Britse belastingverlaging "voor de rijken" afgekraakt: economen noemen het "risicovolle gok", markten reageren negatief
De nieuwe Conservatieve Britse regering-Truss heeft de grootste belastingverlaging doorgevoerd in 50 jaar. Ze wil daarmee de koopkracht aanzwengelen en de economie doen groeien. Daarvoor leent ze het volgende jaar 260 miljard euro. Investeerders reageren negatief en veel economen noemen het een risicovolle gok.
Het is van 1972 geleden dat de Britse regering nog zo'n grote belastingverlaging aankondigde. De nieuwe minister van Financiën Kwasi Kwarteng ontplooide gisteren het zogenoemde "mini-budget" van premier Liz Truss. Truss had in haar verkiezingscampagne voor het leiderschap van de Conservatieve Partij beloofd dat ze de belastingen zou doen dalen en ze maakte er ook geen geheim van dat de hoogste inkomens het meest zouden profiteren. Ze zei bij haar aantreden dat ze bereid was om "onpopulaire maatregelen" te nemen.
Dat plan is nu concreet en Liz Truss houdt woord. Naast een algemene verlaging van de basisinkomensbelasting, gaan de belastingen proportioneel naar omlaag voor wie meer dan 150.000 pond (of bijna 170.000 euro ) per jaar verdient. Concreet zouden Britse burgers die 20.000 pond per jaar verdienen, 167 pond minder moeten betalen, voor wie 200.000 pond verdient, loopt dat op tot meer dan 5.000 pond, becijfert de BBC. Ook grondeigenaars en bedrijven zijn beter af. De regering schrapt ook haar plannen voor een nationale Zorgverzekering en een vennootschapsbelasting. Het plafond voor de bankiersbonussen verdwijnt.
Met de belastingverlagingen wil de Britse regering de koopkracht verhogen en de neerwaartse economische spiraal doorbreken. Sinds vorige week is de Britse economie officieel in recessie. De keerzijde van de medaille is dat het belastingsplan de overheid zeer veel geld kost. De regering wil 234 miljard pond (of 262 miljard euro) lenen, zegt de BBC, en die kosten zullen volgens economen de volgende jaren nog oplopen.
Markten reageren negatief
Meteen na de aankondiging door de nieuwe minister van Financiën Kwasi Kwarteng, reageerde de markt negatief. Het pond zakte met 3 procent ten opzichte van de dollar en 1% ten opzichte van de euro. De aandelenkoersen kregen klappen.
Economen noemen het plan "een risicovolle gok", omdat het niet zeker is of de economie de volgende jaren zal herpakken en of het overheidsbudget niet zal ontsporen. Paul Johnson van het Onafhankelijk Instituut voor Fiscale Studies verwees vanmorgen op de BBC naar de vorige belastingvermindering in 1972. "Ook toen waren er een energiecrisis en politieke instabiliteit. Toen heeft het plan niet gewerkt en is de inflatie met een vijfde gestegen. Het verschil met vandaag is dat nu de Bank of England (de nationale Bank) de rentevoeten verhoogt om de inflatie in te perken en het overheidsbudget onder controle te houden, terwijl de regering onder Liz Truss net het omgekeerde doet en de markt ontregelt. Dat is een risico."
Dit is op z'n minst een risico. In plaats van de inflatie in te perken en het overheidsbudget onder controle te houden, doet minister Kwarteng het tegenovergestelde
Politiek verdeeld
De Britse politieke partijen reageren verdeeld. Oppositiepartijen Labour en de Liberaaldemocraten maken er brandhout van. Volgens vicepartijleider Angela Rayner van Labour mist de Conservatieve regering een langetermijnvisie. "De regering moet ervoor zorgen dat de burgers hun facturen kunnen betalen, dat er geïnvesteerd wordt in jobs en opleidingen en bedrijven." Ze blijft bij een belasting op de overwinsten van energiebedrijven - de zogenoemde Windfall tax - en wil dat het Verenigd Koninkrijk opnieuw minder energieafhankelijk wordt.
Ook binnen de Conservatieve Partij staan niet alle neuzen in dezelfde richting. De vorige minister van Financiën en de uitdager van Truss, Rishi Sunak, had voor zijn ontslag nog een belastingverhoging doorgevoerd. Daar blijft hij achter staan. Ook een aantal andere partijleden is beducht voor de gevolgen van de enorme overheidslening die nodig is om het plan te financieren.