‘Return to Monkey Island’: de niet meer dan verdienstelijke terugkeer van een adventuretopper

Begin april kwam gamemaker Ron Gilbert, na twee jaar in alle stilte aan de game te hebben gewerkt, met een eerste trailer voor ‘Return to Monkey Island’ op de proppen: een nieuwe sequel in een videogamereeks die hij in het allerprilste begin van de jaren 90 op de wereld losliet maar ook veel te snel weer achter zich moest laten. Maar wat een feestelijke terugkeer had moeten zijn voor Gilbert, mondde eind juni uit in een volledige communicatiestop door de oude meester. Je moet weten: Gilberts twee eerste games uit de reeks, ‘The Secret of Monkey Island’ (1990) en ‘Monkey Island 2: LeChuck’s Revenge’ (1991), waren iconen in dit medium. En over iconen kunnen mensen heftige opinies hebben. Wanneer een late sequel een heel andere look heeft dan die voornoemde iconen, bijvoorbeeld: een klein maar mondig contingent van de ‘Monkey Island’-fanbasis hekelde de nieuwe stijl waarin ‘Return to Monkey Island’ werd gehesen. En niet met fijnzinnige opinies op social media, maar met boertige persoonlijke aanvallen op Gilbert zelve.

Drie dingen daarover. Eén: het blijft verbazen hoe onpeilbaar toxisch, reactionair en verfoeilijk dat kleine maar mondige deel van het gamerpubliek is. Twee: letterlijk iédere ‘Monkey Island’-game had een andere look dan de vorige. ‘LeChuck’s Revenge’ leverde al een eerste poging tot handgetekende graphics, ‘The Curse of Monkey Island’ (1996) kwam in klarelijngraphics, en ‘Escape from Monkey Island’ (2000) was in 3D. En we houden het belangrijkste voor nummer drie: de visuele stijl van ‘Return to Monkey Island’ is, voor een speler die niét met zijn hoofd in zijn eigen aarsholte zit, een daverende triomf van Rex Crowle, een Britse videogame-artiest die eerder al achter relatief bekende PlayStation-games als ‘Tearaway’ en ‘Tearaway Unfolded’ zat.

Wie die titels een beetje kent, weet dat Crowles werk een balans zoekt tussen surrealisme en kinderlijkheid, en dat is precies ook de vibe die de graphics van ‘Return to Monkey Island’ uitstralen. Het is een uitstekende match, die volgens Gilbert (toen we hem vorige week even spraken over deze game) begon met een stukje fan art die Crowle hem – ondanks het feit dat hij op dat moment al een gevierd videogamekunstenaar was – een tiental jaar geleden opstuurde.

In een lekker klassiek verhaal van vijf hoofdstukken brengt ‘Return to Monkey Island’ opnieuw Guybrush Threepwood ten tonele, de door het leven strompelende protagonist die, na meer dan dertig jaar, nog altijd op zoek is naar het geheim dat een Caraïbisch eiland met een reuzengroot standbeeld van een apenkop herbergt. Net als zijn aartsvijand LeChuck, op wiens expeditie vanaf Mêlée Island hij deze keer incognito meereist, en een drietal andere zeeschuimers die beide erfvijanden te snel af proberen te zijn.

‘Return to Monkey Island’ is een bloedmooie productie, ook qua muziek en stemmenwerk. Een doorgedreven modernisering naar hedendaagse gameplaystandaarden én een throwback naar een met warme herinneringen doordrenkt videogameverleden tegelijk. Maar beklijven, zoals een moderne game dat hoort te doen? Helaas doet hij dat niet echt.

Het is in de eerste plaats een nostalgietrip voor fans van de twee eerste games, wier settings en personages die aan een rotvaart aan je voorbij komen. Met een soms stuitende naïviteit in de grappen, die eveneens in 1990 zijn blijven steken. En de puzzels zijn eerder een verzameling fetch quests, waarbij er in essentie een boodschappenlijstje moet worden afgewerkt: de game geeft te weinig het gevoel dat je bij iedere opgeloste puzzel nieuwe deuren opent, met daarachter nieuwe situaties en nieuwe avonturen.

Begrijp me niet verkeerd: ‘Return to Monkey Island’ is een waardige opvolger voor de vijf eerdere games uit deze langlopende reeks. De game is op zijn minst beter dan voorgangers ‘Tales of Monkey Island’ (2009) en ‘The Curse of Monkey Island’ (2000), en je merkt er duidelijk de hand van de originele meester in. Maar die laatste heeft vijf jaar geleden, met zijn uitstekende ‘Thimbleweed Park’, al een adventuregame op de wereld gebracht die tegelijkertijd vernieuwender, charmanter én meer geïnspireerd door Gilberts vroegste adventuregames was (met dan wel ‘Maniac Mansion’ op kop).

‘Return to Monkey Island’ is een prima game op zichzelf, maar hij lost de grote ambities van zijn makers niet in. Misschien moet Gilbert, nu hij terug een actieve gamestudio runt en ongetwijfeld een commercieel succes zal maken van deze game, dat genre van de point-and-clickadventure maar eens achterlaten waar het thuishoort – de jaren negentig – en zich aan een videogame naar moderne standaarden wagen.