Wat nu met groeipakket, indexering van de huurprijzen en steun voor bedrijven? Dit was de septemberverklaring

Na een reeks bijzonder zware onderhandelingen heeft de Vlaamse regering dan toch een akkoord bereikt over de begroting en een noodpakket energie. In het begrotingsakkoord van de Vlaamse regering is voor 4 miljard euro aan crisismaatregelen en 1 miljard euro aan leningen voor bedrijven voorzien. Minister-president Jan Jambon lichtte het volledige pakket toe in zijn Septemberverklaring voor het Vlaams Parlement.

“Voor u staat een nederige man. En tegelijk een trotse man”, zei Jambon. “Nederig omdat ik besef dat het proces dat we doorlopen hebben als regering niet fraai was. Daar moeten we allen samen lessen uit trekken.”

Hij noemde de vertoning van maandag “pijnlijk”, en erkende dat zijn “ego deuken geïncasseerd heeft”. Tegelijkertijd is Jambon ook “trots” op het “ongelooflijk sterke pakket ten voordele van onze gezinnen en bedrijven”, zei hij.

Opvallend was ook dat de minister-president Sovjetleider Vladimir Lenin citeerde: “‘Er zijn decennia waarin niets gebeurt; en er zijn weken waarin decennia gebeuren.’ Lenin was een verschrikkelijke tiran, maar dit citaat bevat waarheid.”

Als afsluiter richtte de minister-president zich nog eens expliciet naar de volksvertegenwoordigers: “Laten we samen werken om deze crisis te overwinnen en samen werken aan een betere toekomst. Ik vraag u dus, vertegenwoordigers van de Vlamingen, het stevige pakket aan steunmaatregelen mogelijk te maken.”

De regering-Jambon stond de voorbije dagen aan de rand van de afgrond na een aanhoudend meningsverschil over het groeipakket, oftewel de vroegere kinderbijslag. Regeringspartij cd&v wilde het basispakket in die kinderbijslag koppelen aan de stijging van de levensduurte, maar dat vonden coalitiepartners N-VA en Open Vld te duur. Uiteindelijk gingen de christendemocraten toch akkoord met een eerder voorstel.

Wat is er voorgesteld?

• De indexering van het basisbedrag in het groeipakket wordt opnieuw van 1 op 2 procent gebracht. Daarnaast krijgen alle kinderen in 2022 en 2023 een eenmalige tegemoetkoming van 100 euro.

• De doelgroep van de sociale toeslagen wordt uitgebreid van 30.000 tot 80.000 kinderen, of zowat 10 procent van het totaal.

• De kinderopvang krijgt tot 2027 elk jaar 100 miljoen euro extra.

• Voor de bedrijven komt er een pakket van 250 miljoen euro aan subsidies, op voorwaarde dat ze investeren in energiebesparing. De ondernemingen krijgen daarnaast 1 miljard euro aan leningen en waarborgen om hen door de energiecrisis te helpen.

• De jobbonus, die in extra nettoloon voorziet voor de laagste lonen, wordt uitgebreid. Het plafond wordt verhoogd tot een bruto maandloon van 2.900 euro. Het maximale jaarlijkse bedrag van de bonus stijgt van 600 tot 700 euro.

• Voor de Blue Deal, het plan tegen waterschaarste en droogte, wordt 250 miljoen euro voorzien. Vanaf volgend jaar wordt er structureel 20 miljoen euro bijkomend uitgetrokken, plus een extra van 150 miljoen gespreid over de komende twee jaar.

• Daarnaast wordt de indexering van de huurprijzen beperkt. Enkel de eigenaars van gebouwen met een zeer goede energiescore mogen de volledige index doorrekenen. Naarmate het energiepeil daalt, neemt ook de maximale indexering af.

Vooruit: ‘Show heeft voor Vlaming niks opgeleverd’

“Wat heeft de show van de voorbije week nu eigenlijk opgeleverd voor de Vlaming? Niks”, zo reageert Vooruit-fractieleider Hannelore Goeman. Volgens haar schieten de maatregelen die Vlaamse regering neemt schromelijk tekort. “Wat ik mij afvraag is wat de Vlaming nu meteen gaat voelen in zijn portemonnee van dit pakket aan maatregelen?”

Volgens Goeman blijft Vlaanderen “besparen op onze kinderen en gezinnen”. Dat de kinderbijslag niet gekoppeld wordt aan de gezondheidsindex vindt Goeman onbegrijpelijk. “De Vlaamse regering blijft extra cashen op de hoge facturen die de Vlaming betaalt, maar weigert het kindergeld van onze gezinnen te laten meestijgen met de hogere facturen. Dat krijg je toch aan niemand uitgelegd?”, klinkt het.

Terwijl voor veel gezinnen de energiefacturen fors stijgen, doet Vlaanderen volgens Vooruit te weinig om die factuur te milderen. “Die factuur is verdrievoudigd en Vlaanderen besliste enkel om de 3 euro korting per maand te verlengen. Drie euro!”, meent Goeman.

Groen: ‘Veel spektakel, weinig inhoud’

Oppositiepartij Groen doet de septemberverklaring eveneens af als “veel spektakel en weinig inhoud”. “De voorbije dagen kregen we een trieste politieke show te zien. Dat leverde uiteindelijk weinig extra op voor de Vlamingen, behalve een paar dagen valse hoop en meer wantrouwen in de politiek”, zegt fractieleider Björn Rzoska.

Hij betreurt ook dat het groeipakket uiteindelijk niet zal mee stijgen met de levensduurte. “Daarmee hinkt het rijke Vlaanderen voortaan achterop op Brussel en Wallonië, die wél de steun voor gezinnen doen groeien wanneer het leven duurder wordt”, hekelt Rzoska. “Bovendien zijn er nog meer domeinen waar de burger het met een habbekrats moeten stellen. Een begroting in evenwicht wordt verkozen boven hulp aan de mensen.”

De Groen-fractieleider vindt dat de regering ook te weinig doet voor het klimaat, en bijvoorbeeld nog geen beslissing heeft genomen over Ventilus, dat de offshore-windenergie over West-Vlaanderen aan land moet krijgen. “Het kop-in-het-zandbeleid van de regering Jambon op vlak van klimaat is tenenkrullend. We wéten dat de impact van klimaatcrisis zal blijven toenemen. Dat ze niet het nodige doet om Vlaanderen daartegen te beschermen, is schuldig verzuim.”

Volgens Rzoska is de Vlaamse regering “uitgeleefd”. “Terwijl de uitdagingen vandaag om grote akkoorden en hervormingen vragen, krijgt de Vlaming gerommel in de marge.