Krijgen grote bierdrinkers sowieso een bierbuik? "Complex verhaal, want alcohol beïnvloedt verschillende processen in ons lichaam"

"De term "bierbuik" komt voort uit twee zaken: mannen drinken over het algemeen vaker bier dan vrouwen, en ze stapelen vooral vet op rond de buik. Pas na de menopauze verandert dat bij vrouwen, en gaan ze ook vooral vet rond de buik opslaan, in plaats van elders in hun lichaam. Daarnaast bevat alcohol veel calorieën: 7 per gram, tegenover 4 calorieën per gram suiker en 9 calorieën per gram vet. Het cliché wil dat de calorieën uit bier rechtstreeks naar de buik gaan, maar zo eenvoudig is het niet", zegt Michaël Sels, hoofddiëtist van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen.

Word je dikker als je veel alcohol drinkt? "Waarschijnlijk wel, want het bevat dus veel calorieën. Als je die energie niet verbruikt, dan wordt die in ons lichaam opgeslagen als vetreserve", zegt Sels. "De calorieën uit alcohol krijg je bovendien binnen in vloeibare vorm. Ook al consumeer je een groot volume: je raakt daar nauwelijks door verzadigd. Wie 5 pintjes drinkt, heeft 1 liter vocht binnen, maar het geeft niet het gevoel van een gevulde maag, hoewel je best veel calorieën hebt geconsumeerd."

Niet al het vet in ons lichaam is even schadelijk. Vet dat onderhuids of "subcutaan" wordt opgeslagen, houdt geen gezondheidsrisico's in. Het zogenoemde "buikvet" dat rondom onze organen of "visceraal" wordt opgeslagen wel. "Dat vetweefsel kan ter plaatse kleine ontstekingen veroorzaken, wat vlak bij onze organen toch risico's inhoudt", zegt Sels.

Ons verzadigingsgevoel en de aanmaak van vet in ons lichaam worden geregeld door verschillende hormonen. En net de processen van die specifieke stoffen worden door alcohol verstoord. "Cortisol, ook wel "het stresshormoon" genoemd, is mee verantwoordelijk voor de aanmaak van cholesterol in ons lichaam. Als we meer alcohol drinken, dan maakt ons lichaam meer cortisol aan, en dat heeft dan weer een ongunstige invloed op de aanmaak van vetreserves in ons lichaam."

"Ook de werking van het "hongerhormoon" ghreline en het "verzadigingshormoon" leptine wordt verstoord door alcohol in ons lichaam. Wie bier drinkt, kan dus minder goed inschatten hoe goed zijn maag al dan niet gevuld is. Dat maakt dat we meer gaan eten dan we strikt nodig hebben, bovenop de grote hoeveelheid calorieën die we via bier of andere alcoholische dranken al binnenkrijgen."

Daarnaast toont nationaal voedingsonderzoek van Sciensano aan dat we onder invloed van alcohol minder gezonde voedingskeuzes maken in ons dagelijkse eetpatroon. "Wie veel alcohol drinkt, eet gemiddeld minder fruit en groenten. En daarnaast zijn we onder invloed van alcohol meer vatbaar voor zogenoemde "externe voedingsprikkels" die niets te maken hebben met een hongergevoel. Wie een stapje in de wereld zet en een pitazaak passeert waar het naar frieten ruikt, zal sneller een vettige hap gaan bestellen", aldus Sels. 

"Ook herkenbaar: 's avonds op televisie richting snoepkast lopen na een voedingsreclame, ook al heb je eigenlijk geen honger. Of grabbelen in een kom nootjes op een receptie, omdat het daar nu eenmaal voor je neus staat."