastof worden gehaald”, aldus De Leeuw. “Nu hebben we met een heel andere problematiek te maken, die maatregelen op maat vergen: regionaal, nationaal én Europees. We blijven nog te veel op onze honger zitten. De vrees en onzekerheid bij onze zelfstandigen ebt met dit pakket zeker nog niet weg.”

Consumentenorganisatie Test Aankoop noemt de maatregelen die de federale regering neemt "eenmalige cadeautjes" en pleit voor een structurele aanpak. Zo vraagt het om de energiefacturen op te schonen van belastingen, bijdragen en heffingen en een duurzamer systeem van het sociaal tarief. Daarnaast wil de organisatie dat het aantal indexeringsparameters verminderd wordt en er werk gemaakt wordt van een universeel tarief voor energiediensten.

"Steeds meer consumenten worden geconfronteerd met rekeningen op afbetaling die ver boven de tolerantiedrempel liggen. Sommige mensen moeten zeer moeilijke budgettaire keuzes gaan maken en een steeds grotere groep van mensen moet een afbetalingsplan aanvragen of zich tot het OCMW wenden", besluit Test Aankoop.

Ook de Gezinsbond reageert teleurgesteld: "Begin september werden we gewaarschuwd dat we "voor 5 à 10 moeilijke winters staan". Daar tegenover staat nu een voorlopige oplossing voor november en december. Dat zijn niet eens de koudste maanden van het jaar", luidt het in een schriftelijke reactie.

De organisatie betreurt ook dat er geen rekening gehouden werd met de samenstelling van huishoudens. "De korting is even groot voor een gezin van twee als voor een gezin van vier of vijf", klinkt het. "De Gezinsbond pleit daarom voor een structureel verankerde basishoeveelheid energie die effectief stimuleert om minder te gebruiken en die ook afgestemd is op het aantal gezinsleden."

Marc Van den Bosch van Febeg, de sectororganisatie van de energieleveranciers, vindt het positief dat de regering maatregelen neemt om de factuur verder te verlichten. "Er moeten wel nog details uitgeklaard worden, maar we zijn bereid om samen te werken over de uitwerking", zegt hij. 

Als de korting op dezelfde manier wordt toegepast als de 100 euro die eerder werd toegekend, kunnen de tegemoetkomingen uit het basispakket energie van de federale regering ook "relatief snel toegepast worden", aldus Van den Bosch. 

Bij de btw-verlagingen op elektriciteit en gas enkele maanden geleden vroegen de leveranciers extra tijd om de maatregel toe te passen. De regering wilde de verlaging toen al in maart op de voorschotfacturen verwerkt zien, maar het werd uiteindelijk april.