Ware ravage in Florida komt aan het licht: al acht doden geteld, talloze huizen vernield en “sommige steden echt verwoest”

Orkaan Ian kwam woensdagavond onze tijd aan land als een “extreem gevaarlijke” orkaan (categorie 4) met windsnelheden tot 240 km/u, en zwakte vervolgens af tot een tropische storm, maar wint nu weer aan kracht. Metershoge golven sloegen tegen de kust en zware regenval veroorzaakte overstromingen in grote gebieden.

Een dag na de passage van de orkaan, komt de ware ravage die Ian in Florida achterliet aan het licht. Hulpverleners zijn een massale reddingsoperatie gestart om getroffen burgers in overstroomde gebieden te helpen. Wie evacueerde, krijgt de raad om voorlopig nog niet terug te keren. De wegen liggen er te verraderlijk bij. Een deel van een brug werd zelfs weggeslagen, waardoor de inwoners van het eiland Sanibel afgesneden zijn van het vasteland.

In Fort Myers werd een boot tegen huizen gekwakt, in Port Charlotte werd het dak van een ziekenhuis afgerukt én liep de spoedafdeling onder water. Alle patiënten werden samengebracht op twee verdiepingen. “We weten niet meer waar we ze nog kunnen opvangen”, aldus dokters.

Op een aantal plaatsen staat het water tussen de twee en drie meter hoog, volgens lokale meldingen. In getroffen wijken weten mensen niet hoe ze zonder boot uit hun ondergelopen woning weg moeten komen. Velen zijn op zoek naar mogelijke slachtoffers in de ondergelopen gebieden. Het is onduidelijk wanneer het water zakt. Meer dan twee miljoen mensen zitten zonder stroom en het zal volgens de elektriciteitsmaatschappijen dagen en soms weken duren voor de schade is hersteld.

Het district Lee County werd het zwaarst getroffen. “Dit natuurgeweld verandert ons leven”, stelt sheriff Carmine Marceno. “We wisten niet precies waar de orkaan zou toeslaan, maar het is dus duidelijk hier gebeurd.” Volgens hem is de hele regio verwoest en zitten nog heel wat mensen vast. “We hebben duizenden noodoproepen gekregen, we staan voor een enorme klus.”

De Amerikaanse president Joe Biden riep de situatie uit tot grote ramp. Hierdoor kunnen inwoners van de getroffen gebieden aanspraak maken op financiële hulp en andere hulpmiddelen, zoals tijdelijk onderdak en reparaties aan hun huis. Biden riep ook federale hulp op om steun te geven aan lokale hulpverleners.

De gouverneur van Florida, Ron DeSantis, had de president woensdag verzocht om de hele staat tot rampgebied te verklaren.

Ian ging rond 20 uur woensdagavond Belgische tijd aan land in de streek van Sarasota, wat zuidelijker dan de dichtbevolkte regio van de metropool Tampa, waar de orkaan aanvankelijk werd verwacht. Het oog van het natuurgeweld kwam een dik uur later, omstreeks 21.05 uur Belgische tijd, aan land aan de zuidwestelijke kust van Florida nabij Cayo Costa.

Meteorologen van het National Hurrican Centre (NHC) in Miami meldden windsnelheden van ruim 240 kilometer per uur, verwoestende stortregens en een verraderlijke zeegang met hoge golven. Ian ging als orkaan van categorie 4 aan land in Florida en werd daarom vooraf als “extreem gevaarlijk” bestempeld. Er is maar één categorie hoger, en dat maakte Ian tot een van de krachtigste orkanen die de VS in tijden heeft geteisterd.

Enkele uren nadat de orkaan Florida bereikte, zwakte Ian af van categorie 4 naar categorie 3. Nog voor 22 uur lokale tijd (rond 4 uur ‘s morgens Belgische tijd, red.) veranderde dat naar categorie 2, met windsnelheden tot 169 kilometer per uur. Intussen is Ian een tropische storm geworden, met windsnelheden tot 100 km/u.

De verwachting is dat tot zeker donderdag lokale tijd rekening moet worden gehouden met ernstige overlast. Daarna koerst Ian af op Zuid- en Noord-Carolina en Virginia. Ook in deze drie staten is de noodtoestand uitgeroepen.

Donderdagavond (Belgische tijd) zaten nog steeds meer dan 2,6 miljoen woningen en bedrijfsgebouwen zaten zonder stroom, meldt de website Poweroutage.us, die van 11 miljoen klanten in Florida bijhoudt of het licht nog brandt. Eerder waren de elektriciteitsmaatschappijen er ondanks het noodweer in geslaagd 300.000 klanten weer aangesloten te krijgen op het net, maar dat succes werd snel overschaduwd door grote problemen elders. De Florida Power & Light Company meldde zelfs stroomuitval in bijna 720.000 huizen die het bedrijf bedient.

De National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) voorspelde vooraf een stormvloed van 3,6 tot 5,5 meter en tot ruim 60 centimeter regen. Het NHC waarschuwde daarom al voor “levensbedreigende situaties”. “Over deze zullen we nog jaren napraten”, zei Ken Graham, de directeur van Amerikaanse weerdienst (NWS).

