Het referendum is een reactie op het huidige Oekraïense tegenoffensief in het oosten van het land. De Russische president Vladimir Poetin had de onafhankelijkheid van de twee gebieden erkend, kort voor hij zijn offensief in Oekraïne lanceerde. Hun integratie bij Rusland zou een grote escalatie betekenen in het conflict.

Oekraïne en zijn bondgenoten hekelen zulke referenda als illegaal en naar verwachting zullen weinig landen de uitkomst ervan erkennen. Russische functionarissen hadden al gezegd dat ze eventuele aanvragen van de regio’s om geannexeerd te worden, zouden aanvaarden.

De referenda doen denken de manier waarop Rusland in 2014 het schiereiland de Krim annexeerde. Internationaal is dat niet erkend.

Eerder had de gewezen Russische president Dmitri Medvedev zulke referenda in de door Rusland bezette gebieden gevraagd, om ze onherroepelijk te binden aan Rusland. Na de toetreding van de gebieden zou Rusland “alle middelen voor zelfbescherming” kunnen gebruiken. Volgens Russische commentatoren zouden dat ook kernwapens kunnen betekenen. 

Ook het deel van de regio Zaporizja dat onder Russische controle is wil de komende dagen een referendum houden, zo bericht onder meer het Russische staatspersagentschap TASS. Volgens datzelfde staatspersagentschap beslisten ook de bezetters in Cherson om zo’n referendum te houden. Russische troepen hebben ongeveer 95 procent van de Zuid-Oekraïense regio in handen.