Koning Willem-Alexander heeft dinsdag, op Prinsjesdag, een fors maatregelenpakket van ruim 18 miljard euro beloofd, vooral ten behoeve van de lage en middeninkomens.

Het kabinet is nog niet helemaal klaar met zijn huis huiswerk. Maar in elk geval gaat er vanaf 1 januari een maximale prijs gelden voor de eerste 1.200 kubieke meter gas en de eerste 2.400 kilowattuur stroom die wordt gebruikt. Gedacht wordt aan een prijs van maximaal 1,50 euro voor een kubieke meter gas en 70 cent voor een kilowattuur elektriciteit, maar die bedragen kunnen de komende weken nog aangepast worden.

De korting die een gemiddeld huishouden door het plafond krijgt, schat het kabinet voorlopig op 2.280 euro per jaar, al erkent het dat er allerlei onzekerheden zijn. Als gezinnen niet boven de genoemde hoeveelheden gas en elektriciteit komen, profiteren ze dus van een vastgesteld tarief. Voor het deel dat ze erboven zitten, geldt de volle prijs. Dat moet mensen blijven prikkelen om energie te besparen, nu in Europa steeds minder gas beschikbaar is.

De verlaging van de accijnzen op brandstof zoals die nu al geldt, wordt voorlopig voortgezet. Ze zou normaal gezien per 1 januari verdwijnen, maar wordt nu pas in de loop van volgend jaar afgebouwd. De korting op de energieprijzen blijft ook, al gaat die niet langer via een lagere btw, maar via een lagere energiebelasting.

Het belastingpercentage in de eerste schijf van de inkomstenbelasting gaat omlaag. Tegelijkertijd gaat het kindgebonden budget, dat lage inkomens krijgen, flink omhoog. Ook andere toeslagen, zoals de huur- en zorgtoeslag, worden hoger.

Het minimumloon gaat ook met 10 procent omhoog. Volgens de eerdere raming zou zonder maatregelen van het kabinet volgend jaar 7,6 procent van de bevolking onder de armoedegrens uitkomen.

Verder gaat de kinderopvangtoeslag voor werkenden ouders omhoog. Net als de studiebeurs voor studenten. “Uitwonende studenten kunnen rekenen op 165 euro meer per maand”, klinkt het.

Gemeenten krijgen de mogelijkheid om een deel (500 euro) van de energietoelage die voor volgend jaar was voorzien al dit jaar uit te keren, bovenop de 1.300 euro die voor 2022 al was voorzien voor sociale inkomens.

Ook heeft het kabinet met energieleveranciers afgesproken dat er weer vaste energiecontracten worden aangeboden in 2023 (in plaats van flexibele tarieven).

Maatregelen gaan veel verder dan bij ons

Daarmee gaat Nederland een stuk verder dan ons land in het nemen van maatregelen. Bij ons heeft de federale regering afgelopen vrijdag een akkoord bereikt over extra energiesteun voor gezinnen, zelfstandigen en bedrijven. Er is onder meer een akkoord over een goedkoper basispakket voor energie: iedereen met een variabel contract of een vast contract afgesloten of hernieuwd na 1 oktober 2021 zal in november en december een tegemoetkoming voor gas (135 euro per maand) en elektriciteit (61 euro per maand) krijgen. Voor de hoogste inkomens wordt een deel daarvan teruggevorderd via de belastingbrief.

Nederland heeft wel meer reserves door de eigen gaswinning. Bijna zestig jaar na de start van die gaswinning in Groningen is eindelijk duidelijk welk bedrag dat heeft opgeleverd. In totaal werd er, gecorrigeerd voor inflatie, 428 miljard euro winst gemaakt, waarvan de staat, via afdrachten en winst van staatsdeelnemingen, 363,7 miljard opstreek. Dat blijkt uit berekeningen van aandeelhouder Shell, die ‘Het Financieele Dagblad’ kon inkijken.