Stad Antwerpen en vzw Payoke vragen minister Crevits om geld voor opvang slachtoffers van mensenhandel

We schrijven 26 augustus. Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V) krijgt een noodkreet in de brievenbus over de opvang van de slachtoffers van mensenhandel op de Borealis-site in Beveren. In juli kwam aan het licht dat tientallen arbeiders uit de Filipijnen, Bangladesh, Turkije en Oekraïne daar illegaal aan de slag waren. Afzenders van de brief: de stad Antwerpen en vzw Payoke, het Antwerps centrum dat in Vlaanderen instaat voor de begeleiding en de opvang van de slachtoffers.

Ruim een maand later hebben de stad en Payoke nog steeds geen antwoord ontvangen van minister Crevits. En dat terwijl de opvang van slachtoffers van mensenhandel volgens hen een heldere gemeenschapsbevoegdheid is, en dus bij haar ligt. “De prefinanciering van de huisvesting van dergelijke aantallen slachtoffers van mensenhandel zet een buitenproportionele druk op de stad Antwerpen en de vzw Payoke. Bovendien heeft het dossier betrekking op een problematiek van mensenhandel die zich situeert buiten het stedelijke grondgebied.”

Ook melden er zich nog steeds mogelijke slachtoffers van mensenhandel bij het arbeidsauditoraat, ruim drie maanden na de inval op de werf. 243, volgens de laatste cijfers. “Momenteel zouden er reeds 143 slachtoffers van mensenhandel erkend zijn door het arbeidsauditoraat en zouden er nog 10-tallen erkenningen kunnen volgen. Die mensen zullen allemaal aangemeld worden bij opvangcentrum vzw Payoke.” De stad en Payoke maken zich dan ook ernstige zorgen over de omstandigheden waarin die mensen moeten werken, leven en wonen, valt er nog te lezen.

De stad en Payoke vragen extra middelen van minister Crevits om de opvang van de slachtoffers te kunnen betalen. Vorige maand bedroeg dat al zo’n 310.000 euro, intussen is dat nog toegenomen. De slachtoffers die nog geen opvang hebben, onder wie een grote groep Turkse arbeiders, verblijven nog in de appartementen van hun baas en moeten dat pand op 1 oktober verlaten. “De vzw Payoke heeft voor de periode tot 1 oktober 2022, het verblijf van de slachtoffers geprefinancierd voor een bedrag van circa 160.000 euro.”

“Ten slotte willen het college en de vzw Payoke nog graag hun bezorgdheid uiten over het feit dat steeds meer arbeidsmigranten het slachtoffer worden van mensenhandel in Vlaanderen, wat ook bevestigd werd door het arbeidsauditoriaat”, besluit de stad. “De bovenlokale overheid is verantwoordelijk om die budgetten toe te kennen”, voegt advocaat Jan Buelens eraan toe. Hij vertegenwoordigt de slachtoffers. “Als Payoke zijn rol kan vervullen, kunnen ze opvang voorzien én de slachtoffers aan werk helpen. Tot nu toe bleef de overheid in gebreke, we hopen dat ze nu hun verantwoordelijkheid nemen.”

Het kabinet van minister Crevits stelt dat de brief van de stad nog niet is toegekomen. “Maar we zullen die uiteraard bekijken. Volgende week is er ook een overleg gepland met Justitie en Payoke.” Het kabinet wijst erop dat wanneer een (potentieel) slachtoffer van mensenhandel zich aanmeldt, het onthaalcentrum, zoals Payoke, hiervoor federale middelen krijgt. “Bovendien, als er overtredingen vastgesteld worden met buitenlandse werknemers bijvoorbeeld zwartwerk, illegale tewerkstelling, … kan een verblijfsstatuut als slachtoffer mensenhandel toegekend worden. Iedereen die zo’n (voorlopige) erkenning krijgt, krijgt ook onmiddellijk een leefloon. Dat leefloon dient om te voorzien in de kosten van het dagelijks levensonderhoud. Het principe is dus dat deze mensen ook hun huisvesting betalen van het leefloon dat ze krijgen. Dit verloopt via het OCWM van de verblijfplaats.”

Gelet op de sterke stijging van het aantal betrokken slachtoffers werden bijkomende middelen voorzien voor Payoke, klinkt het nog op het kabinet. “Er worden extra mensen voorzien voor de psychosociale begeleiding van de slachtoffers. Onze brief daaromtrent zal eerstdaags verzonden worden. Het subsidiebesluit is klaar en zal ondertekend worden. Vanaf volgende week zullen bij CAW Antwerpen extra 24 mensen terecht kunnen, die in onveiligheid leven.”