Experts waarschuwen: energiecrisis veroorzaakt meer psychische problemen

“Door de economische problemen komen nog meer mensen psychisch in moeilijkheden”, zegt CM-voorzitter Luc Van Gorp in een interview met De Morgen. Uit een studie van gezondheidsfonds CM blijkt het ongelijke risico op mentale problemen: mensen die het moeilijk hebben om de eindjes aan elkaar te knopen, lopen een hoger risico op psychische problemen.

“Bij mensen met een inkomen van 750 euro per maand heeft ruim 17 procent last van angststoornissen en 10,7 procent van depressie”, zegt Van Gorp. “Bij wie een inkomen van meer dan 2.500 euro per maand heeft, is dat maar 7,4 en 2,5 procent, vertellen cijfers van Sciensano ons.”

Daardoor neemt de vrees bij experten toe dat de stijgende energieprijzen nog meer mensen kopje-onder zullen duwen. “Er is vandaag sowieso een heel grote angst bij mensen in armoede, maar nu ook bij de middenklasse, dat ze aan welvaart en welzijn zullen inboeten als gevolg van de hoge energiefacturen en gestegen huurprijzen”, zegt Heidi Degerickx, algemeen coördinator van het Netwerk tegen Armoede.

Extra verontrustend is dat de stijgende energieprijzen aansluiten op de coronacrisis. “Toen is de vraag naar hulp sterk gestegen”, zegt Koen Lowet, woordvoerder van psychologenvereniging VVKP. Hij verwacht dat dit nu opnieuw gebeurt. Meer zelfs, volgens Sara Willems, professor sociale ongelijkheid in de gezondheidszorg (UGent) werkt de energiecrisis erop door. “Bovenop die verminderde veerkracht, komt nu de financiële stress van onbetaalde facturen”, zegt ze. Zowel Lowet als Willems noemen de vrees van CM dan ook “zeer terecht”.

Preventie

Mensen in (kans)armoede lopen sowieso al een groter risico op het ontwikkelen van psychische problemen. “Het is altijd een samenspel tussen een (aangeboren) kwetsbaarheid en omgevingsfactoren”, zegt Lowet. “Zie het als een balans: als er zich veel stressfactoren opstapelen - zoals nu met de stijgende energieprijzen - dan slaat dat volledig door naar de andere kant.”

Ook vindt net deze groep moeilijker de weg naar hulp. Wat opnieuw verder bemoeilijkt wordt door de energiecrisis. “Want wat doen mensen die niet rondkomen? Ze besparen op hun uitgaven”, zegt Willems. “Gezondheidszorg, en zeker geestelijke gezondheidszorg, is een van de eerste zaken waar ze in knippen.”

Van Gorp pleit daarom voor extra investeringen in preventieve gezondheidszorg. “Je vermijdt leed en de gezondheidszorg - die al kampt met personeelstekorten - wordt minder belast”, zegt hij.

Ook daar wordt hij in bijgetreden door experten. “Idealiter zouden we 10 tot 12 procent van de gezondheidsuitgaven moeten besteden aan geestelijke gezondheidszorg”, zegt Lowet. “In België komen we nauwelijks aan 6 tot 7 procent, dus pakweg de helft van wat we zouden moeten spenderen. Het merendeel van dat budget besteden we aan ziekenhuisbedden. Maar heel weinig budget gaat naar preventie.”