De Commissie wil voorlopig alleen een gasprijsplafond voor Russisch gas. Maar de ze bewandelt ook nog een andere potentiële oplossing. Die zou erop neerkomen dat de prijs van gas dat gebruikt wordt om elektriciteit op te wekken, wordt geplafonneerd. Op die manier zou ook de elektriciteitsprijs zelf onder controle moeten worden gebracht. De Commissie volgt zo het voorbeeld van Spanje en Portugal, die eind juni de toelating kregen om met miljardensteun de productiekosten te drukken van elektriciteitscentrales die op fossiele brandstoffen draaien.

Over hoe zo’n maatregel er op Europees niveau precies zou moeten uitzien, geeft de Commissienota geen details. Wel zou het verschil in prijs tussen het opgelegde plafond en de marktprijs (mee) gedragen moeten worden door de elektriciteitssector zelf.

Voorstel

Dinsdagavond stuurden vijftien lidstaten een brief naar Europees commissaris voor Energie Kadri Simson waarin ze haar vragen deze week nog een voorstel voor een algemeen gasprijsplafond neer te leggen, en “zo snel mogelijk” na de ministerraad met een concreet wetsvoorstel te komen. Dat plafond zou moeten gelden voor alle geïmporteerde gas en de aardgastransacties op de Europese markt. Maar in haar nota waarschuwt de Commissie dat zulke maatregelen de vraag naar gas kunnen doen stijgen, zonder dat het aanbod verhoogd wordt.

LEES OOK. Economische toestand gaat er zienderogen op achteruit: ‘miserie-index’ stond alleen begin jaren 80 hoger

Bovendien, argumenteert de Commissie, moet voor een plafond dat ook aan de Europese groothandelsmarkt wordt opgelegd, en dus niet alleen aan het ingevoerde gas, een gecentraliseerd systeem worden opgezet dat in de plaats komt van de huidige vrije gasmarkt en zal het beschikbare gas gerantsoeneerd en tussen de lidstaten verdeeld moeten worden. Dat systeem zou zonder precedent zijn en bovendien is geen enkele Europese instelling of organisatie momenteel in staat om het op technisch niveau te realiseren, zegt de Commissie.

Discussie over prijsplafond

De discussie over welk prijsplafond het meest aangewezen is, zal vrijdag met de meeste aandacht gaan lopen op de ministerraad. In hun brief aan commissaris Simson zeggen de vijftien lidstaten net dat het algemeen prijsplafond dat zij willen “op die manier ontworpen kan worden dat de bevoorradingszekerheid en de vrije stroom van gas in Europa verzekerd zijn, terwijl we tegelijk onze doelstelling blijven halen om de vraag naar gas af te bouwen”.

LEES OOK. Kost energiecontract nu 2.099 euro of 5.813 euro? Vergelijking is verwarrend en misleidend

Twee weken geleden stelde de Commissie al een eerste “noodinterventie” in de energiemarkt voor om de prijzen te drukken, maar een prijsplafond maakte daar nog geen deel van uit. Wel stelt ze voor de vraag naar elektriciteit te verminderen, de overwinsten van bedrijven die tegen een lage kostprijs elektriciteit produceren af te romen en een solidariteitsbijdrage te eisen van de sector van de fossiele brandstoffen - voorstellen die op brede steun kunnen rekenen.