Dat beaamde de gouverneur van Florida, de Republikein Ron DeSantis. “Dit is een grote, en ik denk dat we allemaal weten dat er grote, grote gevolgen zullen zijn”, zei DeSantis. Op honderden kilometers afstand van waar Ian woensdag aan land kwam, kampen inwoners al met de gevolgen van de orkaan, zei DeSantis woensdagavond tijdens een persconferentie. Later op de avond zei de gouverneur tegen Fox News dat “dit de ernstigste overstromingen zijn die het zuidwesten van de staat ooit gezien hebben”. Sommige kustplaatsen in de ‘sunshine state’ zijn volgens Desantis getroffen door een stormvloed van wel 3,6 meter hoog. Die stormvloed veroorzaakt grote overstromingen, maar volgens de gouverneur stijgt het water aan de kust niet verder nu de orkaan landinwaarts trekt.

In Collier County, ten zuiden van waar Ian aan land kwam, zitten verschillende mensen door het stijgende water vast in hun huizen, meldt een politiewoordvoerder. Er komt bij de alarmcentrale een “significant aantal” telefoontjes binnen. De hulpdiensten vragen burgers geduldig te zijn en vooral niet zelf met eigen boten en auto’s te proberen anderen te redden. Veel mensen komen in de nasleep van orkanen om het leven doordat elektriciteitspalen omvallen en het stijgende water onder stroom komt te staan, benadrukken de autoriteiten. DeSantis meldt dat er 250 vliegtuigen en helikopters, 1.600 voertuigen en driehonderd boten in gereedheid zijn gebracht om burgers te hulp te schieten zodra dat kan.

Op sociale media worden veel beelden gedeeld van de storm. De Amerikaanse weerman Mike Bettes deelde op Twitter beeld waarop te zien is dat het water bijna twee meter hoog in de straten langs de kust staat. Een foto waarop te zien is dat de flamingo’s van Sunken Gardens in St. Petersburg in de staat Florida in de toiletten in veiligheid zijn gebracht, krijgt veel reacties op Twitter.

Meteoroloog Nick Underwood van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA), die met een vliegtuig door het oog van de orkaan vloog, deelt beelden van die vlucht met de BBC. Hij vloog door verschillende orkanen om metingen te verrichten, maar zegt dat de vlucht woensdag “met afstand de ruigste uit zijn carrière is. Zulke zijwaartse bewegingen heb ik nog nooit meegemaakt.”

Weerman Mike Seidel voor The Weather Channel schrijft op Twitter dat hij tijdens zijn decennialange carrière verslag deed van meer dan 90 stormen, maar “nog nooit zoiets als orkaan Ian heeft meegemaakt”.

Inmiddels verschijnen er ook video’s vanuit de kustgemeenten in het westen van Florida waar Ian aan land kwam. Op beelden die het brandweerkorps van Naples op Facebook deelt, is te zien hoe brandweerlieden tot aan hun middel in het water staan. De tv-studio van WINK TV in Fort Myers overstroomde, waardoor de berichtgeving van de lokale omroep rond 17 uur onderbroken werd. The Washington Post meldt dat de stormvloed in Fort Myers 2,1 meter hoog is.

In de nacht van dinsdag op woensdag bereikten uitlopers van de storm al de stad Key West, het zuidelijkste punt van de staat Florida. Op sociale media waren beelden te zien van overstroomde straten en metershoge golven.

Onderweg naar Florida bracht de orkaan een boot met Cubaanse migranten tot zinken. Volgens de Amerikaanse grenspolitie worden nog 20 opvarenden vermist. De kustwacht heeft nog drie drenkelingen kunnen redden. Ze waren uitgeput en vertoonden uitdrogingsverschijnselen. De zoektocht naar slachtoffers gaat met behulp van helikopters onverminderd door. De lokale nieuwssite Local10.com meldde dat het vaartuig woensdagmorgen bij de Florida Keys in de woeste golven verdween. Vier mensen slaagden erin zwemmend Stock Island te bereiken, vlak bij Key West. Ze zijn voor onderzoek naar een ziekenhuis gebracht.

Aan de westkust van Florida zijn voordat Ian aan land kwam al 2,5 miljoen mensen bij de kust vandaan getrokken uit angst voor de storm, hoge golven en overstromingen door de hevige regenval.

In de stad Fort Myers staan straten blank en werden auto’s meegesleurd door het vele water. In heel de Verenigde Staten worden vluchten naar Florida geannuleerd door het noodweer.

Gouverneur Ron DeSantis waarschuwde er dinsdagavond voor dat evacuatie moeilijk wordt voor wie te lang wacht. Omdat het al hevig begon te waaien, planden de autoriteiten om snelwegbruggen af te sluiten. Mensen moeten rekening houden met stroompannes die dagenlang kunnen duren, klinkt het. Er wordt gevreesd voor stormschade ten belope van 60 miljard dollar (63 miljard euro).

Ian kwam dinsdag als een categorie 3 orkaan aan land aan de westkust van Cuba en zorgde voor veel schade op het eiland, vooral in de meest westelijke provincie Pinar del Río. Volgens Lázaro Guerra, de technisch directeur van het staatsbedrijf dat verantwoordelijk is voor het elektriciteitsnet in Cuba, is in heel het land de stroom uitgevallen. Twee mensen kwamen om doordat hun huis instortte.

BEKIJK OOK: Tornado’s in Florida in aanloop van orkaan Ian

Amerikaans-Russische missie naar ISS uitgesteld om orkaan Ian

Het orkanenseizoen komt eraan: hoe krijgen orkanen hun naam? En is die van jou er dit jaar bij?