Doorselaar, waar bioboeren zich zoals in ‘Asterix’ verzetten tegen het systeem en Fernand Huts

“Iemand moest gewoon rechtstaan en stop zeggen.” Bioboerin Annelies Marchand klinkt nog altijd strijdvaardig, wanneer ze ons tussen het voederen van haar koeien door uitlegt waarom ze, samen met haar man, al jarenlang een rechtszaak heeft lopen tegen het Gentse OCMW en een investeringsvennootschap van ondernemer Fernand Huts.

Dat zit zo, in een notendop: het Gentse OCMW besloot in 2016 om ongeveer 450 hectare landbouwgrond net over de Nederlandse grens te verkopen. Met dat geld wou het een nieuw woonzorgcentrum bouwen. De gronden waren ooit bezit van de Bijloke, het bekende abdijhospitaal annex klooster in Gent, en kwamen na de Franse revolutie in handen van het lokale bestuur.

Het OCMW besloot, naar eigen zeggen voor het gemak, wel om alle 72 percelen in één lot aan te bieden. Een investeringsmaatschappij van Fernand Huts kocht, via een lepe truc met een stroman, de hele zwik voor 17,5 miljoen euro. Een lagere prijs dan de percelen oorspronkelijk werden geschat. Dat deed nogal wat wenkbrauwen fronsen. Want wat moet zo’n grootindustrieel nu met landbouwgronden waar grotendeels nog pachters met lange termijncontracten op zitten? Wil hij speculeren op een toekomstige stijging van de grondprijzen? Of speelt de wel heel strategische ligging van de gronden, pal tussen de havens van Gent en Terneuzen en die van Antwerpen in, een rol? Wat er ook van zij, het OCMW was al lang blij dat het eigenlijk dat rusthuis kon bouwen. Einde verhaal, dacht men in Gent.

En dat was dus buiten twee kleine bioboeren gerekend, die zelf ook hun zinnen hadden gezet op een perceeltje. En die begonnen zich als een ware Asterix en Obelix hardnekkig te verzetten tegen een systeem dat volgens hen volledig fout zit.

Krachtvoer en stro

Annelies toont ons de biohoeve met hoeveslagerij die ze samen met haar man Pieter Van Poucke bestiert in Doorselaar bij Lokeren. Ze wilden met de aankoop van zo’n perceeltje niet hun boerderij uitbreiden, maar wel wat comfortabeler kunnen werken. “We hebben hier 70 dieren en telen het ruwvoer voor onze dieren zelf. Krachtvoer en stro worden voorlopig nog bijgekocht. Mochten we die zelf kunnen verbouwen, zouden we nog duurzamer kunnen werken. Maar daarvoor hebben we dus een stuk vruchtbare landbouwgrond nodig.”

De bioboeren vinden het niet eerlijk dat het Gentse OCMW alles in één lot verkocht, want zo maakten kleine boeren als zij geen enkele kans. Welke boer kan er nu plotsklaps 17,5 miljoen euro op tafel leggen? En ze vinden het ook niet kunnen dat de vennootschap van Huts er volgens hen een veel te lage prijs voor betaalde. De rechtbank mag zich nu uitspreken over de vraag of alles wel rechtmatig gebeurde en er hier sprake was van overheidssteun of niet.

Het verlies van een perceel is één ding, maar voor Annelies en Pieter gaat hun strijd duidelijk om nog veel meer dan dat. Annelies: “Een stad als Gent heeft de mond vol over duurzaamheid en het promoten van de lokale voedselvoorziening, maar kleine boeren zoals wij krijgen niet eens de kans om een perceeltje te kopen. We moeten opboksen tegen kapitaalkrachtige speculanten. Nochtans hebben corona en nu ook de oorlog in Oekraïne nog eens aangetoond hoe belangrijk lokaal voedsel is.”

De zaak gaat ook verder dan enkel Gent, vinden de twee boeren. Want dat is lang niet de enige gemeente die heel wat geërfde landbouw- en andere gronden in bezit heeft en die de afgelopen jaren in de uitverkoop zette om rusthuizen of andere voorzieningen mee te betalen. Annelies en Pieter willen dat hun zaak doet nadenken over hoe er best met die publieke grond wordt omgegaan. Ze kregen de afgelopen jaren hiervoor ook al steun van heel wat middenveldorganisaties en academici.

Het is nu afwachten wat het oordeel van de rechtbank zal zijn. Dat wordt verwacht op 11 oktober. Zowel de stad Gent als Fernand Huts willen voorlopig niet reageren. Volgens hun advocaten is de procedure evenwel “correct verlopen met een al even correcte marktprijs”.