Poetin gaat met zijn nucleaire dreiging verder dan officiële doctrine van Rusland: “Dit moet ernstig genomen worden”

Poetin beschuldigde het Westen in zijn toespraak woensdagmorgen van “nucleaire chantage” en verwees naar “verklaringen” van “enkele hooggeplaatste vertegenwoordigers van leidende NAVO-landen over de mogelijkheid en toelaatbaarheid van het gebruik van massavernietigingswapens – kernwapens – tegen Rusland” (iets waar Baklitskiy overigens geen enkele weet van zegt te hebben).

Daarop waarschuwde Poetin dat Rusland ook “verschillende soorten wapens” heeft. “Bij een bedreiging van de territoriale integriteit van ons land en om Rusland en ons volk te verdedigen, zullen we zeker gebruik maken van alle wapensystemen die ons ter beschikking staan (dus ook nucleaire, red.). Dit is geen bluf. De burgers van Rusland kunnen er zeker van zijn dat de territoriale integriteit van ons moederland, onze onafhankelijkheid en onze vrijheid zullen worden verdedigd – ik herhaal het – door alle systemen die ons ter beschikking staan.”

Volgens Baklitskiy gaat Poetin daarmee verder dan de officiële nucleaire doctrine van Rusland. Die stelt immers dat Rusland alleen als eerste naar nucleaire wapens mag grijpen “in een conventionele oorlog, als het voortbestaan van het land bedreigd wordt”.

“Poetin voegt daar ‘territoriale integriteit’ aan toe en de erg abstracte notie van de verdediging ‘van ons volk, onze onafhankelijkheid en onze vrijheid’. Komende van de persoon die als enige beslissingsbevoegdheid heeft over Russische kernwapens zal dit ernstig genomen moeten worden”, aldus Baklitskiy.

Zeker met het oog op de plannen van Rusland om vier regio's in Oekraïne in te lijven na het organiseren van (nep)referenda. “Geen enkele van die regio's is volledig in handen van de Russen”, aldus Baklitskiy. “Zal Oekraïne dan verplicht worden om die op te geven onder bedreiging van nucleaire wapens? En wat als Oekraïne de gebieden opnieuw inneemt? En wat als Poetin dan géén nucleaire wapens zou gebruiken?”

Het is immers lang niet zeker of het gebruik van kernwapens wel het gewenste resultaat zou opleveren voor Rusland. Dat zegt ook Lawrence Freedman, emeritus-professor oorlogsstudies aan King’s College London. “De campagne van de Russen in Oekraïne was al zeer gruwelijk”, zegt hij. “Als dat een strategisch doel heeft, zou je denken dat het Oekraïne moet overtuigen om zich over te geven. Maar in de praktijk is het effect omgekeerd. Het heeft de Oekraïners nog meer vastberaden gemaakt om hun land te ontdoen van de Russische bezetter. De Oekraïense regering zegt dat nucleaire aanvallen hetzelfde effect zouden hebben.”

Poetin zei vorig jaar bovendien dat een “nucleaire oorlog niet gewonnen kan worden en nooit uitgevochten zou mogen worden”. Het gebruik van kernwapens lokt ook een reactie uit van andere landen.

Daarnaast dreigde Poetin al eerder met kernwapens - onder meer bij de aankondiging van de invasie eind februari - maar voegde hij nog nooit de daad bij het woord. Dat doet vermoeden dat hij het dreigement in de eerste plaats gebruikt als middel om tegenstanders af te schrikken.

Anderzijds noemt Baklitskiy alle mogelijk factoren die het gebruik van kernwapens kunnen uitlokken midden in een oorlog “een enorme gok”. “Het zou veiliger zijn om die niet te nemen”, zegt hij nog.

Bekijk ook: