Crisis in Vlaamse regering compleet: morgen eerst overleg in werkgroepen, dan opnieuw in regering

Het Vlaams Parlement komt normaal gezien ten laatste donderdag om 14 uur samen voor de uitgestelde Septemberverklaring. Het is echter afwachten of de regering-Jambon de komende dagen alsnog tot een akkoord kan komen. Het plenaire debat over de Septemberverklaring en de stemming zouden eventueel ook nog zaterdag om 14 uur kunnen plaatsvinden.

“Ik kan u verzekeren dat we de komende uren en dagen hard zullen blijven werken om een oplossing te vinden voor de laatste knelpunten. Ik, wij, zijn dat aan de Vlaming verplicht.” Dat zei de Vlaamse minister-president bij zijn statement in het Vlaams Parlement.

“We hebben de voorbije week keihard gewerkt met de bedoeling vandaag onze beleidsverklaring te brengen”, zei Jambon. “Jammer genoeg hebben deze gesprekken nog niet tot een akkoord geleid. Het is de wens van de drie regeringspartijen om zo snel mogelijk tot een vergelijk te kunnen komen.”

Volgens de minister-president ligt er wel al een uitgebreid pakket met energiemaatregelen klaar. “Ik besef maar al te goed dat Vlaanderen en Europa midden in een energiecrisis zit en dat de bevolking daadkrachtige maatregelen verwacht”, zei hij.

Het statement werd gevolgd door striemend commentaar van de oppositiepartijen. Zij reageren bijzonder scherp op het uitstel van de Septemberverklaring: “Dit is een ongelooflijke blamage”.

Op het Martelaarsplein is er sprake van een crisissfeer. Er wordt maandag niet meer onderhandeld over de Vlaamse begroting. Dat is te horen in de entourage van de N-VA-ministers. Pas dinsdag schuiven de ministers weer rond de tafel voor een nieuwe ronde.

Bij CD&V wordt zeer onderkoeld gereageerd op het finale voorstel van N-VA en Open VLD. Daarin zou de indexering van het basisbedrag van het groeipakket niet boven 2 procent uitkomen, terwijl CD&V oorspronkelijk een koppeling met de gezondheidsindex vroeg. In het CD&V-voorstel zou het bedrag zelfs meerdere keren per jaar kunnen stijgen, telkens de spilindex wordt overschreden.

De andere partijen blijven het budget echter voornamelijk toespitsen op de sociale toeslagen en dat is niet naar de zin van CD&V. “Want het is crisis voor iedereen”, valt maandag te horen.

Jambon deed deze voormiddag nog een laatste poging om CD&V over de streep te trekken, waarbij hij volgens verschillende bronnen boos zijn geworden op de CD&V-delegatie. Hij zou CD&V er ook op gewezen hebben dat hij voormalig minister Wouter Beke verdedigd heeft toen zijn hoofd op het kapblok lag.

Die ultieme poging leverde uiteindelijk niets op. Even voor 14 uur ging de Vlaamse regering zonder akkoord uit elkaar.

Bij de twee andere partijen heerst wrevel over de onderhandelingsstrategie van de christendemocraten. Voorzitter Sammy Mahdi heeft afgelopen nacht enorm op de gesprekken gewogen en gaf zijn ministers weinig marge. In het parlement wordt maandag hier en daar de vraag gesteld of CD&V nog wel in de regering wil blijven.

“Een ontgoocheling”, zegt minister Somers over het uitblijven van een akkoord, “zeker op het moment dat er een grote economische en financiële crisis is en de mensen rekenen op de overheid om hen te helpen.”

“De minister-president heeft een voorstel op tafel gelegd dat de mensen die het vandaag het moeilijkste hebben moet ondersteunen. Dat plan lag er en toch zijn we er niet in geslaagd om een consensus te vinden. Dus ik hoop echt uit de grond van mijn hart dat we volgende 24 à 48 uur stappen kunnen zetten en daar wel uit geraken.”

Volgens Somers lag er een evenwichtig akkoord op tafel, met voor elke partij “eten en drinken”. “Iedere partij kon zich daarin herkennen en toch is het niet gelukt”, zegt hij. “Ik denk dat het belangrijk is dat we allemaal de volgende 48 uur over onze schaduw heen te stappen, de symboliek achterwege laten en ons concentereren op wat echt belangrijk is”, voegt hij daar aan toe.

Voor Vlaams minister-president Jan Jambon heeft Somers niets dan lof. “Hij heeft zich op een empathische, correcte en gedreven manier ingezet om een akkoord te maken. Hem valt in deze niets te verwijten, wel integendeel, ik heb heel veel respect voor de manier waarbij hij de voorbije dagen geduldig heeft gezocht naar een consensus”, aldus nog minister Somers.

Minister Peeters is kwaad over wat ze de “symboolpolitiek” noemt. “Het draait hier niet meer om de kinderen, het gaat hier niet meer over het Groeipakket, het gaat om symboolpolitiek, en dat vind ik heel betreurenswaardig”, zei ze maandag. “We zitten volop in een crisis en wij moeten komen met oplossingen voor de mensen”, voegde ze daar aan toe. “Symboolpolitiek is heel nefast in deze tijden.”

Peeters zei ook dat ze zeer ontgoocheld is over het uitblijven van een akkoord. “Dat is betreurenswaardig en ik ben ontgoocheld dat we hier vandaag met lege handen staan. Heel veel mensen en bedrijven zitten in de problemen en men verwacht van de politiek dat die met oplossingen komt”

Ze roept de partijen op om snel onieuw rond de tafel te gaan zitten en alsnog tot een akkoord te komen.

Gevraagd naar waar het fout ging tijdens de onderhandelingen zei minister Diependaele dat hij “niet met de vinger wil wijzen of wil ingaan op wat op tafel ligt. Ik denk niet dat dat ons verder helpt. De mensen verwachten van ons dat we een akkoord bereiken.” Diependaele voegde daar aan toe dat het “geen nut heeft om dat voor de camera uit te vechten”.

De minister noemt het wel “heel teleurstellend” dat de drie partijen er niet zijn uit geraakt. “Ik ben ervan overtuigd dat er voldoende op tafel lag om een degelijk ondersteuningspakket voor de Vlaamse gezinnen en bedrijven uit te werken. Dan is het heel teleurstellend dat we dat niet hebben kunnen afkloppen.”

“Ik zou hier niet staan als ik niet de overtuiging zou hebben dat we tot een akkoord kunnen komen, we hebben alleen wat goede wil nodig van iedereen”, aldus nog minister Diependaele.

N-VA en Open Vld hopen dat viceminister-president Hilde Crevits dinsdag weer aan tafel kan schuiven.

Lees ook:

Crisis binnen Vlaamse regering: tijd dringt voor Jambon, tegenvoorstel CD&V over kinderbijslag frustreert coalitiepartners

De slag om de kinderbijslag: “Sammy Mahdi hangt als een soort Georges-Louis Bouchez boven de Vlaamse begrotingsonderhandelingen” (+)