Gemoederen in Iran lopen hoog op nadat politie opnieuw 20-jarige vrouw doodschiet te midden van protestgolf

De dood van Mahsa Amini, die werd vermoord door de zedenpolitie wegens “foutief gebruik” van haar hijab, heeft in Iran een golf van demonstraties ontketend. Vrouwen knippen hun haar af en verbranden hun hijab uit protest. De afgelopen week zijn al duizenden mensen de straat op getrokken om hun ongenoegen over het conservatieve regime in het land te uiten.

In totaal zouden al minstens 41 mensen bij de protesten om het leven zijn gekomen, volgens de staatstelevisie. De ngo ‘Iran Human Rights’ (IHR), die opereert vanuit het Noorse Oslo, maakte zondagavond echter melding van minstens 76 overlijdens. De internetpannes maken het erg moeilijk om de dodentol te bevestigen, benadrukte de organisatie. IHR zegt “video’s en overlijdensakten te hebben verkregen die bevestigen dat met scherp op demonstranten is gevuurd”.

Onder de overledenen is ook de 20-jarige Hadis Najafi. De politie schoot afgelopen donderdag zes keer op de vrouw, die onder meer geraakt werd in haar hoofd, hals en borst. Najafi woonde een demonstratie bij in de stad Karaj, zo’n 20 kilometer ten westen van de Iraanse hoofdstad Teheran.

Op beelden die genomen zijn voor de fatale schietpartij is te zien hoe de vrouw – zonder hijab – haar blonde haren in een paardenstaart doet vooraleer ze de straat op trekt. De video wordt massaal gedeeld op sociale media en manifestanten beschouwen Najafi nu als het symbool van de protesten.

Journaliste en activiste Masih Alinejad kondigde de dood van de jonge vrouw aan op Twitter. Alinejad postte eveneens beelden van Najafi’s begrafenis. Op Instagram richtte Najafi’s zus zich rechtstreeks tot de Iraanse autoriteiten. “Jullie klootzakken hebben haar in het hart geschoten. Waarom schoten jullie in haar nek, hand en voorhoofd? Hoeveel kogels hadden jullie nodig om een meisje van 40 kilogram te doden?”

Zondag veroordeelde de Europese Unie het harde optreden van de Iraanse politie. “Het wijdverbreide en onevenredige gebruik van geweld tegen de demonstranten is niet te rechtvaardigen en onaanvaardbaar”, klonk het. De hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid Josep Borell riep Teheran bovendien op om alle niet-gewelddadige manifestanten vrij te laten.

De ultraconservatieve Iraanse president Ebrahim Raisi blijft daarentegen volhouden dat er krachtig moet worden opgetreden tegen de golf van onrust in zijn land. Ook het hoofd van de rechterlijke macht, Gholamhossein Mohseni Ejei, dreigde ermee “geen medelijden” te zullen tonen ten opzichte van de manifestanten.

In het noorden van Iran, in de provincie Mazandaran, zijn opnieuw 450 manifestanten opgepakt, zo verklaarde Mohammad Karimi, de procureur-generaal van de provincie. “In de loop van de laatste dagen hebben relschoppers onder leiding van buitenlandse agenten overheidsgebouwen aangevallen en openbare eigendommen beschadigd in bepaalde regio’s van Mazandaran”, zei hij nog. Zaterdag maakten de autoriteiten melding van 739 opgepakte manifestanten, onder wie 60 vrouwen, in de buurprovincie Guilan.

In totaal zouden ook 18 journalisten zijn opgepakt, zo maakte het ‘Committee to Protect Journalists’ (CPJ) bekend. Meerderen onder hen zouden gearresteerd zijn tijdens nachtelijke invallen in hun huizen en “zonder arrestatiebevel of uitleg over de aanklachten”.

“In een context van groot geweld sturen de Iraanse autoriteiten een duidelijke boodschap door journalisten aan te vallen, nadat de toegang tot WhatsApp en Instagram grotendeels beperkt werd: geen enkel verslag van de protesten mag worden verspreid”, hekelde de organisatie ‘Verslaggevers Zonder Grenzen’ (RSF). RSF eist dat de journalisten onmiddellijk worden vrijgelaten en wil een opheffing van “alle beperkingen die Iraniërs het recht ontzeggen om zich te informeren”.