Na Oekraïense opmars kiest Poetin voor directe manier om grondgebied in te lijven en dat kan grote gevolgen hebben

De hele wereld zat dinsdagavond met ingehouden adem te wachten op een speech van Vladimir Poetin, maar die kwam er uiteindelijk niet. De speech is uitgesteld naar woensdag. Verwacht wordt dat hij zal inspelen op de referenda die de pro-Russische separatisten hebben aangekondigd in de Donbas en de bezette regio’s Cherson en Zaporizhzhia.

LEES OOK. Pro-Russische leiders in bezette gebieden organiseren halsoverkop referenda over aansluiting bij Rusland, vrees voor escalatie

Die aankondigingen kwamen er na een zoveelste succes voor het Oekraïense leger: troepen konden voor het eerst een dorpje in de regio Loehansk veroveren en rukken nu verder op naar de stad Lisichansk. Dit nieuws zorgde voor opschudding in de zogenaamde Volksrepubliek Loehansk en de Volksrepubliek Donetsk, die sinds 2014 in handen zijn van pro-Russische separatisten.

Concreet zullen de stemmingen vrijdag aanvatten en doorlopen tot maandag 27 september. Hoewel de geforceerde referenda geen enkele internationale rechtskracht zullen hebben, zal het Russische parlement de annexaties meteen bekrachtigen.

LEES OOK. Symbolische overwinning voor Oekraïne: dorp in Loehansk heroverd op de Russen

Kernwapens en algemene mobilisatie

De voormalige Russische president en huidig voorzitter van de Russische veiligheidsraad Dmitry Medvedev zegt dat een aanval op de geannexeerde gebieden vanaf dat moment beschouwd zal worden als een aanval op Rusland. “Een intrusie van het Russisch grondgebied komt neer op een oorlogsmisdaad die met alle middelen van zelfverdediging beantwoord mag worden.” Medvedev lijkt daarmee te verwijzen naar de Russische nucleaire doctrine die toestaat dat massavernietingswapens ingezet mogen worden als het land geconfronteerd wordt met een ‘existentiële bedreiging’.

Mogelijk wil Poetin een Oekraïense aanval op de geannexeerd regio’s ook gebruiken als legitimatie om de algemene mobilisatie van zijn 2 miljoen man sterke reserve aan te kondigen. Een plan dat door veel Rusland-experts als risicovol wordt beschouwd, omdat het bijzonder onpopulair is bij de bevolking.

“Naïeve chantage”

Oekraïne omschrijft de Russische annexatieplannen als “naïeve chantage” en een teken van zwakte. “Wat we nu zien, is de angst voor een nederlaag”, zegt Andriy Yermak, kabinetschef van president Zelensky. “De vijand is bang en probeert op een primitieve manier voor verwarring te zorgen.”

Op hetzelfde moment dat het Kremlin zijn annexatieplannen doorzettte, stemde de Doema unaniem over een nieuwe wet die militairen die vluchten of zich overgeven gevangenisstraffen tot 15 jaar oplegt. Het ziet ernaar uit dat Poetin met deze wet de implosie van zijn fronttroepen wil voorkomen. Sinds het begin van het Oekraïense tegenoffensief sloegen vele Russische militairen op de vlucht, anderen gaven zich in groten getale over aan Oekraïne.

Erdogan

Terwijl Moskou voortdurend sterke taal verkondigde, liet de Turkse president Recep Erdogan een heel ander geluid horen. Op de VN-top in New York verwees Erdogan naar een recent gesprek met Poetin waarin die laatste zou verklaard hebben dat hij na de succesvolle Oekraïense tegenoffensief wel degelijk bereid is om vredesgesprekken aan te vatten. Poetins stoere taal van de jongste 24 uur zou daarom ook wel eens gezien kunnen worden als een middel om zijn macht aan de onderhandelingstafel te maximaliseren.

LEES OOK. Erdogan: “Poetin is bereid oorlog zo snel mogelijk te beëindigen”

Erdogan, die tot nog toe een ambigue houding aannam in het conflict, drong in een interview met de Amerikaanse publieke zender PBS aan op een algehele Russische terugtrekking uit Oekraïne. De uitspraak is een nieuwe diplomatieke opdoffer voor Rusland die had gehoopt dat Turkije een meer neutrale koers zou aanhouden. Vorige week, op de Shanghai Cooperation Organisation in Oezbekistan, distantieerden ook de Chinese president Xi Jinping en de Indiase premier Narenda Modi zich van Poetins oorlog.