Ontploffingen Nord Stream-gaspijpleiding: Deense premier spreekt van “opzettelijke daden”, CIA waarschuwde weken geleden al voor aanvallen

“Het grootschalige ‘gaslek’ van Nord Stream is niets meer dan een door Rusland geplande terroristische aanval en een daad van agressie jegens de EU”, zei de presidentiële adviseur van Kiev, Mikhaylo Podolyak, op Twitter.

Volgens Podoljak wil Rusland de economische situatie in Europa destabiliseren en paniek zaaien voor de winter om zo een ongekende energiecrisis in Europa uit te lokken. “Het beste antwoord op een tiran zijn tanks voor Oekraïne en meer leveringen van westerse wapens.”

Denemarken en Zweden voeren ondertussen crisisoverleg over de lekkages. Denemarken stuurt een oorlogsschip naar het gebied. De Zweedse kustwacht heeft een vliegtuig gestuurd. Het scheepsverkeer moet afstand houden van de plek van de lekken.

De Deense premier Mette Frederiksen zei dinsdag dat de lekken duidelijk opzettelijk werden veroorzaakt. “Het is nu de duidelijke beoordeling van de autoriteiten dat dit opzettelijke acties zijn. Het was geen ongeluk”, klonk het dinsdagavond. Informatie over wie er mogelijk achter de actie zit, is er nog niet, meldt de Deense.

Volgens het Duitse weekblad Der Spiegel zou Berlijn door de Amerikaanse inlichtingendienst CIA weken geleden al gewaarschuwd zijn voor mogelijke aanvallen op de gaspijpleidingen.

SVT meldt dat het Zweedse nationale seismische netwerk dat aardbevingen meet, twee ontploffingen heeft gedetecteerd. Een had een kracht van 2.3 en werd geregistreerd door wel dertig meetstations in het zuiden van Zweden. De eerste ontploffing werd gemeten om 02.03 uur maandagnacht en de tweede om 19.04 uur op maandagavond, aldus SVT.

De ontploffingen werden gemeten in de buurt van het Deense eiland Bornholm, waarlangs Nord Stream 1 en 2 lopen. De drie lekkages kwamen aan het licht door een sterke daling van de druk in de pijpleidingen.

Volgens directeur Björn Lund van de Zweedse seismologische dienst kan er geen twijfel over bestaan dat het om explosies gaat. Hij wijst erop dat de explosies plaatsvonden plaats in het water, en niet in het gesteente onder de zeebodem. De tweede, grote explosie komt overeen met meer dan 100 kilogram dynamiet, klinkt het.

Er wordt over gespeculeerd dat er sabotage is gepleegd aan Nord Stream 1 en 2, die vanuit Rusland via de Oostzee gas vervoeren naar Duitsland.

Volgens Lund werd in 2016 voor het laatst in hetzelfde gebied een vergelijkbare seismische gebeurtenis gemeten. Hij zegt dat het een gebied is waar niet vaak wordt getraind door het leger en dat doorgaans informatie wordt gegeven aan de seismologische dienst over ontploffingen onder zee. Dat is nu niet gebeurd, aldus Lund. De gegevens over de explosies zijn overgedragen aan het Zweedse leger.

Het Deense leger heeft beelden vrijgegeven die zijn gemaakt door een helikopter van bubbels in het water als gevolg van de gaslekkages. Het gaat om een gebied met een diameter van een kilometer en een kleiner gebied met een diameter van 200 meter.

De leidingen zijn niet in gebruik, en er is dus geen impact op de bevoorradingszekerheid. Maar de lekken zorgen opnieuw voor onzekerheid op de gasmarkt. Iets na 11 uur moest voor een megawattuur aan gas opnieuw 188 euro betaald worden, een toename van meer dan 8 procent.

Eind augustus piekte de gasprijs kort op liefst 346 euro per megawattuur. Sindsdien daalde de prijs opnieuw tot 174 euro gisterenavond. De daling kwam er na optimistische berichten dat veel Europese landen erin geslaagd zijn hun gasvoorraden voldoende te vullen om de winter door te komen. Voor de gasvoorziening zelf is er volgens Duitsland dan ook geen probleem door de lekken, aangezien beide pijpleidingen al niet meer in gebruik waren.

De Nord Stream 1-leiding was al meer dan tien jaar in gebruik toen Rusland Oekraïne eind februari van dit jaar binnenviel. Als reactie op de Europese sancties besliste Rusland de voorbije maanden de gaskraan steeds verder dicht te draaien. Begin september werd de kraan dan helemaal dichtgedraaid. Rusland voert aan dat de sancties het onmogelijk maken de pijplijn te onderhouden, waardoor het niet meer veilig is er nog gas door te laten stromen.

Nord Stream 2 was tot nu toe nog niet in gebruik: de leiding is technisch wel volledig afgewerkt en klaar, maar Duitsland besloot om de inwerkingtreding stop te zetten door de Russische agressie. De pijpleiding was om veiligheidsredenen wel volledig met gas gevuld.

De Russische regering zegt “extreem bezorgd” te zijn over de lekken in de aardgaspijpleidingen Nord Stream, die Rusland met Duitsland verbinden. Dat zei Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov dinsdag.

Het Kremlin heeft het over “een compleet ongeziene situatie die onderzoek vergt”. Op een vraag of er sprake kan zijn van sabotage, antwoordde Peskov dat het nog te vroeg is om te speculeren. “Niets kan worden uitgesloten totdat er resultaten zijn van het onderzoek”, luidde het wel. Het Witte Huis laat weten het onderzoek van de Europese partners te steunen.

Lees ook:

“Een warmtepomp is de beste investering om van duur gas af te komen”: maar zijn er ook goedkopere alternatieven die de moeite waard zijn? (+)

Gemobiliseerde Russen moeten alles zelf kopen voor aan het front: “We hebben enkel munitie, gebruik tampons voor kogelwonden”

Hoe Poetin nucleaire dreiging opvoert met de ‘salamitactiek’ (+)

Herbekijk ook: