“Actieve weggebruikers moeten beter worden beschermd. Zij worden nog veel te vaak slachtoffer in het verkeer. De Wegcode moet evolueren om hen een echte plek te geven op de weg en meer verkeersveiligheid te bieden. Door op de middelste rijbaan één rijstrook voor motorvoertuigen te reserveren, wordt aan weerszijden een veilige ruimte gereserveerd voor fietsers.”

Zo legt minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) de aanpassing in de Wegcode vanaf 1 oktober uit. Het concept van de middenrijbaan bestaat uit twee evenwijdige stippellijnen. Fietsers en bromfietsers blijven er rechts van, auto’s en vrachtwagens tussen de twee. Alleen om een andere auto te kruisen, mogen zij naar rechts. En dan alleen als ze niemand hinderen.

Verwar de ‘middenrijbaan’ niet met de fietssuggestiestrook. Die gekleurde strook dient alleen om automobilisten eraan te herinneren dat er ook fietsers kunnen rijden. Maar over die strook mag je wel rijden, ook als er geen tegenliggers komen.

Maar verkeersveiligheidsexperts waarschuwen: dit is niet de heilige graal die alle problemen oplost. “Ik hou een stevige slag om de arm”, zegt Wout Baert van Fietsberaad Vlaanderen, dat steden en gemeenten adviseert over hun fietsbeleid. “In Hasselt en Bornem bracht Fietsberaad een vorm van middenrijbaan aan om het effect te onderzoeken met camera’s. Fietsers blijken er net mínder ruimte in te nemen dan op wegen waar er geen aanduiding is. En automobilisten rijden hen sneller voorbij. Dat was in tegenspraak met onze verwachtingen, en is natuurlijk niet zo’n positieve evolutie.”

De vraag om een nieuw soort weg kwam vanuit Wallonië. Vooral op landelijke wegen kunnen ze van pas komen, zegt Baert. “Daar gaat het om veel kilometers met relatief weinig fietsers, waar het aanleggen van fietsinfrastructuur relatief duur is. De aanbeveling van Fietsberaad is om de middenrijbaan in Vlaanderen nog beter te onderzoeken vooraleer ze breed toe te passen.”

De Wegcode verandert overigens ook op andere plaatsen. Zo is het voortaan ook echt verboden om te parkeren aan een laadpaal als je er niet aan het laden bent. En moeten speedpedelecs gebruik maken van het met voetgangers gedeelde fietspad op plaatsen waar auto’s meer dan 50 km per uur mogen.

(Lees verder onder de afbeelding)

Afwisselend parkeren voor fietsers en auto’s

Nog een nieuwigheid: het verkeersbord met beurtelings parkeren voor auto’s en fietsen. Dat is – in tegenstelling tot de landelijke insteek van de middenrijbaan – net bedoeld voor een stadsomgeving. De aanpassing komt er op vraag van Gents schepen Filip Watteeuw (Groen). “Deze maatregel zorgt ervoor dat we de openbare ruimte beter kunnen gebruiken en delen”, zegt minister Gilkinet.

“Het vraagt discipline om je fiets of auto op tijd weg te halen en daar zal ook wel wat handhaving voor nodig zijn”, zegt Wout Baert van Fietsberaad Vlaanderen. “Maar in Kopenhagen, waar het al langer van toepassing is, zijn de ervaringen positief. Het is een effectief middel op plaatsen met veel parkeerdruk.”