Handel in het aandeel van de Nationale Bank is voorlopig niet mogelijk. Het stond de afgelopen tijd onder toenemende druk. Gisteren ging het zelfs 11 procent lager tot 1.455 euro, de laagste koers in meer dan 20 jaar.

De terugval van de aandelenkoers heeft te maken met de ommekeer in de rentemarkt. Centrale Banken verhogen de rente om de inflatie een halt toe te roepen. Tijdens de pandemie overspoelden ze de markt nog met goedkoop geld.

Inkomsten worden uitgaven

Aan al dat goedkoop geld verdienden de centrale banken. Dat werkte als volgt: gewone banken parkeerden het overtollige geld bij de centrale banken en betaalden daarop een strafrente van 0,50 procent. Sinds september moet de Nationale Bank dat geld vergoeden, omdat de Europese Centrale Bank (ECB) geld duurder maakt in een poging de inflatie te bestrijden.

Hoe meer de ECB de korte rente verhoogt, hoe meer rente de Nationale Bank zal moeten betalen op de deposito’s die bij haar geparkeerd worden. De depositorente van de ECB staat nu op 0,75 procent maar verwacht wordt dat die nog aanzienlijk zal stijgen. Concreet zijn de inkomsten van de afgelopen jaren nu uitgaven geworden. Uitgaven die snel stijgen. Een wereld van verschil.

Ook brengt de gigantische obligatieportefeuille die tijdens de pandemie opgekocht werd, nauwelijks rente op omdat de marktrente toen bewust laag gehouden werd. Kortom, de overheid zal het voelen in de dividenden die het van de nationale bank ontvangt.

Voor de begroting zijn de gevolgen niet verwaarloosbaar. In maart werd al gezegd dat de overheid dit jaar maar 162 miljoen ontvangt van de Nationale Bank in plaats van 325 miljoen vorig jaar.

Het dividend van de Nationale Bank voor de privé-aandeelhouders is dan weer in belangrijke mate afhankelijk van de opbrengst van een zogenaamde statutaire portefeuille. Dat is een beleggingsportefeuille van ruim 7 miljard die vooral obligaties en ook aandelen van de Bank voor Internationale Betalingen (BIB) omvat. Maar ook die portefeuille wordt getroffen door de ontwikkeling op de rentemarkt en dus zal ook dat dividend dalen.

Verwacht wordt dat een persbericht meer details bekend zal maken in het zog van een toelichting die de Nederlandse centrale bank gisteren al gaf. Nadien kan dan de handel in het aandeel NBB hervatten.

Schok in Nederland

In Nederland circuleren er al concrete cijfers over wat de gevolgen van de rente-ommekeer voor de Nederlandse centrale bank zijn. De DNB waarschuwde de Nederlandse regering gisteren dat ze door de snel oplopende rente in de rode cijfers terechtkomt en ze daardoor geen dividend kan uitkeren aan de staat. De verliezen lopen tot en met 2026 op tot naar verwachting 9 miljard euro, liet DNB-baas Klaas Knot weten in een brief aan de Nederlandse minister van Financiën Sigrid Kaag.

De DNB is in tegenstelling tot de NBB niet beursgenoteerd. Onze Nationale Bank is dat wel en is zoals bekend het voorwerp van juridische procedures van ontevreden minderheidsaandeelhouders die vinden dat de overheid – die 50 procent van de aandelen heeft – de kleine beleggers systematisch benadeelt.