Een riskante gok van Jambon (N-VA) over de energiemaatregelen: nu kan het pakket maar beter goed zijn

De Vlaamse ministers komen vrijdagochtend samen om te onderhandelen over de begrotingsopmaak voor volgend jaar. Een vergadering waar veel van afhangt. Terwijl de federale overheid en Europa vorige week uitpakten met energiesteun bleef het op Vlaams niveau muisstil. Regeringsleider Jan Jambon (N-VA) koppelde de energiediscussie liever aan het begrotingsconclaaf, dat vandaag van start ging.

Een riskante gok, want de voorbije weken nam de druk op de regering gestaag toe. Op het moment dat burgers, bedrijven en sectoren kopje-onder dreigen te gaan door de hoge energieprijzen, leek de Vlaamse regering te talmen. “Een domme keuze”, zei ACV-kopman Marc Leemans woensdag op een nationale vakbondsactie. Ook binnen de regering trokken cd&v en Open Vld tevergeefs aan de kar.

Het kan dus maar beter goed zijn, het pakket waarmee Jambon komende maandag wil uitpakken in zijn jaarlijkse Septemberverklaring voor het parlement. Verwacht wordt dat er pas ten vroegste vrijdagavond een akkoord zal zijn, maar zaterdag of zondag kan ook.

Kinderbijslag

Wat zo goed als vaststaat, is dat de kinderbijslag omhoog gaat. De jaarlijkse indexering van 1 procent valt moeilijk vol te houden wanneer het leven al bijna 10 procent duurder is geworden tegenover vorig jaar. Een volledige indexering, zoals cd&v bepleit, zit er wellicht niet in. Eerder wordt er gemikt op 2 procent, zoals tot vorig jaar het geval was, of nog iets hoger. Als bijkomende compensatie wordt gekeken naar extra sociale toeslagen voor kinderen uit gezinnen met een laag inkomen.

Ook de jobbonus wordt wellicht uitgebreid. Dat is een jaarlijkse premie voor werknemers die een laag inkomen hebben. Er liggen plannen op tafel om deze doelgroep te vergroten en de bonus te verhogen. Zo houdt vooral de lagere middenklasse op het einde van de maand meer geld over. Dat het financiële verschil tussen werken en niet werken hierdoor ook wat groter wordt, zou werklozen moeten activeren. Een win-win, klinkt het.

Daarnaast ligt er een specifiek energiepakket klaar. Zo zullen verhuurders hun prijzen niet langer zomaar kunnen indexeren als hun woning slecht geïsoleerd is. Waar de lat precies gelegd wordt, ligt nog niet vast. Zeker is wel dat er gekeken wordt naar de EPC-score. Burgers die hun gas of elektriciteit niet kunnen betalen, worden tot het begin van de lente beschermd tegen afsluiting. En de regering bekijkt hoe ze de Vlaming meer aan het isoleren krijgt.

Begrotingsdiscipline

Een van de moeilijkste knopen is de steun aan bedrijven. Vlaanderen wil een reddingsboei werpen naar bedrijven die voor deze energiecrisis financieel gezond waren en nu dreigen te verdrinken. Maar over de omvang, de voorwaarden en de vorm van de steun bestaat nog veel onenigheid.

Hoe dan ook kan Vlaanderen geen wonderen verrichten, waarschuwt begrotingsminister Matthias Diependaele (N-VA). “We moeten denken aan de toekomst. Iedere euro die we uitgeven, sleept de Vlaming mee als schuld. Laten we dus gaan voor zeer gerichte steun, die enkel terechtkomt bij hen die het nodig hebben.” Diependaele wil zo snel mogelijk aanknopen met een begroting in evenwicht.