"Oekraïne wil vrede, Rusland wil oorlog": Zelenski spreekt Verenigde Naties toe en krijgt staande ovatie

Zelenski sprak de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties toe via een vooraf opgenomen videoboodschap, en dat wordt maar bij hoge uitzondering toegestaan. De Oekraïense president sprak 26 minuten lang, in het Engels, gekleed in zijn typische kaki t-shirt en op een assertieve toon. Hij zette de vijf punten van zijn "vredesformule" uiteen: "Straf voor agressie, de bescherming van het leven, het herstel van de veiligheid en de territoriale integriteit, veiligheidsgaranties en de vastberadenheid om onszelf te verdedigen. Dat is de formule van misdaad en straf, die in Rusland goed gekend is."

Zijn boodschap was duidelijk: Oekraïne wil vrede, terwijl Rusland oorlog wil. Moskou toont volgens Zelenski geen echte bereidheid om vredesgesprekken te voeren. De gedeeltelijke mobilisatie die de Russische president Vladimir Poetin gisteren afkondigde, wijst daar ook op. "Ze spreken over gesprekken, maar ze kondigen een militaire mobilisatie af. Ze spreken over gesprekken, maar kondigen schijnreferenda aan." Delen van het Oekraïense grondgebied die onder Russische controle staan, zoals Loehansk, Donetsk, Cherson en Zaporizja, kondigden dinsdag aan dat de bevolking later deze week kan stemmen over de toetreding van die gebieden tot Rusland.

Zelenski had het ook over het geweld waaraan Rusland zich in Oekraïne heeft bezondigd. Volgens hem gaan er in de toekomst nog massagraven gevonden worden, of gecreëerd. Hij verwees naar Boetsja, maar ook naar Izjoem. Daar zouden bewijzen gevonden zijn voor martelingen. Volgens Zelenski werden mannen gecastreerd voor ze door Russische troepen werden gedood en werden de lichamen van vermoorde Oekraïners verbrand."Waarom is het Russische leger zo geobsedeerd door castratie?", zei hij. "Hoe kunnen we het Russische leger op ons grondgebied toelaten in de wetenschap dat ze massamoorden plegen?"

Zelenski vraagt dan ook dat de internationale gemeenschap Rusland nog meer sancties oplegt voor het misdrijf dat het Russische leger heeft begaan door Oekraïne binnen te vallen. "Er is een misdaad gepleegd tegen Oekraïne, tegen onze staatsgrenzen, tegen ons volk. Wij eisen een rechtvaardige straf."

Zelenski wil onder meer dat het vetorecht dat Rusland als permanent lid van de VN geniet, wordt ingetrokken. Hij suggereerde ook dat de Veiligheidsraad van de VN misschien wel aan vernieuwing toe is, met nieuwe leden. Rusland zou volgens de Oekraïense president ook geen deel meer uit mogen maken van de besluitvorming bij andere internationale organisaties.  

Ook vraagt hij om een speciale rechtbank die de Russische misdaden kan bestraffen, en een compensatie voor alle geleden schade. Zelenski benadrukt dat een neutrale positie voor zijn land geen optie is. "Wij zijn aangevallen. Niemand hoeft zich illusies te maken dat wij een neutraal land zullen zijn. Wat is dat, neutraal. Neutraal betekent onverschillig ten opzichte van waarden, neen, wij willen lid worden van de NAVO en de EU."

Zelenski kijkt ook op een andere manier naar de toekomst. Hij wil zijn land heropbouwen. Twee weken geleden lanceerde de Oekraïense regering "Advantage Ukraine", een grootse campagne om buitenlandse bedrijven en privé-investeerders naar Oekraïne te halen. Er worden meer dan 500 projecten voorgesteld waarin ze kunnen investeren. Oekraïne zoekt 400 miljard, bijna drie keer het bruto binnenlands product van Oekraïne. Ook in ons land verschijnen er advertenties.

Ook voor de internationale gemeenschap is er geen neutrale houding mogelijk in het conflict tussen Oekraïne en Rusland, stelde Zelenski. "Zij die spreken van neutraliteit wanneer menselijke waarden en vrede worden aangevallen, bedoelen iets anders. Ze doen alsof ze geïnteresseerd zijn in de problemen van de ander. Ze geven formeel om de ander, ze tonen alleen sympathie om protocollaire redenen", bekritiseerde hij landen die geen duidelijk standpunt willen innemen. Zo'n houding schept de voorwaarden voor oorlog, vindt de Oekraïense president.

De Oekraïense president waarschuwde ook voor een internationale kernramp, vanwege de situatie in en rond de kerncentrale van Zaporizja. "Jullie hebben er alle belang bij dat dit conflict hersteld wordt. Als Rusland kerncentrales bedreigt, daar bestaan geen vaccins tegen. Iedereen heeft daaronder te lijden."

Na afloop van zijn toespraak kreeg Zelenski een staande ovatie van zowat alle aanwezigen in de Algemene Vergadering. De vertegenwoordigers van Rusland bleven zitten.