Navalny gaat in zijn opiniestuk uit van één belangrijk uitgangspunt: “Het Westen vindt dat Rusland (Poetin) deze oorlog niet mag winnen” en dat “Oekraïne een onafhankelijk en democratisch land moet blijven”. “En dat klopt”, schrijft de oppositieleider “maar het Westen vergeet de belangrijke vraag: hoe moet Rusland eruitzien als dat doel bereikt is?”

Want: “Waar is de garantie dat de wereld daarna niet geconfronteerd wordt met een nog agressiever regime, dat getergd wordt door wraakgevoelens en imperialistische ideeën die weinig te doen hebben met de werkelijkheid? Dat beschikt over een grote economie die zich in een staat van permanente militaire mobilisatie bevindt? En met kernwapens die straffeloosheid voor allerlei internationale provocaties en avonturen garanderen? Geleid door een man die vervolgens een sterk leger zal willen creëren zodat ‘het Westen de dag zal berouwen dat het ons uitdaagde’? Waarna we een nieuwe cyclus zullen zien van hybride oorlogsvoering en provocaties, die zullen escaleren in nieuwe oorlogen.”

De les van oorlog

“Jaloezie van Oekraïne en de mogelijke successen van dat land zijn een inherent kenmerk van Russische leiders sinds de val van de Sovjet-Unie”, schrijf Navalny. “Maar voor Poetin, voor alle politici van zijn generatie, en voor alle Russen met imperialistische standpunten is het een obsessie. Ze beschouwen de verovering van dat land als een geweldige manier om alle problemen op te lossen: oorlog is geen dure affaire, leerden zij tijdens het conflict in Tsjetsjenië, het lost alle problemen op het thuisfront op, het wordt beloond met torenhoge populariteitscijfers, en belangrijk: zolang je wint, wordt je nooit bestraft. Vroeg of laat komt er wel één van de steeds veranderende westerse leiders naar de onderhandelingstafel.”

Volgens Navalny is het dan ook ijdele hoop om te denken dat het probleem van Russische agressie zal verdwijnen met Poetin. “De Russische elite weet dat oorlog werkt. Het beste voorbeeld is Dmitry Medvedev, de voormalige president op wie het Westen ooit zoveel hoop vestigde, maar die dezer dagen uitspraken doet die zo agressief zijn dat ze wel karikaturen lijken van die van Poetin.”

Drie opties

“Rusland had in het verleden kansen om zich te ontdoen van die eeuwige cyclus van zelfreproducerende autoritaire en imperialistische leiders, maar zowel de Russische voorstanders van democratie als de westerse leiders maakten telkens de vergissing om akkoord te gaan met het model waarbij de Russische president enorm veel macht had. Het kan logisch lijken om de ‘goede kerel’ veel macht te geven. Maar dan gebeurt het onvermijdelijke: de goede kerel wordt slecht.”

“In de 31 jaar sinds de instorting van de Sovjet-Unie hebben we een duidelijk patroon gezien: de landen die een parlementair model hebben gekozen (de Baltische staten) hebben succes. De landen die een presidentieel-parlementair model hebben gekozen (Oekraïne, Moldavië, Georgië) hebben constant instabiliteit gekend, en hebben weinig vooruitgang geboekt. De landen die hebben gekozen voor sterke presidentiële macht (Rusland, Wit-Rusland en de Centraal-Aziatische landen) zijn bezweken onder rigide autoritarisme, betrokken in militaire conflicten met hun buren, terwijl ze dagdromen over hun eigen kleine keizerrijkjes.”

Hoop

Navalny vindt dan ook dat het Westen verder moet denken. “De strategie zou erop gericht moeten zijn om ervoor te zorgen dat Rusland en de Russische overheid uit eigen beweging, zonder dwang, geen oorlogen willen starten. Dat is mogelijk, want de wens tot agressie komt momenteel van een minderheid in de Russische samenleving. Die bloeddorstige obsessie is niet wijdverspreid, welke leugens de propaganda ook moge verkondigen. De agressieve imperialisten vormen geen solide meerderheid van kiezers. De meerderheid in grote steden als Moskou en Sint-Petersburg is, net als de meerderheid van jonge kiezers, kritisch voor de oorlog.”

“Een strategische overwinning bestaat er dan ook uit om het Russische volk weer de kans te bieden om de juiste keuze te maken. Het toekomstige model voor Rusland is er niet één van een ‘sterke leider’, maar één van harmonie, overleg en begrip voor de belangen van de hele maatschappij. Rusland heeft een parlementaire republiek nodig. Dat is de enige manier om de eindeloze cyclus van autoritarisme te stoppen.”

Volgens Navalny moet het nieuwe Rusland er dan ook één zijn waarin de macht niet in de handen van één persoon ligt, maar waarin de regering gevormd wordt op basis van een parlementaire meerderheid, waarin het juridische systeem onafhankelijk is, en waarin de lokale autoriteiten veel meer macht hebben. Dergelijke instituten hebben nooit bestaan in Rusland, maar we hebben ze dringend nodig.”

“Het Russische volk heeft een duidelijk signaal nodig”

Navalny erkent dat die koerswijziging van het Russische volk moet uitgaan, maar vraagt westerse leiders om heel duidelijk te maken welke toekomstvisie gewenst is. “We mogen de cynische aanpak uit de jaren ‘90 – toen de Russische elite eigenlijk te horen kreeg: ‘Doe wat je wil, maar let op jullie kernwapens en lever ons olie en gas’ – niet herhalen. Het Russische volk en de Russische elite heeft een duidelijk signaal nodig, en een uitleg waarom de keuze voor democratie de juiste is. Dat is de eerste stap in de transformatie van Rusland naar een goede buur die problemen helpt oplossen, in plaats van ze te creëren.”