Crisis binnen Vlaamse regering: tijd dringt voor Jambon, tegenvoorstel CD&V over kinderbijslag frustreert coalitiepartners

Normaal gezien moet minister-president Jan Jambon vanmiddag om 14 uur in het Vlaams Parlement zijn Septemberverklaring afleggen, maar de tijd tikt en de onzekerheid groeit. De regering zit al sinds zondagmiddag in verschillende constellaties samen in een poging om een akkoord te vinden over de begroting en de bijhorende energie- en koopkrachtmaatregelen.

Het voornaamste struikelblok blijft de verhoging van het Groeipakket. CD&V heeft daar een groot strijdpunt van gemaakt. Vorig jaar slikte de partij een besparing op de vroegere kinderbijslag door het Groeipakket maar met 1 procent in plaats van 2 procent te laten stijgen.

CD&V wil die besparing niet alleen terugdraaien, maar ijvert er ook voor om het basisbedrag te koppelen aan de gezondheidsindex. Net als de uitkeringen zou de kinderbijslag dan omhoog gaan telkens de spilindex wordt overschreden. Dat project zou 600 miljoen euro kosten, maar dat vinden N-VA en Open Vld te duur. Zij willen liever ingrijpen via de sociale toeslagen. Op die manier kan er gerichter hulp worden geboden aan de gezinnen die het echt nodig hebben en blijft het begrotingstekort beter onder controle.

Omstreeks 3.30 uur leken de gesprekken daarop te stokken. N-VA en Open Vld ervaren het als bijzonder hinderlijk dat viceminister-president Hilde Crevits (CD&V) niet langer kan deelnemen aan de gesprekken, nadat ze afgelopen weekend onwel was geworden. De discussie wordt nu gevoerd door ministers Jo Brouns en Benjamin Dalle en dat zorgt voor wrevel, omdat hun onderhandelingservaring beperkt is, viel te horen.

Na afzonderlijke gesprekken van de verschillende ministers met minister-president Jan Jambon en een overleg in de kern buigen de regeringspartijen zich nu over een nieuw voorstel. Dat voorstel zou uitkomen onder de 600 miljoen euro die CD&V vraagt. Het is afwachten of het voorstel tot een doorbraak en een akkoord kan leiden. CD&V zou inmiddels ook een tegenvoorstel gedaan hebben, maar dat zou neerkomen op hun oorspronkelijk voorstel om de kinderbijslag te koppelen aan de spilindex. Die houding zorgt voor heel wat frustratie bij de coalitiepartners.

Jambon zou nu nog een laatste poging doen om CD&V over de streep te trekken. Hij zou daarbij volgens verschillende bronnen boos zijn geworden op de CD&V-delegatie. Daarbij zou hij CD&V er ook op gewezen hebben dat hij voormalig minister Wouter Beke verdedigd heeft toen zijn hoofd op het kapblok lag.

Over andere ingrepen, zoals de uitbreiding van de jobbonus en het steunpakket voor bedrijven, zou er wel al grotendeels een consensus zijn. Wat de jobbonus betreft, ligt er een verhoging van de bedragen en een uitbreiding van de doelgroep op tafel. Nu krijgen werknemers met een brutoloon onder de 2.500 euro per maand een bonus. Die bonus daalt naargelang het brutoloon hoger is. Concreet: wie minder dan 1.800 euro bruto verdient, ontvangt het maximum van 600 euro netto, wie 2.500 euro bruto verdient, ontvangt nog 20 euro. Iemand met een loon van 2.500 euro of meer maakt geen aanspraak meer op de jobbonus.

Wat het steunpakket aan bedrijven betreft, ligt er een voorstel op tafel met verschillende schijven voor gezonde bedrijven die in de problemen komen door hun energiefactuur. Volgens ‘De Tijd’ ligt er bijvoorbeeld een voorstel op tafel om bedrijven tot 25 procent van hun meerkost voor energie te betalen met een maximum van 500.000 euro per kwartaal. Voor energie-intensieve bedrijven gaat dat naar 30 procent en maximum 4 miljoen euro en voor een aantal zeer energie-intensieve sectoren naar 35 procent of 7,5 miljoen euro. Dat voorstel ligt ook in de lijn met wat minister van Economie Brouns op tafel had gelegd.

Het is afwachten of de regering-Jambon de situatie op tijd kan ontmijnen. Om 14 uur wordt minister-president Jan Jambon in het Vlaams Parlement verwacht voor zijn Septemberverklaring. Een uitstel zou hoogst uitzonderlijk zijn, al moest de regeerverklaring in 2019 ook al eens uitgesteld worden, maar toen was dat vanwege de aanslepende regeringsonderhandelingen en late regeringsvorming.